Varyag için Devlet Garantisi isteniyor

Çin'e ait Ukrayna bandıralı Varyag gemisinin BoÄŸazlar'dan geçiÅŸi Denizcilik MüsteÅŸarlığı ile DışiÅŸleri Bakanlığı'nı bir kez daha karşı karşıya getirdi. DışiÅŸleri Bakanlığı geminin geçiÅŸi için istenen teminat mektubunun Devlet Garantisi olarak deÄŸiÅŸtirilmesini istiyor. Denizcilik MüsteÅŸarlığı ise teminat mektubunun paraya daha kolay dönüştürülebileceÄŸi gerekçesiyle buna karşı çıkıyor.Alınan bilgiye göre, anlaÅŸmazlığın temelinde bu kez, DışiÅŸleri Bakanlığı'nın, Varyag'ın BoÄŸazlar'dan geçiÅŸi için Çin'den istenen teminat mektubunun Devlet Garantisi olarak deÄŸiÅŸtirilmesi yönündeki teklifi bulunuyor.Denizcilik MüsteÅŸarlığı kaynakları, teminat mektubunun paraya çabuk tahvil edilebilirliÄŸi ve kullanılabilirliÄŸi özelliklerinden dolayı tercih edildiÄŸini belirtirken, bu yöntemle Türkiye'nin iÅŸini kolaylaÅŸtırmayı hedeflediklerini ifade ediyorlar.Varyag'ın BoÄŸazlar'dan geçiÅŸinin büyük risk taşıyacağına dikkati çeken kaynaklar, teminat mektubuna konulan bir Türk bankası ile garantör bir Avrupa bankası ÅŸartının ise gerekli olduÄŸunu belirtiyorlar.Büyük teklikeler karşısında paraya tahvil edilmesi neredeyse imkansız olan ''devlet güvencesi'' yönteminin önerilmesine karşı çıkan Denizcilik MüsteÅŸarlığı kaynakları, bu yöntemin Türkiye'yi uluslararası arenada zor duruma düşüreceÄŸini savunuyorlar. Aynı kaynaklar, devlet garantisin sakıncalarını bir örnekle şöyle açıklıyorlar:"DışiÅŸleri Bakanlığı'na, bir ay önce bir Türk firması tarafından yapılan müracatı ilettik. Bu firma 1996 yılında Çin'e 311 bin dolarlık nakliye iÅŸi yapmış, ancak Çin para ödenmeyince, firma Avrupa mahkemelerinde lehine karar aldırmış. Buna raÄŸmen Çin parayı ödememiÅŸ.311 bin dolarlık bir nakliye bedelini ödeyemeyen Çin'in, 1 milyar dolarlık devlet garantisi pratikte hiçbir ÅŸey ifade etmez''.Bu erçevede, durumun hassasiyetini ve önemini DışiÅŸleri'ne aktaran Denizcilik MüsteÅŸarlığı yetkilileri, teminat mektubundan baÅŸkabir sigorta yönteminin kabul edilemeyeceÄŸini, çünkü Varyag'ın ne Montrö AnlaÅŸması'na, ne de BoÄŸazlar Tüzüğü'ne göre gemi özelliÄŸi taşımadığını belirttiler.Bundan sonra topun BaÅŸbakan Bülent Ecevit'te olduÄŸunu ifade eden kaynaklar, BaÅŸbakan'ın yeni bir talimatlandırma yapması gerektiÄŸini belirtirken, teminat mektubu ÅŸartıyla asker ve sivil uzmanlarca oluÅŸturulan komisyonca düzenlenen 20 maddelik öngörüler paketinden vazgeçemeyeceklerini kaydediyorlar.GÃœVENLÄ° GEÇİŞ İÇİN 20 MADDEVaryag'da incelemeler yapan, asker ve sivil uzmanlardan oluÅŸan komisyonca hazırlanan öngörüler raporu, dev platformun BoÄŸazlar'dan güvenli geçiÅŸi için gerekli 20 maddeyi içeriyor. Bu raporda yer alan, teminat mektubu haricindeki diÄŸer 19 maddeye DışiÅŸleri'nden bir itiraz gelmediÄŸi, bunun da Çin'in 19 maddeye uymak zorunda olduÄŸu anlamına geldiÄŸi belirtiliyor.Rapordaki ÅŸartların Çin tarafından beyan edilmesinin yeterli olmayacağını iÅŸaret eden kaynaklar, ÅŸartlar yerine getirildiÄŸi taktirde uzmanlar grubunun geçiÅŸ öncesinde Varyag'da yeni bir inceleme yapacağını kaydettiler.Tüm bu öngörüler yerine getirildikten sonra, hava durumu ve  akıntı durumunun da uygun olması halinde Varyag'ın geniÅŸ güvenlik önlemleri altında BoÄŸazlar'dan geçebileceÄŸi, ancak bunun uzun bir prosedür olduÄŸuna iÅŸaret ediliyor.Denizcilik MüsteÅŸarlığı kaynakları, son geliÅŸmeler ışığında Çin'inÅŸu ana kadar gemide herhangi bir emniyet donanımını bile oluÅŸturmadığını ve teminat ödemeye yanaÅŸmadığını belirtiyorlar.BOÄžAZ'I BEKLEYEN TEHLÄ°KELERTarihinde BoÄŸazlar'dan ilk kez geçecek 550 metrelik platformun  yol açabileceÄŸi tehlikeler iki ana kategoride toplanıyor: Fiziki kazalar: GeçiÅŸ sırasında BoÄŸazlar'da devrilme, batma ve çarpma gibi kazaların olabileceÄŸine iÅŸaret ediliyor. Buna baÄŸlı olarakzarar ziyan taleplerinin, ayrıca zadan dolayı BoÄŸazlar'ın kapanmasından ve beklemelerden dolayı da tazminat davalarının doÄŸabileceÄŸine dikkat çekiliyor. OlaÄŸanüstü durum: Varyag'ın geçiÅŸine izin verilmesi durumunda, 300 metreden fazla uzunluktaki gemilerin geçiÅŸleri olaÄŸanüstü kabul edildiÄŸinden, bu geçiÅŸten sonra geriye dönük tazminat davaları açılabilir. Â