Uygarlıkların kaynaştığı pota

Bu kitap, Anadolu'nun birçok uygarlığın temeli olduğunu fotoğraflarla anlatıyor

Ersin Alok, yılların fotoğraf sanatçısı. Mehmet Tanberk ise, 1997'de emekli olana dek 25 yıl Roche'un finansman ve idareden sorumlu gelen müdür yardımcılığını yapan bir işletmeci ve maliyeci. Fakat Alok'la bir ortak yanı var: Fotoğraf. 55 yıldır fotoğraf çeken, ayrıca seyahat etmekten de çok hoşlanan Tanberk, bu iki hobisi nedeniyle amatör olarak arkeolojiyle de ilgileniyor.

Tanberk'in ilgi alanları ve Ersin Alok'un Anadolu üzerine yıllardır oluşturduğu kapsamlı fotoğraf arşivi, her ikisini bir gün biraraya getirmiş ve ortaya kocaman bir kitap çıkmış. İngilizce olarak yayımlanan kitabın adı, Melting Pot of Civilization, yani Uygarlıkların Kaynaştığı Pota.

Bu pota, Anadolu. Tanberk, Anadolu'da yaşayan insanların bilmesi gereken önemli kimliklerden birinin de ‘‘Anadolu uygarlıklarının varisi’’ olma kimliği olduğunu söylüyor. ‘‘Türk kimliğimizin üç bin yıllık, Müslüman kimliğimizin bin yıllık bir geçmişi var, oysa Anadolu uygarlıkları varisi kimliğimizin 20 bin yıllık geçmişi var’’ diyor. O kesin olarak inanıyor ki, Anadolu uygarlıkları, gerek antik çağda, gerekse çağımızda birçok uygarlıkların temeli.

Kitap, ‘‘Anadolu uygarlıklarının birçok başka uygarlığın temeli olduğunu’’ fazla söze gerek duymadan, fotoğraflarla anlatıyor.

CLINTON ÇOK BEĞENDİ

Anadolu'nun neolitik çağdan itibaren 30'dan fazla uygarlığın kaynaştığı ve birbirini etkilediği bir platform olduğu belirtilen kitapta, çok basit formlarda 15 motif ele alınıyor ve bunların ilk kez Anadolu'da görüldüğü anlatılıyor. Örneğin neolitik çağda bir avcının kanlı elini mağara duvarına dayayarak ortaya çıkan el figürünün, Hıristiyanlar tarafından çok daha sonraları taş üzerine oyulduğu ve Hazreti Meryem'in eli olarak nitelendirildiği; aynı figürün Museviler tarafından tunçtan yapıldığı ve Kohen sembolü adı verildiği; Müslümanlar tarafından ise minyatür olarak çizilip Hazreti Fatma'nın eli olarak anıldığı gösteriliyor.

Türkiye'de tarihi yerleri ‘‘büyüleyici’’ bulan Clinton ailesi, Anadolu uygarlıklarını anlatan bir kitap edinmek istediklerini söyleyince Dışişleri Bakanı İsmail Cem kanalıyla kendisine ulaşılan Ersin Alok, Çırağan Sarayı'na davet edilerek kitabı Clintonlar'a sundu. Clintonlar'ın kitaptan ve anlattıklarından etkilendiklerini gözledi.

Şarabın kökeni

Tanberk Anadolu'nun çağdaş uygarlıklara etki ve katkısından şu örnekleri veriyor:

Paranın ilk kez Lidyalılar tarafından kullanılması, ilk Hıristiyanların korunmak için Anadolu'ya sığınması, şarabın Anadolu'da icad edilmesi, Roma ve Yunanlıların savaş ve yarış için kullandığı iki tekerlekli arabaların çok daha önce Hititler tarafından av için kullanılması, Antik Truva kentinin Helenistik Çağ'dan çok önce varolup Kuzey Ege Adaları uygarlığının doğmasına neden olması, Hitit tabletleri üzerinde Mikenya uygarlığının orijini olduğuna dair izler bulunması, Meryem Ana'nın Efes'te, Aziz Nikola'nın Mira'da yaşaması...

MERAKLISINA

İngilizce editasyonunu S. Moroz ve M. Tanberk'in yaptığı, Tanberk & Alok Productions tarafından organize edilen ve Sinangin Matbaası tarafından sponse edilen 390 sayfalık dev kitabın bir tek eksiği var. Yabancılara tanıtım amaçlandığı için İngilizce yayımlanması. Oysa Türklerin de bütün bunları pek bilmediği ve geçmişlerinden çok haberdar olmadıkları aşikar. Bu noktada sponsorluk problemi ortaya çıkıyor. Kısacası bu değerli kitap, başta Türkçe olmak üzere diğer dillerde de yayımlanmak üzere,ilgi bekliyor.

Neolitik çağda bir avcının kanlı elini mağara duvarına dayayarak ortaya çıkan el figürü, daha sonra pek çok yerde kullanıldı.