Tiyatro eleştirmenleri en iyileri seçti, yılın oyunu '1984'

Tiyatro alanında eleştiri disiplininin geliştirilmesi için faaliyet gösteren, 74 ülkenin üye olduğu bir platformda çalışmalarını sürdüren Tiyatro Eleştirmenleri Birliği’nin bu yıl 30’uncu kez vereceği ‘Tiyatro Ödülleri’ sahiplerini buluyor. 30’uncu seneye yeniliklerle giren TEB, bu sene itibarıyla ‘oyuncu’ kategorisinden ‘kadın/erkek oyuncu’ ayrımını kaldırdığını duyurmuştu. Performans değerlendirmesini ‘Yılın Oyuncuları’ olarak adlandırıp cinsiyet ayrımı gözetmeyen birlik bu sene ödüllere iki kategori eklediğini açıklamıştı: ‘Yılın Yönetmeni’ ödülü ve ‘Genç Ekip’ ödülü. ‘Genç Ekip’ ödülü kendi imkân ve çabalarıyla tiyatro yapan, faaliyet süresi en fazla iki sene olan toplulukların işlerine dikkat çekme amacını taşıyor.

30. TEB Tiyatro Ödülleri bu yenilikler ışığında, 10 kişilik TEB jürisi tarafından belirlendi. Geleneksel TEB Onur Ödülü ise her yıl olduğu üzere, Tiyatro Eleştirmenleri Birliği’nin tüm üyelerinin katılımıyla belirlenen TEB Onur Ödülü'nün ise kültür sanat dünyamıza sadece tiyatro/sinema oyuncusu ve yönetmen olarak değil araştırmacı, eğitmen ve müzisyen olarak da senelerdir katkı sunan ve sunmaya devam eden Ayla Algan’a verilmesi kararlaştırıldı.

Gerekçeli kararları aşağıda bulacağınız ödüller şu şekilde...
TEB Onur Ödülü: Ayla Algan
Yılın Oyunu: 1984/ Nilüfer Kent Tiyatrosu
Yılın Yönetmeni: Gülhan Kadim (Bir Terennüm - Orchestra Theatre ve Tek Kullanımlık Hikâye - Kumbaracı50)
Yılın Oyuncuları: Elif Ongan Tekçe (Nasıl Bilirdiniz - Yersiz Kumpanya), Uğur Kanbay (REM - Sfrpztf), Ulaş Akşit (Close Up - Hokuscorpus)
Yılın Oyun Metni: Hayat Seni Çok Seviyorum / İlhan Sami Çomak
Yılın Genç Ekibi: Arsız Kumpanya
TEB Özel Ödülü: Türkiye Tiyatro Vakfı

TEB jürisi bu sene şu isimlerden oluştu: Erdoğan Mitrani, Tijen Savaşkan, Zerrin Yanıkkaya, Hasibe Kalkan, Tuba Aksu Şener, Handan Salta, Bahar Çuhadar, Gülin Dede Tekin, Mehmet Konuk, Eylem Ejder.
30. TEB Tiyatro Ödülleri, 9 Ekim 2023 tarihinde, Alan Kadıköy’de düzenlenecek törenle sahiplerini bulacak.

TEB 30. TİYATRO ÖDÜLLERİ, GEREKÇELİ KARARLAR

TEB Onur Ödülü: AYLA ALGAN
Tiyatro, sinema, televizyon ve müziği iç içe yaşayan, altmış iki yıl önce çıktığı ve hâlâ ayrılmadığı sahnede Hamlet’i oynayan dünyadaki sayılı kadın oyuncu arasında yer alan, yurt içinde ve dışında sayısız ödül kazanan, kurucularından olduğu Tiyatro Araştırma Laboratuvarı (TAL) ile pek çok deneysel projeye imza atarak genç tiyatro oyuncularının eğitimine katkıda bulunan, Yunus Emre’nin şiirlerini, Almanca, Fransızca ve İngilizce şiirli-şarkılı okuyarak tüm dünyaya tanıtan, buraya sığmayacak kadar çok üretimiyle tiyatromuzun durmaksızın çalışan yaşayan efsanesi, oyuncu, araştırmacı, eğitmen, oyuncu koçu Ayla Algan’a verilmesi TEB üyeleri tarafından uygun bulunmuştur.

Yılın Oyunu: 1984 / Nilüfer Kent Tiyatrosu
George Orwell’ın alegorik ve politik bilimkurgu romanından Robert Icke ile Duncan Macmillan’ın uyarladığı oyun; içerdiği soruları estetik, etkili ve çarpıcı bir biçimde sorma arayışında bize bütünlüklü ve sarsıcı bir atmosfer sunuyor. Yenilikçi buluşlarla zenginleşen sahne; dekor, kostüm, mask, ışık ve müzik uyumuna eşlik eden videolarla görsel ve işitsel şölene dönüşüyor. Zaman içinde gelişen distopik bir düşü aşarak içinde yaşamakta olduğumuz gerçekliğin çarpıtılmış yansımasına evriliyor. Yetkin oyunculuklar eşliğinde, en acımasız ceza olan ‘yokkişileştirme’nin mükemmel biçimde açık edilmesine tanık oluyoruz. Murat Daltaban’ın çok boyutlu rejisiyle, defalarca sahnelenmiş bir kült eserin adeta yeniden doğuşuna vesile olmasıyla Nilüfer Kent Tiyatrosu’nun ‘1984’ü ‘Yılın Oyunu’ olarak değerlendirilmiştir.

Yılın Yönetmeni: GÜLHAN KADİM
Firuze Engin’in tek mekânda, İstanbul’un iki farklı zamanında tek bir ailenin farklı kuşaklarından bireyleri arasında geçen ‘Bir Terennüm’ oyununda zamandan zamana, karakterden karaktere geçişleri ustalıkla hissettirdiği...
Volkan Çıkıntıoğlu’nun trajikomik bir ‘kanka’ öyküsü olarak tasarladığı ‘Tek Kullanımlık Hikâye’de kısmen tamamlanmış bir binanın terasında evleri, yolları ve hatta taşıtlarıyla tüm bir mahalleyi yaratarak oyuncularından etkileyici bir birliktelik elde ettiği için Gülhan Kadim ‘Yılın Yönetmeni’ olarak değerlendirilmiştir.

Yılın Oyuncuları: ELİF ONGAN TEKÇE, UĞUR KANBAY, ULAŞ AKŞİT
Hem yazarı hem oyuncusu olduğu ‘Nasıl Bilirdiniz?’ adlı oyundaki performansıyla herkesin öldükten sonra ‘iyi bilindiği’ bir toplumsal düzeni sorgulayan, çok sayıda kişinin hikâyesini anlatırken, dekorsuzluktan oluşmuş mekânsızlıkta hikâyelerdeki değişim ve atmosferi farklılaştıran, kullandığı sesi sahnede hem kaydederek hem de bu seslerin düzenlemesini de yine sahnede yaparak oyunu etkileyici kılan Elif Ongan Tekçe...
Yazıp yönettiği ve oyuncu olarak da yer aldığı, ‘REM’ adlı oyundaki performansıyla, bellekte kalan anılarını aktarırken modern bir meddah gibi kişiden kişiye ustalıkla geçerek, tüm oyun kişilerini, kimi zaman Pokemon karakterlerinin de yansımasıyla başarıyla ayrıştıran, tek başına kalabalık bir dünya yaratan Uğur Kanbay...
Koffi Kwahule’nin modern insanlığın simgesi olarak gördüğü; yaşadığımız vahşet çağında sorumlu olduğu hiçbir suçtan yargılanmayan ataerkil erkek egemen sistemin ürünü, yaradılıştan bu yana erkeğin temsil ettiği bütün arketiplere, oyunun adıyla söylediği üzere ‘Close Up’ yapıp, yakın mesafeden bakarak, sorguladığı çok girift oyun kişisi/varlığı/simgesi Ezekiel’e getirdiği yorum ve başarıyla hissettirdiği korku, şüphe, çaresizlik duygusu için Ulaş Akşit...
‘Yılın Oyuncuları’ olarak değerlendirilmişlerdir.

Yılın Oyun Metni: HAYAT SENİ ÇOK SEVİYORUM / İLHAN SAMİ ÇOMAK
İlhan Sami Çomak’ın kendi yaşam öyküsünden oyunlaştırdığı, adalet mücadelesi veren bir şairin yirmi sekiz yıldır tutuklu bulunduğu cezaevinden hayata, umudun yitirilmesine izin vermeyen bir dirilikle bakışı; acıları ve haksızlıkları, öfkesi alınmış dingin bir dille ifade etmesinin getirdiği büyük dramatik etki ve tek kişilik yazılmış olmasına karşın hem dişil hem eril enerjiye sahip iki dilli, kalabalık metni ‘Hayat Seni Çok Seviyorum’ ‘Yılın Oyun Metni’ olarak değerlendirilmiştir.

Yılın Genç Ekibi: ARSIZ KUMPANYA
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Tiyatro Ana Sanat Dalı 2019 mezunu sekiz genç oyuncunun kurduğu, profesyonel yaşama Yiğit Sertdemir’in uyarlayıp yönettiği mezuniyet projeleri ‘Faust’ ile başlayan, 2022’nin son günlerinde Şişli’de kolektif bir çalışma ile var ettikleri, tiyatroyu ‘görece’ merkezden uzağa taşıdıkları yeni mekânlarında ‘HooP Gitti Kafa’ ve ‘Barazek'le beraber her biri tiyatro aşkının ve tutkusunun ürünü üç oyun sahneleyen Arsız Kumpanya, ‘Yılın Genç Ekibi’ olarak değerlendirilmiştir.

TEB Özel Ödülü: TÜRKİYE TİYATRO VAKFI
Belleksizliğin, unutma ve unutulmanın, değersizleştirilmenin makbul sayıldığı bir dönemde sözlü tarih görüşmeleri, belge-bilgi arşivleme ve literatür veri tabanı oluşturma çalışmalarıyla bellek ve değer yitiminin önüne geçerek Türkiye tiyatrosu belleğine ve toplumsal hafızaya kıymetli katkılarından dolayı TEB Özel Ödülü, Türkiye Tiyatro Vakfı’na sunulacaktır.