Sanduka nedir? Sanduka hakkında detaylı bilgiler
Güncelleme Tarihi:
Sanduka, kültürümüzde tabut olarak bilinmektedir. Ahşap olduğu kadar, kavuk, sikke veya taç gibi başlıkları da içeren Sandukalar, Selçuklu dönemi itibariyle görülmeye başlamıştır. Peki, Sanduka nedir? İşte, o konu hakkında Türkiye Diyanet Vakfı kaynaklı bazı bilgiler
Arapça’da “kutu, sandık” anlamındaki sundûk kelimesinden gelen sandûka tabutla aynı mânayı taşımaktadır. Sanduka geleneği daha çok Selçuklu kültürüyle yaygın hale gelmiştir; zamanımıza ulaşan en eski örnekler de bu kültüre aittir. Sandukalar mezarlar ve mezarı temsil eden mekânlarda (makam), üstü açık mezar, kümbet ve türbelerde yer almaktadır. Van’ın Erciş ilçesine 10 km. mesafedeki eski Erciş’te günümüzde Çelebibağı’nda bulunan tarihî mezarlıkta Selçuklu dönemine ait çok sayıda kireç taşından sandukalı mezar vardır.
Türbelerdeki sandukaların büyük bölümü tezyinatsız ahşap ve büyük bir tabutu andırır biçimdedir. Bunların üzerine ölüm, âhiret ve cennet hayatıyla ilgili âyetlerin, besmele, lafza-i celâl ve kabir sahibinin adının, künyesinin işlendiği değerli kumaşlar örtülür. Genellikle şâhidesiz olanların baş ucuna dünya hayatında mevkilerini gösteren kavuk, sikke veya taç gibi başlıkların konulacağı bir ahşap yerleştirilir. Kadınlara ait sandukalarda başlık yerine yazma, baş örtüsü vb. örtü yer alır. Sanduka türü mezarlar İslâm dünyasının bazı bölgelerinde yaygındır. Bâbürlüler ve Timurlular da kabirlerine değerli mermerlerden sandukalar yapmışlardır. Pakistan’da Karaçi yakınlarındaki Çevkundi (Chaukundi) Mezarlığı’nda olduğu gibi büyük bölümü sanduka tarzı kabirlerden oluşan mezarlıklara da rastlanır.