Son dakika... ABD'de kritik zirve! Bakan Çavuşoğlu: Blinken'i Türkiye'ye davet ettim
Güncelleme Tarihi:
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile bir araya geldi. Görüşme sonrası açıklama yapan Bakan Çavuşoğlu, İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliğine ilişkin "İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya katılma sürecini de ele aldık. Özellikle İsveç'in henüz yolun başında olduğunu belirttik. Somut adımlar beklediğimizi aktardık. Üçlü ahitnamede ne varsa onların uygulanmasını beklediğimizi söyledik." dedi. Suriye'deki durumun ele alındığını da belirten Çavuşoğlu, "Suriye'ye yeniden odaklanmak üzere ABD ile iş birliğine hazırız ancak ABD daha önce verdiği bazı sözleri tutmadı. PKK/YPG terör örgütüne ABD'nin verdiği desteğin sonlanmasını istediğimizi belirttik." diye konuştu. Yeni F-16 alımı konusunun görüşmedeki en önemli maddelerden olduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, "F-16 konusunun sadece Türkiye için değil NATO için de önemli olduğunu ifade ettik. F-16 konusunda da bir ön şart konuşulmadı" ifadelerini kullandı.
ABD’nin başkenti Washington DC’de Türkiye-ABD Stratejik Mekanizması kapsamında Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken görüştü.
Görüşme sonrası Türk Büyükelçiliği'nde bir açıklama yapan Bakan Çavuşoğlu, şunları söyledi:
Aramızda yıllardır çözülemeyen konuları çözmek için karşılıklı teklifler oldu. Yeni F-16 alınması konusu da önemli maddelerimizden birisiydi. Kongrenin izlediği süreç hakkında bilgi aldık. Bölgesel konuları da ele aldık. Enerji iş birliği için yaptığımız görüşmelerde de mutabık kaldık. İşbirliğimizi geliştireceğiz. F-16 konusunun sadece Türkiye için değil NATO için de önemli olduğunu ifade ettik. İlişkilerimizi etkileyen konulardan biri de buradaki FETÖ mevcudiyeti. Müttefiklik ruhu içinde daha iyi bir iş birliğine sahip olmamız gerekiyor. PKK/YPG terör örgütüne ABD'nin verdiği desteğin sonlanmasını istediğimizi belirttik.
İSVEÇ VE FİNLANDİYA'NIN NATO ÜYELİĞİ
İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya katılma sürecini de ele aldık. Özellikle İsveç'in henüz yolun başında olduğunu belirttik. Somut adımlar beklediğimizi aktardık. Üçlü ahitnamede ne varsa onların uygulanmasını beklediğimizi söyledik.
SURİYE İLE İLİŞKİLER
Burada YPG/PKK ile ilgili konulardaki endişelerimizi dile getirdik. Suriye'deki son durumu da ele aldık. Suriye'ye yeniden odaklanmak üzere ABD ile iş birliğine hazırız ancak ABD daha önce verdiği bazı sözleri tutmadı.
TÜRK VATADAŞLARINA VİZE SORUNU
Vatandaşlarımıza ABD'nin vize süreçlerinde yaşattığı gecikmeleri de konuştuk. Bu konuda biraz iyileşme olsa da sorun hala devam ediyor.
TAHIL KORİDORU
Ukrayna'daki tahıl koridorundaki durumu ve savaştaki son duruma ilişkin de görüş alışverişinde bulunduk. Birçok bölgesel ve uluslararası konularda da görüşme fırsatı bulduk. Görüşlerimizin büyük oranda örtüşmesinden memnuniyet duydum. Blinken'i Türkiye'ye davet ettim.
F-16 KONUSUNDA ÖN ŞART KONUŞULMADI
Finlandiya ve İsveç'in üyeliği ile ilgili üçlü ahitname imzaladık. Atılacak adımlar belli. F-16 konusunda da bir ön şart konuşulmadı. Bunların bağlantısı olmadığını, Kongre'ye de anlatılması gerektiğini söyledik. Kongrede farklı üyelerin engelleme süreçleri karşısında yönetim kararlı durursa bu iş çözülür. 'Kongre'de Menendez'in açıklamaları görülüyor, yönetim kararlı olursa bu iş çözülür' dedik.
ABD-YUNANİSTAN YAKINLAŞMASI
ABD'nin Türkiye-Yunanistan ilişkilerinde dengenin onların lehine bozulduğunu söyledik. Rum kesimi üzerindeki yaptırımı kaldırdılar. Türkiye-Yunanistan dengesinin fiiliyatta bozulduğunu görüyoruz. Sadece F-16 alım süreci ile ilgili söylemiyorum. Yunanistan silahsızlandırılmış adalara ABD'nin verildiği silahları yolluyor, ABD'den bir açıklama görmedik. ABD'nin bu ilişkilerde dengeli olması gerektiğini söylüyoruz. Blinken, 'Bu dengeyi koruyoruz' diye açıklama yaptı.
'YUNANİSTAN'IN PROVOKASYONLARINDAN ÖRNEKLER VERDİK'
Biz kendimize güvenen bir ülkeyiz ama Yunanistan'ın, Türkiye'nin F-35 alımına karşı yürüttüğü kampanyayı da gördük. ABD'nin daha dengeli davranması gerektiğini gördük. Yunanistan'ın provokasyonlarından da örnekler verdik.
BIDEN DÖNEMİNDE İLİŞKİLER
Hangi yönetim gelirse gelsin Türkiye olarak samimi adımlar attık. Biden, yönetime gelirken bazı mülakatları ortaya çıktı. Trump döneminde, kişisel ilişkiler iyidir ama o dönemde yaptırımlar oldu. Biden döneminde de ilişkilerimizi geliştirmek için adımlar atıyoruz.
TÜRKİYE – ABD STRATEJİK MEKANİZMASI HAKKINDA ORTAK AÇIKLAMA
Bakan Çavuşoğlu ile Blinken, Türkiye – ABD Stratejik Mekanizması’nın dördüncü toplantısı sonrasında ortak açıklama metni yayınladı. Ortak açıklamada şu ifadelere yer verildi;
"Stratejik Mekanizma çerçevesinde, Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal da ABD Dışişleri Bakanlığı Siyasi İşlerden Sorumlu Müsteşarı Büyükelçi Victoria Nuland’la bir araya gelmiştir. Taraflar, geniş bir yelpazedeki ikili işbirliği hakkında kapsamlı bir diyalog gerçekleştirmiş ve NATO Müttefikleri olarak ortaklığımızın önemini vurgulamıştır. Bakan Çavuşoğlu ve Bakan Blinken, ortaklıklarını ve Dışişleri Bakanlıkları üst düzey yetkilileri başkanlığında 17 Ocak 2023 tarihinde Vaşington’da kurumlararası katılımla gerçekleştirilen görüşmeleri temel almışlardır.
SAVUNMA ORTAKLIĞININ GÜÇLENDİRİLMESİ
Bakan Çavuşoğlu ve Bakan Blinken, somut ve sonuç odaklı ikili pozitif gündeme bağlılıklarını yinelemişlerdir. Bakanlar, Türkiye’nin F-16 filosunun modernizasyonu dahil olmak üzere, Türkiye – ABD savunma ortaklığının güçlendirilmesini ele almışlardır. Bakan Çavuşoğlu ve Bakan Blinken, Rusya’nın kabul edilemez savaşı karşısında Ukrayna’nın egemenliği ve toprak bütünlüğüne açık desteklerinin altını çizmişler; savaşı sona erdirecek bir çözüm bulunmasına yönelik desteklerini teyit etmişleridir.
ABD'DEN TÜRKİYE'YE TEŞEKKÜR
ABD, Karadeniz Tahıl Koridoru Girişimi’nin hayata geçirilmesindeki arabulucu rolü nedeniyle Türkiye’ye teşekkür etmiş ve iki taraf hayat kurtarıcı nitelikteki sözkonusu mekanizmanın küresel tahıl talebini karşılamaya yetecek kapasitede işletilmesi ihtiyacı üzerinde durmuştur. Bakan Çavuşoğlu ve Bakan Blinken, Güney Kafkasya’da barışın ilerletilmesine yönelik eşgüdüm ve işbirliğinin artırılmasında mutabık kalmışlardır. Bakan Çavuşoğlu ve Bakan Blinken, mevcut tehdit ve sınamalar karşısında NATO kapsamındaki eşgüdümün ve dayanışmanın artırılmasının yollarını ele almışlardır. Müttefikler olarak müşterek savunmanın yanısıra NATO’nun Açık Kapı Politikası’na yönelik süregelen bağlılıklarını yinelemişlerdir.
DOĞU AKDENİZ'DEKİ DURUM
Türkiye, Finlandiya ve İsveç arasında, Finlandiya ve İsveç’in NATO İttifakı’na katılım başvurularının ilerletilmesi amacıyla imzalanan üçlü mutabakatın uygulanmasını görüşmüşlerdir. Bakan Çavuşoğlu ve Bakan Blinken, Doğu Akdeniz’deki durumu ele almış ve istikrar ile iletişim kanallarının muhafazasının önemi üzerinde mutabık kalmıştır. Bakan Çavuşoğlu ve Bakan Blinken, terörizmin her tür ve tezahürüyle mücadele gerekliliğini teyit etmiştir. Bu bağlamda Türkiye ve ABD, kolluk kuvvetleri ve bilgi paylaşımına dayanan mevcut işbirliği temelinde, Stratejik Mekanizma bünyesinde terörizmle mücadele istişareleri düzenlenmesini planlamaktadır.
TERÖRLE MÜCADELE VURGUSU
Bakan Blinken, 13 Kasım 2022 tarihinde İstanbul’da yaşanan terör saldırısını bir kez daha kınamış ve ABD’nin, Türkiye’yle terörle mücadelesinde omuz omuza durduğunu teyit etmiştir. Taraflar, başta PKK ve DEAŞ olmak üzere, terör örgütleriyle mücadele çabalarında yakın eşgüdüm ve işbirliğinin korunmasını öngörmüştür. Taraflar, Suriye krizinin tüm veçhelerini ele almış ve Türkiye ile ABD’nin, 2254 sayılı BMGK kararı doğrultusunda Suriyelilerin öncülüğündeki bir siyasi sürece bağlılıklarını tekrarlamıştır. Taraflar, Suriye’ye yönelik sınırötesi insani yardım mekanizmasının süresini uzatan son BM Güvenlik Konseyi kararını memnuniyetle karşılamıştır.
Her iki taraf ayrıca, artan ekonomik ve güvenlik işbirliği yoluyla bölgesel istikrar ve bağlantılar tesis edilmesi ihtiyacı da dahil olmak üzere, Ortadoğu ve Afrika’ya ilişkin daha geniş kapsamlı konuları da görüşmüştür.
İKİLİ TİCARİ İLİŞKİLERDE BÜYÜME
Bakan Çavuşoğlu ve Bakan Blinken, Türkiye-ABD ikili ticari ilişkilerinde devam eden büyümeyi takdirle karşılamıştır. Ekonomik işbirliği ve mevcut ikili mekanizmalar yoluyla bölgesel ve küresel ekonomik fırsatların değerlendirilmesinin önemini yinelemişlerdir. Taraflar, enerji güvenliğini güçlendirmek ve temiz enerjiye dayalı bir geleceğe geçiş amacıyla İklim ve Enerji Diyaloğu tesisini desteklemiştir. Türkiye ve ABD, ikili pozitif gündemdeki ivmenin korunması ve ilerlemenin değerlendirilmesi için Stratejik Mekanizma kapsamındaki temasları sürdürmeye karar vermiştir. Her iki taraf, Stratejik Mekanizma kapsamında, en üst düzey dahil olmak üzere, artan ikili görüşmeleri memnuniyetle karşılamaktadır."
GÖRÜŞME ÖNCESİ AÇIKLAMA: F16 TALEBİMİZİ GÜNDEME GETİRECEĞİZ
Görüşme öncesi yaptığı açıklamada Ukrayna’ya başsağlığı dileklerini ileten Bakan Çavuşoğlu, ABD-Türkiye arasındaki ekonomik işbirliği konusuna değineceklerini ifade ederek, Türkiye-ABD arasında geçtiğimiz yıl ticaret hacminin 34 milyar doları aştığını ve hedefin 100 milyar dolar olduğunu aktardı. Görüşmede birçok ikili savunma işbirliği konularını ele alacaklarını açıklayan Çavuşoğlu, “Özellikle de F16 talebimizi tekrar gündeme getireceğiz. Daha önce de ifade etmiş olduğumuz gibi bu sadece Türkiye için değil aynı zamanda NATO ve ABD için de önemli bir konu. Bu konuyla ilgili bir stratejik çıkarlarımız doğrultusunda bir onay bekliyoruz” dedi.
TERÖRLE MÜCADELE MESAJI
Terörle mücadelede Türkiye’nin beklentilerini de dile getireceklerini aktaran Çavuşoğlu, “Terörle mücadelede PKK ve DEAŞ’a karşı işbirliğimizi nasıl güçlendirebileceğimizi ele alacağız. Ukrayna’daki Suriye’deki, Doğu Akdeniz’deki, Orta Doğu’daki ve Kafkasya bölgesindeki gelişmeleri ele alacağız. Müttefikler olarak iletişimi sürdürmeye devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.
BLINKEN'DEN TAHIL KORİDORU AÇIKLAMASI
Blinken görüşme öncesi yaptığı açıklamada, Türkiye-ABD ilişkilerine değinerek, “Ülkelerimiz kritik konular üzerinde çalışıyorlar ve NATO müttefiki olarak çalışmaya devam ediyorlar. Türkiye’nin tahıl koridoru konusunda olağanüstü çabasını takdir etmek istiyorum. Ukrayna’dan tahılın ihraç edilmesine yardımcı olduğunun altının çizilmesini istiyorum. İşbirliğimiz derinleştirmek için Türkiye-ABD Mekanizmasını hayata geçirilme konusu görüşeceğiz. Çeşitli engelleri değerlendireceğiz. Yakın müttefikler ve işbirliği içinde ortaklar olabiliriz ama bunlar görüş ayrılıklarımız olmayacağı anlamına gelmiyor. Müttefikler olarak bu konuların üstesinden gelmek için çalışıyoruz” dedi.