Zenginler de yanar

2001 Türkiye’nin en unutulmaz yılı... Bir çok ilke şahit olduk, benim de gazeteciliğimin ilk yılları. Ankara’da ekonomi muhabiriyim. Tipik Ankara muhabirliği; bakanlıklar, hazine, başbakanlık ekseninde geçen günler. Ama bir farklılık var, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu da çok popüler. 1999’un son aylarından itibaren bazı bankalar fona devrediliyor. Kasım 2000’de ise Egebank ve Yurtbank ile ilgili sorunlar ekonomide yokuş aşağı giden süreci hızlandırdı. Ama öyle bir gün yaşadık ki 2001’in Şubat’ında; pamuk ipliğiyle bağlanmış Türkiye ekonomisi bir anda çöktü. Dönemin başbakanı Bülent Ecevit, MGK toplantısı sonrasında dönemin cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in, kendisine anayasa kitapçığı attığını basın toplantısında açıkladı. O açıklama doları ve faizi uçurdu, Türkiye’den milyarlarca dolar para çıktı. Ve elbette bu Türkiye’nin en büyük krizi yüzbinlerce insanın hayatını tepetaklak etti.
O dönemle ilgili hiç unutmadığım şey ‘esnaf eylemleri’ adını taktığımız, aslında işletme sahipleri ile işçilerinin sokak eylemleriydi. Bunun fitilini ise krizde iflas eden bir esnafın başbakanlıkta attığı yazar kasa ateşlemişti. Ankara’da mobilyacıların ağırlıklı olduğu Siteler esnafı atölyelerindeki işçilerle birlikte yürüyüşe geçmişti. Ve bu eylem tek günlük değildi. Önüne çıkmak cesaret istiyordu bu esnafın; her şeye, herkese öfkeliydiler, bir çok gazetecinin bu eylemlerde dayak yemişliği de vardır. Krizin bir unutulmazı da bankacılardı. Onlarca banka TMSF’ye devredilince işsiz kalan beyaz yakalıların öfkesi de esnaf kadar olmasa da sokağa taşımıştı. Her gün eylemden hazineye uzanan bir mesaimiz vardı. Neden mi hazine, çünkü ‘kurtarıcımız’ Kemal Derviş gelmişti.

ZENGİNLER DE YANAR
Akranlarımın hepsinin anısı tazedir 2001 kriziyle ilgili çünkü mutlaka evine, mutfağına, ailesine uğramıştır kriz. İşte, dış ticaret uzmanı ve yazar Şevket Sürek krizde yaşananları ‘Savrulanlar’ başlığıyla romanlaştırdı. Sürek, krizi ve dönemi üç arkadaşın tanıklığıyla anlatıyor. Her ne kadar isimleri değiştirse de Uzanların parti kurması, batan bankalar, krizde bankaların şirketleri sıkıştırması, zorda kalan patronlar kitapta yerini almış. Sürek, araya her ne kadar başka bir hikâye koymaya çalışsa da, ki bu bazılarımızı rahatsız edebiliyor, o günlerde yaşananları belgesel gibi anlatmış. Ayrıca, 2001 krizine patronlar ve zenginler açısından bakıyor. Kitabı okuyanlar diyebilir “Bak onlara da neler oldu, ama ya hikâyesi yazılmayanlar...”
Sürek’in kitabındaki üç arkadaş Selim, İlhan ve Cem birlikte büyümüşler, başka başka alanlarda uzmanlaşıp tabir yerindeyse zengin olmayı başarmışlar. Reel sektörde olanı da profesyonel yöneticilik yapanı da var, finans piyasalarında at koşturanı da. Ve tüm dünyaları bir günde alt üst olunca birbirlerine destek olmak isteseler de kendi sorunları ve ülkeyle olan boğuşmaları çarpıcı.
Türkiye’nin tamamen değişmesine neden olan o günleri ve ‘Savrulanlar’ı hatırlamak için Şevket Sürek’in kitabına göz atabilirsiniz.

Savrulanlar
Şevket Sürek
Karaf Yayınları, 2018
471 sayfa, 35 TL.