Gelecek ‘veri’de

Dünya Ekonomik Forumu’nun ‘İşin Geleceği 2018’ raporuna göre, veri analizi önümüzdeki yıllarda iş dünyasını en çok etkileyecek konular arasında yer alıyor. Veri yazılım şirketi Burning Glass Technologies, Business-Higher Education Forum ve IBM’in raporuna göre ise sadece ABD’de veri analizi alanındaki işlerin 2020 itibariyle 364 bin artarak 2 milyon 727 bine ulaşması öngörülüyor. Avrupa Komisyonu’na göre ise 2016’da Avrupa’da veri alanında çalışanların sayısı 6.6 milyon iken bu sayı 2020’de 10 milyonu aşacak.

Konu hakkındaki görüşlerini aldığımız Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Albert Salah, veri analizinin daha önce yapılamayan analizleri yapma imkanı sağladığını vurguluyor. Salah, buna şu örnekle devam ediyor, “Türkiye’deki Suriyeli mültecilerin hangi sektörlerde ne kadar işgücü sağladığını öğrenmek istiyorsunuz diyelim. Elinizde iş ve işçi bulma kurumunun verileri olabilir. Fakat bu bilgi ne kadar güncel? Bunun yerine, elinizde mültecilerin bir bölgedeki varlığını gösteren veri varsa (örneğin cep telefonu konuşma süreleri, sosyal medya mesaj sayıları), çok daha detaylı bir resim çıkıyor. Örneğin Karadeniz’de fındık hasatı için kaç mülteci işgücü bölgeye gelmiş, ne zaman gelmiş, nereden gelmiş, ne zaman dönmüş, hepsini görebiliyorsunuz.”

Şirketlerin doğru karar almak için bilgiye ve bu bilgiyi doğru yorumlamaya ihtiyacı olduğunu belirten Salah, “Bilgi her yerde. Ama toplamasını, ayıklamasını, analiz etmesini ve yorumlanabilecek şekilde özetlemesini bilenler için” diyor. İşte bu noktada devreye veri analistleri giriyor. Çünkü, veri analistleri bu aşamaları gerçekleştirecek teorik yöntemleri ve pratik uygulamaları kullanma yetkinliğine sahip oluyor. Yazılım ve danışmanlık firmalarının sağladığı kapsamlı veri analizi paketleri bu yöntemlerden bir kısmını içeriyor ancak Salah’ın benzetmesiyle veri analistlerinin verdiği hizmet hazır giyim yerine özel dikim sağlıyor. Dolayısıyla, geleceğin mesleklerine dair yapılan araştırmalarda veri analistleri her zaman en çok ihtiyaç duyulacak meslekler arasında yer alıyor.

İHTİYAÇ ARTIYOR
Oracle Satış Danışmanlığı Direktörü Cem Nuri Cömert, şirketlerin topladıkları verilerdeki miktarın ve çeşitliliğin artmasının bu verilerin doğru ve kapsamlı bir şekilde işlenmesi ihtiyacını da beraberinde getirdiğini aktarıyor. Cömert, şirketlerin veri analistlerine olan ihtiyacının artmasını şu nedenlere bağlıyor:

· Sosyal medya gibi çeşitli platformların ürettikleri verilerle şirketlerin kendi kurumsal bilgi sistemlerinde bulunan üretim, müşteri gibi verilerin bir arada kullanılması gerekiyor. Kurumlar bu farklı verileri bir araya getirecek, tekillik ve kalite süreçlerinden geçirecek veri analistlerine giderek daha çok ihtiyaç duyuyor.

· Rekabetin ve müşteri memnuniyetinin önem kazanması farklı verilerin hızlı ve doğru bir şekilde harmanlanarak karar vericilerinin başvurabileceği bir bilgiye dönüştürülmesini zorunlu kılıyor. Bunu da veri analistleri sağlıyor.

· Geçmiş yıllarda veri analistlerinin ihtiyacı olan platformların kurulması ve işletimi şirketler açısından yapılması zorunlu fakat zahmetli bir yatırımdı. Son yıllardaki teknolojik dönüşümler ve değişimlerle birlikte kendi kendini yöneten platformlar ortaya çıktı. Dolayısıyla, artık şirketler veri analistlerinin ihtiyacı olan çalışma ortamlarına odaklanabiliyor. Böylece, veri analistlerinin katma değeri daha hızlı ve daha vurucu bir şekilde ortaya çıkıyor.

KİMLER OLABİLİR?
Türkiye Bilişim Derneği (TBD) Onur Kurulu Üyesi İlker Tabak, analitik düşünebilen herkesin veri analisti olabileceğini vurguluyor. Tabak, “Üniversitelerin özellikle istatistik, matematik gibi bölümlerinden mezun olanlar, hatta sosyal bilimciler de yazılım sistemlerini kullanarak veri analisti olarak çalışabiliyor” diye konuşuyor. Bunun yanında artık bulut platformlarının veri analistlerinin ihtiyacı olan iş zekası gibi her türlü aracı içeren bir ortam olarak daha kolay erişilebilir hale gelmesi nedeniyle, bulut platformunu ve bu araçları kullanabilme yetenekleri de veri analistleri için bir ön gereksinim haline gelmiş durumda.

Veri analistliği alanında kariyer yapma konusuna da değinen İlker Tabak, önümüzdeki 20 yıl içinde pek çok mesleğin ortadan kalkacağını ve yeni mesleklerin de ortaya çıkacağı düşünüldüğünde, içinde ‘veri’ geçen her türlü mesleğin bir kariyer fırsatı olarak değerlendirilebileceğini belirtiyor.

SAYILARI GİDEREK ARTIYOR
Oracle Satış Danışmanlığı Direktörü Cem Nuri Cömert, şirketlerin daha çok ve kaliteli ürün üretebilmeleri, müşterilerin taleplerinin daha iyi karşılanabilmesi ve çalışanlara daha iyi imkanlar sunulabilmesi için verilerin etkin bir şekilde değerlendirilmesi gerektiğini söylüyor. Cömert, günümüzde birçok şirketin “ne oluyor” sorusunun cevabını topladıkları verileri inceleyerek bulabildiklerini aktarıyor. Ancak, firmalar artık “ne olabilir” sorusunun cevabını da bulmaya çalışıyorlar. Bunun için kendi verilerini, sahibi olmadıkları verilerle birleştiriyorlar. Analitik becerileri yüksek veri analistlerine bu noktada çok görev düşüyor. Veri analistleri, verinin stratejik karara dönüştüğü her noktada karar vericilerin başvurduğu bilgiyi oluşturan ekip olarak çalışıyor. Özellikle telekomünikasyon, bankacılık, kamu ve perakende iş kollarında veri analistlerinin sayısının giderek arttığını aktaran Cömert, “Farklı iş kollarının verinin önemini keşfetmesi ile birlikte veri analisti istihdamının artacağına inanıyoruz” diyor.

MESLEKLER STEM’LE GELİŞECEK
IBM Türkiye Strateji Ülke Lideri Nicholas Anderson, işletmelerin veriden nasıl ve ne ölçüde faydalandıklarının, başarılarıyla önemli derecede ilgili olduğunu belirtiyor. Müşteri verileri, hasta verileri, birbiriyle iletişim halinde olan nesnelerin ürettiği veriler gibi pek çok veri bulunuyor. Anderson, bunların yüzde 80’inin kurumlara ait henüz işlenmemiş verilerden oluştuğunu söylüyor. Verinin işlenmesi ve analiz edilmesi noktasında artık yapay zeka temelli çözümlerin devreye girdiğini aktaran Anderson, insan-makine birlikteliğinin her zaman devam edeceğini vurgulayarak şöyle devam ediyor, “Geleceğin mesleklerinin bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik (STEM) bilimlerine dayalı olarak gelişeceğine inanıyoruz. IBM Türkiye olarak bu anlamda çeşitli adımlar atıyoruz. 2018’de meslek lisesi öğrencilerine mentorluk ve sektörel gelişmeleri aktardığımız oturumlar gerçekleştirdik. Bunun yanı sıra, ilkokul ve ortaokul seviyesinde makine öğrenmesi, kodlama gibi konularda okullarla ve ilgili sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliklerimize devam ettik. Tamamı IBM gönüllüleri tarafından verilen bu etkinliklerle 20 bine yakın öğrenciyi teknoloji üretimi konusunda bilgilendirdik.”