Tüp geçit projesi yanlış ve pahalı

PROFESÖR SEMİH TEZCAN

Otomobil yolcuları üzerinde Boğaziçi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü'nce 1999'da yapılan bir çalışmaya göre, Anadolu'dan Avrupa yakasına geçen insanların ortalama yüzde 92'si Haliç'in kuzeyine, kalanı ise güneyine gidiyor. İETT otobüslerini kullanan yolcuların ise yüzde 89'u Haliç'in kuzeyine, kalanı güneyine doğru yol alıyor. Buna göre Anadolu-Avrupa yakaları arasında yolculuk yapanların buluştuğu hat bir ve ikinci köprü arasından geçiyor ve Ulaştırma Bakanlığı'nın Üsküdar Yenikapı arasında düşündüğü tüp geçişin inşa edileceği yer talebe uygun değil.

Tüp geçişin güneyden değil, kuzeyden geçmesi, yani Söğütlüçeşme Levent arasında olması gerektiğini savunan Boğaziçi Üniversitesi Yapı Teknolojisi Uygulama ve Araştırma Merkezi'nden Prof. Dr. Semih Tezcan, ‘‘İstanbul'a Metro, Boğaz'a Tüp Geçit yapılmasın demiyoruz. Sadece tüp geçitin yeri ve tipinin yanlış, yolculuk talep tahminlerinin yanıltıcı, maliyetinin fahiş, finansmanının milli ekonomiye kambur olduğunu dile getiriyoruz. Bu yanlışların tümünü ortadan kaldırmak için Kristof Kolomb'un yumurtası gibi, tüp geçidi güneyden değil kuzeyden geçirin diyoruz hepsi o kadar.’’

Ulaştırma Bakanlığı'na göre üç hatta çıkarılacak Marmaray demiryolu koridoru üzerinde 2015 yılında yolculuk talebi 64 bin kişi/yön/saat olacak. Prof. Tezcan, bu sayının büyük bir ulaşımcılık hatası olduğunu belirtiyor: ‘‘Boğaz'ı geçmek isteyen yolcu, Söğütlüçeşme-Yenikapı arasını tercih etmez. Çünkü 1999 yılında otomobil veya İETT otobüsleri ile Boğaz'ı geçenlerin sadece yüzde 11'i Haliç'in güneyine, kalan yüzde 89'u ise Haliç'in kuzeyine gidiyor.’’

İETT OTOBÜS YOLCULUKLARI

HAT NO HAT İSMİ YOLCU/GÜN

HALİÇ KUZEYİ

101 Ortaçeşme-Beşiktaş 2012

103 Ümraniye-Beşiktaş 3800

110 Kadıköy-Beşiktaş 3800

111 Üstbostancı-Beşiktaş 4695

112 Üstbostancı-Beşiktaş 4775

114 Bostancı-Beşiktaş 7512

120 Kadıköy-Mecidiyeköy 9810

121 Ortaçeşme-Mecidiyeköy (2.Köprü) 2864

121-A Ortaçeşme-Mecidiyeköy 13176

121-B Kavacık-Mecidiyeköy (2.Köprü) 1300

122-A Ümraniye-Mecidiyeköy 3312

122-B Sarıgazi-Mecidiyeköy (2.Köprü) 1282

122-C Tepeüstü-Mecidiyeköy (2.Köprü) 3500

122-S Sultanbeyli-Mecidiyeköy (2.Köprü) 10600

123 Kartal-Beşiktaş 8211

123-A Kartal-Mecidiyeköy 15165

123-P Pendik-Mecidiyeköy 12360

123-U Uğur Mumcu-Perpa 1935

124 Bostancı-Mecidiyeköy 4335

125 Kadıköy-Atatürk Sanayi Sitesi 2250

221 Beykoz-Taksimn (Katlıbüs) 874

128 Bostancı-Mecidiyeköy 9842

128-A Bostancı-Mecidiyeköy 2924

129 Altunizade-Mecidiyeköy 8150

129-B Altunizade-Beşiktaş 2268

202 Bostancı-Taksim 4460

ARA TOPLAM % 89 156.012

HALİÇ GÜNEYİ

122-T Sultanbeyli-Topkapı 5621

126 Üsküdar-Topkapı 3456

127 Kadıköy-Topkapı 11.892

ARA TOPLAM % 11 20.969

TOPLAM % 100 176.981

Diğer iddiaları

Batırma tünel dünya üzerinde sadece dört ülkenin inşa edebildiği bir yapı türü. 13.3 kl.'lik derin tünelin maliyeti ise yaklaşık 750 milyon dolar.

İki köprü ile Boğaz'dan geçiş yapan yolcu sayısı 1999 yılı itibarıyla günde yaklaşık 450 bin kişi. Tüp geçiş inşaatı ile İstanbul nüfusunun sadece yüzde 5'ine ulaşım hizmeti götürülecek.

Güneyden geçecek batırma tüp tünelde sadece iki adet raylı hat var. Bunlar 1.5 dakikada bir işleyeceği iddia edilen metro katarlarına ait. Kıtalararası ve şehirlerarası demiryolu katarlarına geçecek yer yok.

Tüp geçit kuzeyden geçirilirse günde 1.9 milyon yolcu taşıyarak, geçiş başına 0.8 dolar hesabı ile yılda en az 550 milyon dolar gelir sağlayacak ve kendisini iki yıl içinde amorti edecektir.