Tıbbın en uzun araştırması

Tıp dünyasının bugün kalp hakkında bildiği birçok gerçek, ABD'de tam 50 yıl önce başlatılan bir araştırmaya dayanıyor. Tıp tarihinin en uzun araştırması olan ‘‘Framingham Projesi’’ aynı adı taşıyan kentte yaşayan gönüllüler arasında iki kuşaktır devam ediyor. 43 milyon dolara mal olan projede çalışan bilim adamları, şimdi üçüncü kuşakla ilgili araştırmalarına başlıyorlar.

İkinci Dünya Savaşı sonrasında Amerika'da 50-60 yaşındaki sağlıklı erkekler, kalp krizinden ölmeye başlamıştı. Ülkede salgına dönüşen kalp krizlerinin sırrı bir türlü çözülemiyordu. Bunun üzerine 1948 yılında Ulusal Kalp Akciğer ve Kan Enstitüsü ile Boston Üniversitesi işbirliğinde küçük bir kentte araştırma başlatıldı. Çünkü insanların hayat tarzıyla kalp hastalıkları arasında bir şekilde bağlantı olduğu düşünülüyordu.

Araştırma için seçilen bölge, Massachusetts eyaletinin Framingham kentiydi. Kentte yaşayanların beslenmelerinden zararlı ve yararlı alışkanlıklarına kadar, geniş bir yelpazeyi kapsayan araştırma başlatıldığında Framingham'da 28 bin kişi yaşıyordu. Şimdi ise yüksek teknoloji firmalarının bulunduğu kentin nüfusu 70 bini buldu. O tarihte yüksek tansiyon ve kolesterole yol açan yağlı yiyecekler ve sigara gibi zararlı maddeler, bol miktarda tüketiliyordu; ancak aradan geçen 50 yıl içinde Framingham Projesi sayesinde bu maddeler artık birer tabu haline geldi.

Araştırmada gönüllü olarak yer almayı ilk kabul edenler, o tarihte 34 yaşında olan oto teknisyeni Joe Pavia ile 32 yaşındaki eşi Lorraine'di. Kendilerinden yılda iki kez gelip çekap yaptırmaları, kan örneği vermeleri ve hayat tarzlarıyla ilgili soruları yanıtlamaları istenmişti. Bu projede gönüllü olarak yer almak için kent halkının yüzde 20'si, yani 5209 kişi imza attı. Tıp tarihinin en uzun soluklu araştırması olan Framingham Projesi, bugün kalp hakkında bildiğimiz çok hayati bulguları ortaya çıkardı. Projenin dördüncü direktörü olan Dr. Daniel Levy, ‘‘Son 50 yıl içinde yayınladığımız bulgular bin sayfaya ulaştı. Buradaki araştırma sayesinde Amerikan halkının hayat tarzını değiştirdik ve halk sağlığına büyük katkılarda bulunduk’’ diyor.

Framingham Projesi, bilim dünyasında kök salmış birçok önyargıyı da değiştirdi. Örneğin araştırma başladığında, yaşlı insanlarda yüksek tansiyon normal karşılanıyordu; ancak yüksek tansiyonun kader olmadığı anlaşıldı. Dr. Phil Wolf şöyle konuşuyor: ‘‘Bize tıp fakültesinde şu öğretilmişti: Yaşlı insanların yüksek tansiyona ihtiyacı vardır, aksi takdirde bayılır ya da felç geçirirler. Oysa biz 1971'de yüksek tansiyonun her yaşta zararlı olduğunu ortaya çıkardık.’’ 1971 yılında, ilk denek grubu 60'lı yaşlara ulaştığında, araştırmanın ikinci evresi başlatılmıştı. Şimdi o grup 80'lere ulaştı. Örneğin Joe Pavia 84, karısı Lorraine ise 82 yaşında. Şimdi bilim adamları projenin üçüncü evresine geçiyor. Yani şimdi sıra Pavia'ların torunlarında.