Yarın yaÅŸlıların günü

Yarın 1 Ekim Dünya YaÅŸlılar Günü. Gün dolayısıyla tüm dünya ülkelerinde yaÅŸlıların sorunları ve onlara daha iyi yaÅŸam koÅŸulları saÄŸlamak için yapılması gerekenler sorgulanıyor, eÄŸlencelerin de aralarında bulunduÄŸu çeÅŸitli etkinlikler düzenleniyor.Türkiye’deki nüfus içinde tıbbi anlamda "yaÅŸlı" sayılabilecek 5 milyon kiÅŸi bulunuyor. Türkiye YaÅŸlılık Konseyi DerneÄŸi BaÅŸkanı Mete Bora, 1 Ekim Dünya YaÅŸlılar Günü dolayısıyla YaÅŸlılar Hakkında Temel Ä°lke, Hak ve Beklentiler Deklarasyonu’nu kamuoyunun dikkatine sundu.MADDÄ° MANEVÄ° SORUNLARTürkiye’de yoksulluk, hastalık gibi ağır sorunlarla baÅŸetmek zorunda kalan yaÅŸlılar, bunlardan ya da baÅŸka nedenlerden kaynaklanan ilgisizlik, yalnızlık gibi ağır manevi sorunlarla da baÅŸetmek zorunda kalıyorlar.YaÅŸlılar Deklarasyonu’nun birinci maddesi, "Cinsiyeti, soyu, ırkı, yaşı, innacı, yaÅŸam biçimi, dünya görüşü, ekonomik ve sosyal konumu ne olursa olsun, bütün kıdemli yurttaÅŸlar; onurlu, saygın ve bağımsız bir yaÅŸam sürme hakkına sahiptirler. YaÅŸlı hakları, yaÅŸlı bireyin kendisine olduÄŸu kadar, diÄŸer bireylere ve topluma karşı taşıdığı sorumluluÄŸu da kapsar" ifadesini içeriyor.YaÅŸlıların bağımsız ve isterlerse sosyal hizmet destekli bir yaÅŸam sürme, özgürce seyahat edebilme, hareket serbestisi saÄŸlayacak düzenlemeleri talep etme, gereksinim durumunda yaÅŸam koÅŸullarını dikkate alan çaÄŸdaÅŸ bakım hizmetlerini talep etme haklarına sahip olduklarını içeren Deklarasyonda ÅŸu maddeler bulunuyor:"YaÅŸlılar; istedikleri bir çevrede yaÅŸamlarını sürdürme özgürlüğüne, toplumsal bir sorumluluk üstlenme, saygı bekleme, insan onuruna yakışır bir yaÅŸam sürme, baÅŸkalarına bağımlı olsalar dahi, onurlarını zedeleyen tutum ve davranışları reddetme haklarına sahiptirler.YaÅŸlılar; kendilerini geliÅŸtirme, eÄŸitme ve yaÅŸamlarını yönlendirme, inançlarına uygun ibadet yerlerini (cami, kilise, sinagog, vb.) kullanma, sosyal çevrelerini seçme, kültürel etkinliklere, boÅŸ zamanlarını deÄŸerlendirme ve spor etkinliklerine katılma haklarına sahiptirler.YaÅŸlılar; demokratik haklarını kullanma ve ifade etme, çıkarlarının korunması için örgütlenme, sosyo-kültürel, politik ve toplumsal katılımı saÄŸlamak için etkinlikler düzenleme haklarına sahiptirler.YaÅŸlılar, yaÅŸ ayrımcılığının engellenmesi ve bu konuda toplumun bilinçlendirilmesi için gerekli olan önlemlerin devlet, yerel yönetimler ve ilgili kurumlar tarafından alınmasını talep etme, ücretli ve gönüllü çalıştıkları iÅŸyerlerinde yaÅŸ ayrımcılığından dolayı dışlanmama, hukuki iÅŸlemlerde itiraz olmadığı sürece, yaÅŸ ayrımcılığı nedeniyle istenen belgelerin kaldırılmasını talep etme haklarına sahiptirler."SAÄžLIK HÄ°ZMETLERÄ°YaÅŸlılar Deklarasyonu’nda saÄŸlık hizmetlerine de bir bölüm ayrılmış durumda bulunuyor. YaÅŸlıların saÄŸlık hizmetlerine etkin ve rahat ulaÅŸabilme, hizmetlerden etkin bir ÅŸekilde yararlanma, yaÅŸlı saÄŸlığı birimleri ve klinikleri, yoÄŸun bakım, acil yardım gibi özel hizmet modellerinden yararlanma, eÄŸitilmiÅŸ yardımcı personel tarafından bakılma hakları bulunuyor.Deklarasyonda devletin Ulusal YaÅŸlılar Politikası geliÅŸtirmesi ve uygulaması gerektiÄŸi belirtilirkken, yerel yönetimlerin yaÅŸlılara hizmetlerini indirimli vermeleri önerildi.DEVLET GÃœVENCESÄ°NDE EVDE BAKIMDeklarasyonda, "SaÄŸlık sorunu olan yaÅŸlı birey.in, bakımının sürekliliÄŸinin saÄŸlanması için kurum bakımından sonra evde bakım hizmetlerinin de devlet güvencesine alınması gerekmektedir" denildi.YaÅŸlıların saÄŸlık durumlarına göre düzenlemelerin yapılabilceeÄŸi uygun konuta sahip olabilmelerinin istendiÄŸi Deklarasyonda "YaÅŸlılar, konutlarında ve konuftlarının dışında güvenli bir ortamda yaÅŸama hakkına sahip olabilmelidirler. Bu konuda yerel yönetimlerin etkin görev alması saÄŸlanmalıdır. Yalnız yaÅŸayanların güvenceye alınması saÄŸlanmalıdır" maddesi yer aldı.Deklarasyon ÅŸu cümleyle bitti:"YaÅŸlanma, evrensel bir süreçtir ve toplumun ’SaÄŸlıklı, BaÅŸarılı ve Ãœretken’ yaÅŸlanabilmesi için ve ’YaÅŸlıların Haklarının Korunması’ konularına emek veren, katkıda bulunan tüm kurum ve kuruluÅŸlar, önümüzdreki yıllar için son derece önemli ve saygın bir misyon üstlenmektedirler."Â