Vize iki dudağının arasında

Avrupa Birliği ülkelerinin Türk vatandaşlarına yaşattığı Schengen vizesi kabusu bitecek mi? Lüksemburg’taki Avrupa Adalet Divanı (ABAD) 6 Kasım tarihinde bu soruya cevap verecek bir tarihi davaya bakacak. Almanya’da hasta ailesini ziyaret etmek isteyen, ancak vize alamayan Leyla Ecem Demirkan’ın açtığı davayla ilgili duruşma saat 9.30’da başlayacak. Saat 12.10’a kadar sürmesi planlanan oturum 2 saat 40 dakika sürecek. Duruşma büyük salonda ve 15 yargıçla yapılacak. Mahkeme heyetinin büyüklüğü ve davaya büyük salonda bakılması bu davanın ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.

Tarihi davada yer alacak 15 yargıcın adı şöyle: Avrupa Adalet Divanı Başkanı Yunan hakim Vassilios Skouris başkanlık yapacak. Adalet Divanı Başkan Yardımcısı Belçikalı Koen Lenaerts de mahkeme heyetinde. Davaya bakacak olan diğer 13 yargıç ise şunlar: Antonio Tizzano (İtalya), Allan Rosas (Finlandiya), Egils Levits (Letonya), Aindrias O’Caoimh (İrlanda), Lars Bay Larsen (Danimarka), Thomas von Danwitz (Almanya), Alexander Arabadjiev (Bulgaristan), Jean Claude Bonichot (Fransa), Camelia Toader (Romanya), Jean Jacques Kasel (Lüksemburg), Marek Safjan (Polonya), Daniel Svaby (Slovakya), Maria Berger (Avusturya).

BAĞIMSIZLIK SINAVI

Avrupa Adalet Divanı AB üyesi 27 ülkeden birer yargıcın bulunduğu, AB hukukunu ilgilendiren konularda son sözü söyleyen en yüksek mahkeme. 15 yargıç 6 Kasım’da görülecek bu davada Türkiye ile AB arasındaki ortaklık anlaşması ve mevcut hakların kötüleştirilemeyeceğini garanti altına alan Katma Protokole göre Türklere turistik ve aile ziyareti için vize mecburiyeti olup olmadığı sorusunu ele alacak. 27 AB ülkesi Avrupa Adalet Divanı’na gönderdiği yazılı savunmada Türklere vize uygulamasının devamından yana oldukları görüşünü bildirdi. Avrupa Adalet Divanı bu davayla ilgili kararında ne kadar bağımsız olduğu sınavını da verecek. Türklere vizesiz seyahat özgürlüğü kararı bu yargıçların iki dudağı arasında. Avrupa Adalet Divanı 19 Şubat 2009 tarihli Soysal kararıyla işadamı, biliminsanı, sanatçı ve sporcu gibi aktif hizmet vermek isteyen Türk vatandaşlarının vizeden muaf olduğu kararını vermişti.

DAVA SEYRİ

Avrupa Adalet Divanı basın bürosundan alınan bilgiye göre davanın seyri şöyle:

Duruşmada önce genel avukat İspanyol Pedro Cruz Villalon mahkeme heyetine dava hakkında bir açıklama sunacak. Ardından 15 yargıç tarafları dinleyecek. Leyla Ecem Demirkan’ı uzman avukat Prof. Rolf Gutmann savunacak. Davacı Leyla Ecem Demirkan ise vize mecburiyeti nedeniyle davaya katılamayacak. 6 Kasım’daki duruşmada bir karar çıkmayacak. Ancak davanın nasıl sonuçlanabileceği yönünde bir hava oluşabilecek. Bu duruşmadan bir kaç hafta sonra genel avukat Cruz Villalon son bir yazılı açıklama sunacak. Birkaç hafta sonra ise 15 kişilik mahkeme heyeti odaya kapanıp tartışarak, son kararı verecek. Kararın gelecek yılın başlarında verileceği tahmin ediliyor.

ECEM DEMİRKAN'I DAVA AÇMAYA GÖTÜREN SÜREÇ

Annesi Almanya’da yaşayan Leyla Ecem Demirkan, ağır hasta Alman üvey babasını ziyaret etmek istedi. Demirkan’ın 2007’de Ankara’da Alman Büyükelçiliği’ne yaptığı vize başvurusu, Almanya’da kalacağı kuşkusuyla reddedildi. Demirkan bunun üzerine vize almadan Almanya’ya gelmek istedi. Ancak buna da izin verilmeyince, Demirkan, avukat Prof. Rolf Gutmann aracılığıyla Berlin İdari Mahkemesi’nde Almanya’yı dava etti. Berlin İdari Mahkemesi 22 Ekim 2009’da Türklere vize muafiyeti olmadığına karar vererek, Demirkan’ı haksız buldu. Ancak Leyla Ecem Demirkan karara itiraz etti. İtiraz dilekçesini inceleyen Berlin Brandenburg Yüksek İdari Mahkemesi, Türklere aktif hizmette vize serbestisi tanıyan Avrupa Adalet Divanı’nın Soysal kararı ve Almanya’nın başka eyaletlerindeki mahkemelerin Türklere vize uygulanmasını hukuka aykırı bulan kararlarını da gözönünde tutarak, davayı Avrupa Adalet Divanı’na havale etti.

İki önemli soru:

Berlin Brandenburg Yüksek İdari Mahkemesi, Avrupa Adalet Divanı’ndan şu iki soruyu açıklığa kavuşturmasını istedi:

- Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) arasında bir Ortaklık kurulmasına dair Anlaşmaya ilişkin 23 Kasım 1970 tarihli Katma Protokol’ün 41. Maddesinin 1. Fıkrasında belirtilen serbest hizmet alım trafiği kavramı, pasif hizmet serbestisini de kapsıyor mu?

- Sorunun “evet” şeklinde cevaplandırılması halinde, buna akraba ziyaretleri de giriyor mu?