Anadolu’nun değerli mirası Yemeni

UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Ulusal Envanteri’nde yer alan yöresel el dikimi deri ayakkabısı yemeni, Ankara’da bulunan Yemenia Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi üyesi kadınlar tarafından yaşatılıyor. Kooperatif Başkanı İlknur Ünal, kültürel aktarımı sağlamak ve kadınlara daha çok istihdam alanı yaratmak için çalışmalar yaptıklarını belirterek, “Ankara’nın kırsal kesiminde yaşayan 50 kadına, atölyemizde yemenicilikle ilgili eğitimler veriyoruz” diyor. Ünal, yemeni zanaatını ve çalışmalarını ise şöyle anlattı:

YABANCILARIN İLGİSİ VAR

“Yemenia Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi 2020 yılında 8 ortak ile hayata geçti. Şimdi 9 kadın ortakla çalışmalarımıza devam etmekteyiz. Kooperatifte unutulmaya yüz tutmuş zanaatlar arasında yer alan ve özellikle Anadolu’da kullanılan yemenilerin üretimini gerçekleştiriyoruz. Yemeni haricinde çanta, cüzdan, kemer gibi ürünler de ortaya çıkarıyoruz. Yemeni, Anadolu’da genellikle dışarıda kullanılsa da atölyemizde evde giyilebilen formlarını da tasarladık, bir anlamda çeşitlendirdik. Geleneksel el sanatları motiflerimizi yemenilerin üzerine işleyerek yaratıcı ve modern tasarımlar elde ettik. Yemenilere, özellikle yabancıların ilgisi oldukça yoğun. Hatta Kazakistan’dan bir üniversite öğrencisi atölyemize gelerek yemeni yapımını öğrenmek istedi. Beraber çalışmalar yaptık, bu bizi oldukça mutlu etti. Anadolu’nun kültürel birikimini aktarmak bizleri daha da motive ediyor. Yapmış olduğumuz ürünler, Altındağ’da bulunan atölyemizde, e-ticaret sitemizde ve birkaç online internet alışveriş sitesinde satışa sunulmakta. İnternet üzerinden yaptığımız satışlar ve katıldığımız fuarlarla dünyaya da açıldık. ABD’nin California eyaletindeki San Francisco şehrine, Brezilya ve Dubai’ye yemeni gönderdik. Hatta şu anda Dubai’de bir temsilcimiz bile bulunmakta.

ÖNCE EĞİTİM SONRA İSTİHDAM

Daha çok istihdam yaratarak Anadolu’dan dünyaya kültürel aktarıma katkıda bulunmalıyız. Bu anlamda projelere ve eğitimlere oldukça önem veriyorum. Aylar önce Ankara Kalkınma Ajansı’na hazırlayıp sunduğumuz bir proje kabul gördü ve bu proje kapsamında Ankara’nın kırsal kesiminde yaşayan 50 kadınımıza yemenicilikle ilgili eğitimler vermeye başladık. Projenin amacı Ankara’nın kırsal kesiminde yaşayan kadınların bir meslek sahibi olması, istihdam yaratılması. Eğitim sonrası, bizimle çalışmak isteyen kadınlarımız da böylece atölyede kalmış olacak. Yine yakın zamanda Uluslararası Çalışma Örgütü’nün de bir projesine dahil olduk. Kadınlarımız, eğitimlerimizi ve çalışmalarımızı muhakkak takip etsinler. Yeni bir şeyler öğrenmek, kültürel aktarıma katkıda bulunmak isteyen herkese kapımız sonuna kadar açık.”

ÇALIŞMANIN YAŞI YOK

Yemenia Kadın Kooperatifi’nde el işçiliği yemeniler tasarlayan Ayperi Uzunalioğlu ise kadınlara seslenerek, “Emekli olduktan sonra inanılmaz bir boşluğa düştüm. Tam 35 yıl çalıştım sonrasında ne yapacağım diye düşünürken yemenicilik zanaatıyla tanıştım. İyi ki bu atölyeyle yollarım kesişti. Yeni bir şeyler öğrenmek bana tüm sıkıntılarımı unutturuyor. Çalışmanın, üretmenin yaşı yok” dedi.