“Toprakla aptes alınacak. Savaş alanında komutanın emri Peygamberimizin emridir.”

Papoulas, Sakarya’daki Türk savunma mevzilerinin önüne gelmiş bulunan Yunan Küçük Asya Ordusu’na, saat 11.30’da tüm dünyanın beklediği genel saldırı emrini verdi.

Bütün gözetlemeler ve keşif kollarından alınan raporlar, Yunanların bugün tüm cephe boyunca genel saldırıya kalkacağını kesin olarak belirlemişti. Birlik komutanları savunma hazırlıklarını son kez gözden geçirmiş, savaşçıları uyarmışlardı: “Aptes alın. Birbirinizle helalleşin. Düşman bugün saldıracak.” Cepheye yeni gelen acemi erler şaşkındılar. Orta Anadolu’nun bulundukları kesimi susuzdu. İçecek su bile bin bir güçlükle uzaklardan getiriliyordu. Ortaklıkta ne bir ibrik, ne bir testi vardı. Neyle aptes alacaklardı? İçlerinden kimileri, her zaman akıl danıştıkları eski savaşçılara sordular. Aldıkları yanıt hep aynıydı: “Mustafa Kemal Paşa’nın emri var: Toprakla aptes alınacak. Savaş alanında komutanın emri Peygamberimizin emridir!”

Beklenen gün gelmişti. Yunanların bugün kesin sonuca yönelik saldırıya geçeceğinden kimsenin kuşkusu yoktu. Günlerdir Sakarya doğusunda düşmanı bekleyen Türk savaşçılarındaki sinir gerginliği son kerteye ulaşmıştı. Ama sabahtan öğleye dek önemli bir olay olmamıştı cephe boyunca. Sinir gerginliği daha ne zamana dek sürecekti?

Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa’nın Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa’ya öğleden sonra saat 14.00’te verdiği raporda cephedeki sessizlik şöyle yansıtılıyordu:

“1) Porsuk kuzeyinde bu sabah düşmanın önemli bir hareketi yoktur. 3. ve 11. Yunan Tümenlerinin bu bölgede olduğu sanılmaktadır.

2) Sakarya Irmağı batısında bazı gözetleme birlikleri görülmüştür.

3) Düşmanın iki tümeni, öğleden önce savaşma düzeninde Beşköprü Ilıca köyü çizgisine doğru ilerlemekteydi. Kolbaşları saat 11.40’ta Ilıca’nın sekiz kilometre güneyindeydi. Saat 8.30’da, düşmanın iki tümen olduğu sanılan kuvveti Kokar güneyinden doğuya doğru ilerlemeye başlamıştır. Gözetleme uçağımız, sabah 8.30’da üç buçuk tümen kadar bir düşman kuvvetini Cambaklı dolaylarında görmüştür. Dün Çeltik yakınında görülen bir buçuk tümen bugün görülememiştir.”

İsmet Paşa’nın raporunun üçüncü bölümü, Türk savunma mevzilerinin güney kanadına doğru beş Yunan tümeninin ilerlediğini gösteriyordu. Yunanların güney kanattan kuşatma isteklerini sürdürdükleri anlaşılıyordu. Fevzi Paşa, ele geçirilen Yunan tutsaklarından ve gözetlemelerden edinilen bilgilerden, düşmanın bütün kuvvetini Çanakçı-Mangal Dağı kesiminde kullanacağı sonucunu çıkarmıştı. Güney kanattan kuşatılma olasılığına karşı, bu kesime zaten çok kuvvet yığılmıştı. Fevzi Paşa, İsmet Paşa’ya verdiği yanıtta, bu kesimde ayrıca büyük bir topçu kuvveti toplanmasını istedi. Yunan Tümenleri, saat 15.00’ten sonra, Türk savunma mevzilerinin ilerisindeki güvenlik birliklerine çatmaya başladı. 2. Yunan Tümeni, İnlerkatrancı-Keçikıran çizgisine doğru ilerleyerek 8. ve 15. Türk Tümenlerinin ileri güvenlik birlikleriyle çetin bir çarpışmaya girişti. Saat 15.30’da Temürözü Deresi güney sırtlarını ele geçirdi. 12. Yunan Tümeni, Mollaresul Tepesi’ne ilerledi. Buradaki 9. Türk Tümeninin ileri güvenlik birliğini kısa bir çarpışmadan sonra geri atarak tepeyi ele geçirdi.

1. Yunan Tümeni, 3. Türk Süvari Tümeninin oyalama çarpışmalarını kırarak Mangal Dağı’na yanaşmaya başladı. 13., 5. ve 9. Yunan Tümenleri de Türk savunma mevzilerine yanaşmalarını sürdürdüler... Saat 16.00’ya doğru, İnlerkatrancı-Mollaresul Tepeleri-Tepeköy çizgisinde, yani Türk savunma mevzilerinin güney kanadında beş Yunan Tümeni toplanmış bulunuyordu. Bunlardan 1. Yunan Tümeni, Mangal Dağı’nı savunmakta olan 5. Türk Tümenine karşı saldırıya geçti. Sakarya Meydan Savaşması başlamıştı artık...