Sadece açlık deÄŸil, aşırı beslenme de ölüm nedeni

Dünya SaÄŸlık Örgütü (WHO) tarafından hazırlanan bir raporda, insan saÄŸlığını tehdit eden 10 temel sorun sıralandı.Dünya SaÄŸlık Örgütü WHO tarafından hazırlanan bir raporda, ‘‘zayıflık, korunmasız cinsel iliÅŸki, yüksek tansiyon, tütün, alkol, saÄŸlıksız su, yüksek kolesterol, demir eksikliÄŸi, kötü çevre ve obezite’’ saÄŸlığı tehdit eden 10 temel sorun arasında yer alıyor. WHO raporunda, bu konularda alınabilecek tedbirler de sıralanıyor.WHO tarafından yayımlanan raporda, sigaradan yılda beÅŸ milyon kiÅŸinin öldüğü hatırlatılarak, tedbir alınmadığı takdirde bu sayının 2020 yılında dokuz milyona çıkacağı belirtiyor. Aşırı kilo ve obezitede de manzara pek farklı deÄŸil. Önlem alınmazsa, yılda üç milyonu bulan ölü sayısı, 2020 yılında beÅŸ milyona ulaÅŸacak. Dünya SaÄŸlık Raporu 2002'de yer alan ‘‘saÄŸlık tehditlerini önleme, saÄŸlıklı yaÅŸamı iyileÅŸtirme hedefinde,’’ dünyadaki hastalığa, sakatlığa ve ölüme karşı bazı temel küresel tehditler tanımlanarak, bu tehlikelerin bölgeden bölgeye etkileri ve bu tehditleri azaltmak için uygulanabilecek modellere yer verildi.ÖLÃœMLERÄ°N YÃœZDE KIRKIRapora göre, sayılan 10 temel sorun, dünya çapında her yıl meydana gelen 56 milyon ölümün yaklaşık yüzde 40'ını ve saÄŸlıklı yaÅŸam yılı kaybının üçte birini oluÅŸturuyor. Raporda, zenginler ile fakirler arasındaki gelir dağılımını dengesizliÄŸine de deÄŸiniliyor. Bu dengesizliÄŸin her yıl az geliÅŸmiÅŸ ülkelerin aleyhine derinleÅŸtiÄŸi vurgulandıktan sonra çu çarpıcı gerçeÄŸe yer veriliyor: Fakir ülkelerde yaÅŸayan yaklaşık 170 milyon çocuk, yeterli beslenemediÄŸi için bir deri bir kemiÄŸe dönüşürken, orta ve yüksek gelirli ülkelerdeki bir milyondan fazla genç aşırı kilolu veya obez. Öyle ki, Kuzey Amerika ve DoÄŸu Avrupa'da, yaklaşık yarım milyon insan her yıl aşırı kilodan (obezite) kaynaklanan hastalıklardan ölüyor. RAPORDAN SATIRBAÅžLARIZayıflık, Afrika'da meydana gelen 14 ölümden birinin nedeni. Kötü beslenme ise geliÅŸmekte olan ülkelerdeki bütün çocuk ölümlerinin yarısından fazlasına neden oluyor. Kötü beslenme ve etkilerini azaltmanın en güvenli yolu, vitamin A, çinko ve demir gibi destekli beslenme programlarının uygulamaya konulması. Korunmasız cinsel iliÅŸki nedeniyle HIV virüsünden etkilenen pek çok kiÅŸi bu virüsü taşıdığından habersiz. Bu durum da AIDS'in önlenmesini ve kontrolünü zorlaÅŸtırıyor. Bazı cinsel iliÅŸki türleri, cinsel yolla bulaÅŸan enfeksiyonlara sebep oluyor. Bunun önlenmesi için saÄŸlık koÅŸullarının düzeltilmesi, özellikle basın aracılığıyla kamuoyunun AIDS hakkında bilgilendirilmesi, AIDS eÄŸitimi, HIV virüsü taşıyan annelerin tedavisi gerekiyor. Yüksek tansiyonun dünyada 7.1 milyon ölüme neden olduÄŸu tahmin ediliyor. Felçlerin yaklaşık yüzde 92'sinin ve kalp krizlerinin yüzde 40'ının sebebi de yüksek tansiyon. Yüksek kolesterol ise her yıl yaklaşık 4.4. milyon kiÅŸinin ölümüne sebep oluyor. Tedbir olarak, besinlerdeki tuz oranlarını azaltmak, fiziksel faaliyetlerle meyve ve sebze tüketimi teÅŸvik etmek gerekiyor. DoÄŸal olarak, sigaranın da içilmemesi gerekiyor. Bunun için de, sigara reklamlarının yasaklanması dahil her türlü önlemin alınması öneriliyor. Demir eksikliÄŸi ise tahminen iki milyar insanı etkiliyor. Dünya çapındaki ölümlerin yüzde 1.5'i ile erkek ölümlerinin yüzde 1.3'ü, kadın ölümlerinin yüzde 1.8'i demir eksikliÄŸinden kaynaklanıyor. Â