Kuzeyin Venedik'i Amsterdam

Kanallar ÅŸehri Amsterdam, ‘‘Kuzeyin Venedik’’i diye anılır. Kopenhag'ın kız kardeÅŸidir. Ayrıca dünyanın on pahalı ÅŸehrinden biri olarak bilinir. Neresinden bakarsanız bakın, yüzlerce köprü, binlerce kanal ve yüzbinlerce bisiklet göreceksiniz.Ona Kuzeyin Venedik'i demelerine bakmayın, tüm güzel ÅŸehirler gibi sadece kendine benzer. Onda bulabileceÄŸiniz çok ÅŸey var: Mesela romantizm, erotizm, yetmezse ÅŸehvet... Ya da sakin, huzurlu emeklilik günleri... Sanatsal faaliyetlerle dolu, sportif ve ayrıca doÄŸayla dost bir hayat... EÄŸlence, her türlü çılgınlık, mesela light drug partileri... Amsterdam'ı, uzun yıllardır Amsterdam'da yaÅŸayan, Muska (1996), Amsterdam'ın Gülü (1997), Öte Yer (1997) ve geçen yıl Everest Yayınevi'nden çıkan Çözücü adlı kitaplarından tanıdığımız Sadık Yemni kaleme aldı...On ikinci yüzyılda Amsterdam, Amstel nehrine çekilmiÅŸ bir set, dam üzerine kurulmuÅŸ bir balıkçı limanını andırmaktaydı. Adını buradan almıştır. Amsteldam'dan Amsterdam'a evrilmiÅŸtir. 1358 yılında Hanse birliÄŸine giren Amsterdam'ın, 15. yüzyıldan bu yana ticari önemi giderek artmıştır. 19. yüzyıl başında, I. Napolyon zamanında Hollanda Krallığı'nın baÅŸkenti olur. Para üzerine iÅŸ görenler için çekici ve liberal bir yer olmayı bugün de sürdürüyor.MÃœZELER KENTÄ°Amsterdam bir müzeler kentidir. Åžehir merkezindeki Rijks müzesi en baÅŸta geliyor. Yeterince tavaf edebilmek için sekiz saat az geliyor. Muazzam bir kültür yoÄŸunluÄŸu barındırmaktadır bünyesinde. Tadilat sırasında gitmezseniz Rembrandt'ın ünlü resimlerini de görebilirsiniz.Van Gogh müzesi hemen yakınlarında. Modern sanat eserlerinin sergilendiÄŸi Stedelijk müzesi de öyle. Film düşkünüyseniz size ÅŸehir merkezindeki iki sinemayı salık verebilirim. Bunlardan biri Pathe Munt'tür. Adından anlaşılacağı üzere Munt meydanındadır. Bu küçük meydanda eskiden darphane vardı. Munt metal para anlamına geliyor. Tarihi darphane binasının çapraz karşısındadır.Tarihi bir sinema da hemen yanıbaşınızda. Munt meydanıyla Rembrant meydanını birleÅŸtiren Regulier sokağındaki Tuschinsky sinemasına mutlaka bir girin. Birinci salonda bir film izleyin. Yüksek tavanlar, özgün iç mimari size nostaljik anlar yaÅŸatacak.EÄŸer alternatif filmler izlemek istiyorsanız Rialto ve Kriterion sinemalarını öneririm. Bunların yerini her yerde bulunan basit bir sinema broşüründen kolaylıkla saptayabilirsiniz. Amsterdam Londra, Paris gibi insanı ezip bitiren dev bir ÅŸehir deÄŸil. Küçük ve derli toplu bir ÅŸehir. Bu sinemalar yürüme menzilinizde kalacaklar hep. Son on yıldır Rex sineması mevcut deÄŸil. 1980 baÅŸlarında kapanmasına yakın karate ve vurdulu kırdılı filmler oynatmaktaydı. Bunların içinde bütün Kara Murat'lar da vardı. Cüneyt Arkın'ı, George Arkın adıyla afiÅŸlerde görmek tarifsiz bir zevkti. KAFA Ä°LAÇLARI CENNETÄ°Amsterdam'da legal esrar satışından yılda bir milyar Euro gelir elde edildiÄŸi rivayet edilmektedir. Esrar, marihuana turizmi diye bir kavram vardır. Fransa, Almanya ve Ä°skandinav ülkelerinden genç turistler akın akın Amsterdam'a gelirler. Sırf bu amaçla iÅŸletilen kafeler yaz kış dolup taÅŸmaktadırlar.Hollanda'nın ithalatının yanı sıra küçük ÅŸahsi seralarda ürettiÄŸi marihuana'ya nederwiet deniyor. Tohumların ıslahı ve kullanılan özel gübreler sayesinde nederwiet normal marihuana'ya göre iki misli kafa yapıcı güce eriÅŸmiÅŸ durumdadır. Bu nedenle bütün dünyada namı vardır. Esrar bira, ÅŸarap, çorba ve keklerin yapısına eklenerek de satılmaktadır. Esrarlı kekin adı space cake, space brownie'dir. Esrarın yanı sıra gene legal beyin parlatıcı dükkánlarda (Head Shops) sihirli mantarlar, magic mushroom, naturel ekstasi, oksijen, San Pedro kaktüsü ve daha bilumum malzemeler bulunmaktadır. Åžehir merkezinde LSD, kokain, speed vb. satıcıları kol gezmektedirler. Bunlarla muhatap olunmaması önemle tavsiye edilir.KIRMIZI IÅžIKLAROkul, yuva, kilise, iÅŸyerleri, normal oturulan evler, canlı ÅŸovlar, seks dükkánları, kafeler, restoranlar ve camekánların ardında etini teÅŸhir eden her ırktan kadın. Avrupa'nın, belki de dünyanın en ünlü kerhanesi böylesine yaÅŸamla içiçedir. Duvarlarla soyutlanmamıştır. Åžehir merkezinde doÄŸal bir evrilmeyle bu benzerine az rastlanır kıvama ulaÅŸmıştır. Müşterilerden çok turistlerin istilasına uÄŸramış bir yerdir. Bazı canlı ÅŸovlar gerçekten eÄŸlendirici erotikliÄŸe sahiptirler. Bunlardan biri Molen Rouge'dur. Kapıcıyla pazarlık edilmesi tavsiye edilir. Kırmızı ışıklardaki ilginç noktalarından biri de belki dünyanın en dar sokağına sahip olmasıdır. Neredeyse bir omuz geniÅŸliÄŸindeki bu sokakta çalışan hayat kadınlarının nefesini ensenizde hissederek, karşıdan gelenlerle sürtünerek bir geçin. Dünya anlayışınıza küçük bir fırça darbesi vuracak bir deneyim olacaktır. Türklerin sempatisine mazhar olmuÅŸ bir semttir. Sık sık Türkçe kelimeler duyacağınıza garanti verebilirim.ÜÇÜNCÃœ DÄ°L TÃœRKÇEAmsterdam'da yaÅŸayan Türkler, iÅŸyerleri, restoranları, seyahat büroları, kendilerine has mini süpermarketleri, diskotekleri, tiyatroları, mafyası, camileri, vakıfları, dernekleri vb. ile fena halde mevcutlar. Bir taksiye binerseniz ÅŸoförün Türkçe bilmesi ihtimali yüzde on kadar büyüktür. Türkçe Hollanda'da Ä°ngilizce'den sonra ikinci en canlı dildir. Amsterdam'ın her köşesinde her an lakırdı ya da ÅŸarkı sözü ÅŸeklinde icra edilmektedir.HOLLANDACA'DA KULLANILAN TÃœRKÇE KELÄ°MELERYoÄŸurt, Bergamot ve Duane (Gümrük. Divan kelimesinden türeme)BUNLARI YAPMADAN DÖNMEYÄ°N13. Yüzyıl'da küçük bir balıkçı köyü olarak kurulan Amsterdam, 90'a yakın adadan oluÅŸuyor. Adalar birbirine kanallar ve 600 civarında köprüyle baÄŸlı. Amstel ırmağı kenti ikiye bölüyor. Bugün sadece merkezinde 1200 kadar irili ufaklı kanal var. Her saat başı kanal turları düzenleniyor. Birine katılın.Sudan hoÅŸlanmıyorsanız, bir bisiklet kiralayıp, su yollarını karadan keÅŸfedin.GeniÅŸ caddelere, iki yanından sıra sıra otomobillerin aktığı bulvarlara sahip deÄŸil Amsterdam. Unutmayın, Amsterdam'da en çok kullanılan ve otomobilden de tramvaydan da daha tehlikeli olan tek araç var: Bisiklet. Dünyanın en fazla bisiklet kazası Amsterdam'da meydana geliyor. Bisikletlilerden uzak durun.Amsterdam bisiklet hırsızlığında dünyada bir numara. Yankesicilerimiz de fena deÄŸildir. Aman sakın sırt çantalarına pasaport, para mara koyup kalabalık yerlere gitmeyin. BÄ°RA CENNETÄ°Amsterdam bira severler için bir cennet. Porselen kapaklı grolsch birası özellikle tavsiye edilir. Sıhhat düşkünleri için yapısında kimyasal barındırmayan Leeuw birası vardır. Özellikle Rembrant meydanının Utrechtse sokağına açılan köşesindeki birahaneyi salık verebilirim. Bira çeÅŸitleri iki yüzün üstündedir. Fiyatlar makuldür.Â