Okul öncesi eğitim en yüksek yatırım

Dünya Bankası’nın Türkiye Eğitim Raporu’na göre öğrenci başarısını en çok etkileyenler öğretmenler. Annelerin yüzde 70’inin ilköğretim mezunu olduğunu anlatan rapora göre okul öncesi eğitime yapılan yatırımların hem kişisel, hem de sosyal açıdan en yüksek getirisi olan yatırımlar olduğu savunuluyor. Raporda doğumdan 6 yaşa kadar çocukların tüm beyinsel ve fizyolojik yapılarının geliştiği vurgulanıyor: “Çocuğun gelişiminde geri kalarak büyümesi, gelecekte kazanacağı becerileri kısıtlar. Bu da yapılacak harcamaları arttırır. Erken dönemde yapılan yatırımlardan ise en fazla risk altındaki, gelir düzeyleri ve ebeveynlerin eğitim seviyeleri düşük ailelerin çocukları faydalanır.”�

Katılım düşük, dağılım eşitsiz
Dünya Bankası Eğitim Raporu’na göre, Türkiye’de erken çocukluk eğitimi alanında büyük bir aşama sağlandı. Ama katılım hala düşük ve dağılım eşitsiz. Türkiye’de okul öncesi eğitim oranı Bulgaristan ve Rusya gibi ülkelere bakıldığında daha geride. Yoksul ailelerin zengin ailelere oranla dört çocuğa daha sahip olmalarına rağmen maddi durumu iyi olanların çocuğunu anaokuluna kaydettirme oranı yoksul ailelere göre 60 kat fazla. Öte yandan yapılan araştırmalara göre, ülkemizde okul öncesi eğitim kalitesi düşük. Özel sektörde de, devlet kurumlarında da fiziki düzenlemelerden, öğretmen ve öğrenci ilişkilerine kadar yapısal eksiklikler de görülüyor.

Annelerin yüzde 70’i ilköğretim mezunu
Eğitim Raporu, öğretmenlere yönelik yapılan araştırmaların sonuçlarını da ortaya koyuyor.
Öğrenci başarısını etkileyen en önemli etkenin öğretmen kalitesi olduğu vurgulanan raporda Türkiye’deki öğretmenlerin öğretim kalitesinin düşük olduğu belirtiliyor. OECD öğretmen gücünün dörtte birinde pedagojik hazırlık eksikliği olduğu rapor edilirken, Türkiye’de 10 öğretmenden sadece 4’ünün bu konuda hazır olduğu vurgulanıyor. Ayrıca ülkemizde öğretmenlerin yüzde 93,1’i öğretmenlik mesleğinin saygınlığını yitirdiğini düşünüyor. Yüzde 56,6’sı çalışma ortamlarından memnun değil. OECD öğretmeni ile kıyasla ülkemizde bir ilköğretim öğretmeninin toplam çalışma saati yüzde 10 daha fazla. Öte yandan öğretmenin öğrenci ile birebir eğitiminin saat ücreti nerdeyse yüzde 50 daha az. 17 bin öğrenci üstünde yapılan araştırmaya göre çocukların annelerinin yüzde 70’i, babalarının da yüzde 40’ı sadece ilköğretimlerini tamamlamış durumda.

Zengin aileler 14 kat fazla harcama yapıyor
Türkiye’nin toplam eğitim gideri benzer miktarda kamu harcaması yapan diğer ülkelerle aynı düzeyde.
Ancak eğitime ayrılan özel harcamalara bakıldığında şu sonuçlar ortaya çıkıyor: Macaristan ve Türkiye ortaöğretimde aynı miktarda harcama yapıyor. Buna rağmen, Türkiye’de 15 yaş grubu, matematik becerilerinde Macar yaşıtlarından 2 yıl geride. Ayrıca Türkiye’de eğitime yapılan özel katkıların oranı ortalamanın çok üstünde. Türk ailelerinin katkısı kamu ve özel harcamaların yüzde 36’sını oluşturuyor. Yine verilere göre en zengin yüzde 20 aile, en yoksul yüzde 40 aileden 14 kat daha fazla eğitim harcaması yapıyor. Yani, hala ülkemizde dershaneye devam üniversiteye giriş başarısını arttırıyor, özel derslere de yüksek miktarda harcama yapılıyor.

En düşük oran Hakkari’de
Türkiye’de bölgelerarası çocukları okula kaydettirme oranlarında farklılıklar görülüyor. 4-5 yaş grubu için yüzde 86,6 ile Karadeniz Bölgesi en yüksek orana sahip. Yine aynı yaş grubunda en düşük oran yüzde 18,5 ile Hakkari’de.