Uzayda uydu savaşları

İngiltere'nin etkili yayın organı The European Gazetesi, uzay taşımacılığı sektöründeki rekabetin 21'nci yüzyılda daha da kızışacağını ve 2007 yılında 171 milyar dolarlık uydu savaşları yaşanacağını yazdı.

Geçen hafta ABD'de bir iletişim uydusunun kontrolden çıkması ve teknoloji bağımlısı ülkede hayatın çökmesinin ardından The European gazetesi uydu sektöründeki son gelişmeler hakkında bir araştırma yazısı yayınladı ve Arianespace'in özelleştirilmesini önerdi. İngiliz gazetesine göre, dijital televizyon ve cep telefonları, çağrı cihazlarına hayat veren iletişim uyduları, bu sektördeki patlamanın başlıca nedenleri. Finans çevrelerinin önde gelen kurumu Merrill Lynch, geçen yıl 24.5 milyar dolar olan gelirin 2005 yılında 75 milyar dolara, 2007 yılında ise 171 milyar dolara çıkacağını öngörüyor.

Ticari uydu taşımacılığının önderinin Arianespace olduğunu hatırlatan The European, aynı anda bu alanda Avrupa'nın temsilcisi olan şirketin patronu Jean-Marie Luton'a ağır eleştiriler yöneltti. Yazıda, kemikleşmiş yönetim yapısı nedeniyle Arianespace'in, Amerika, Rusya ve pazardaki daha az iddialı rakiplerine önderliğini kaptırabileceği kaydedildi ve şöyle denildi:

‘‘Arianespace geleneksel bir yaklaşım içinde. Orta ya da daha ağır yükleme kapasiteli ve özellikle iletişim uydularına yönelik çalışmalar yapıyor. Ama o zaman pazar bebekti. Şimdi olgunlaştı, rakipler ortaya çıktı. Amerikan rakipleri Boeing'in Delta'sı ve Lockheed-Martin's'in Atlas Centaur'u ve kendisini kanıtlamış Rusya'nın Proton K'sı Arianespece'ı sıkıştırıyor. Çin, Ukrayna, Hindistan uyduları daha ucuza hizmet veriyor. Bazı uydular daha da geliştiriliyor, büyüyor. Ancak Arianespace'in yılda yüzde 30'luk büyüme hızı olan küçük uydu pazarını da denemesi gerekli. Bunlara İnternet ve iletişim alanında çok rağbet var. Geçen yıl şirketin başına getirilen Luton, selefi Charles Bigot'nun coşkusunu taşımıyor. Arianespace'in tepeden tırnağa yeniden yapılanması gerekiyor. Arianespace'in esas sorunu parçalanmış yapısı. Arianespace'in gelecek yüzyılda da bu alanda lider olması isteniyorsa Luton daha cesur olmalı ve Avrupa uzay programı gibi değil de bir taşımacılık şirketi anlayışıyla Arianespace'i yönetmeli’’

REKABETİN DEVLERİ

ARIANE

3.6 milyar dolarlık sipariş payıyla Ariane 4 ve Ariane 5 pazarın yarısına hükmetmekte. Ancak Ariane 4'ün fırlatılması 80 milyon dolar, Ariane 5'in fırlatılması da 150 milyon dolar maliyetiyle bir hayli pahalı.

DELTA

Boeing'in Delta 2 ve 3'ü sipariş tutarı 3.3 milyar dolar. Fırlatılmalarının maliyeti de 50 milyon dolar ve 80 milyon dolar. Delta 3'ün yükleme kapasitesi 8.4 ton, ancak şirketin umudu fırlatılma maliyetini yarı yarıya azaltan Delta 4.

PROTON K

Rus uzay taşımacılığının başlıca temsilcisi. 60 milyon dolar gibi düşük fırlatma bedeli, Ariane 4'e alternatif olmasını sağladı.