Meclis'te 'Kadın-Erkek Eşitliği Komisyonu' kuruluyor

Komisyon, Devlet Bakanı Nimet Çubukçu ile CHP, DTP ve DSP milletvekillerince verilen teklifleri birleştirerek görüştü. Teklifi hakkında bilgi veren Çubukçu, toplumsal cinsiyet eşitliğinin henüz tam olarak sağlanamamasının evrensel sorunlardan biri olduğunu belirterek, bu sorunun, ülkeden ülkeye niteliği ve oranı değişmekle birlikte, dünyanın pek çok yerinde kadınların hak kazanımı ya da uygulamalar konusunda eşitsizliklerle karşı karşıya bulunduğunu söyledi.

Toplumsal cinsiyet ayrımcılığının ortadan kaldırılması ve kadınların güçlendirilmesi, kadın erkek eşitliğinin hayatın her alanında hakim kılınabilmesinin; ulusların ilerlemesi, sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması, çağdaş ve demokratik bir toplum düzenine erişilebilmesi için önemli bir unsur olduğuna işaret eden Çubukçu, devletlerin, kadınların ve kız çocuklarının haklarının korunması ve geliştirilmesi, kadın-erkek eşitliğinin sağlanmasında uygun yasal düzenlemelerin gerçekleştirilmesi, toplumda farkındalık ve duyarlılığın artırılması hususlarında önemli role sahip olduğunu vurguladı.

Türkiye'de 58, 59 ve 60. Hükümet dönemlerinde toplumsal cinsiyet eşitliğinin ana plan ve politikalara yerleştirme çabalarının önemli bir boyutunu oluşturan yasal alanda reform niteliğinde düzenlemeler gerçekleştirdiklerini anlatan Çubukçu, “Ancak, yasalarımızda yer alan tüm eşitlikçi düzenlemelere rağmen uygulamada sorunlarla karşılaşmaktayız. Toplumsal yaşamda karşılaşılan bu eşitsizlikleri gidermenin en önemli araçlarından biri eşitlik çabalarının kurumsallaşmasıdır” dedi.
Kadın-erkek eşitliği alanında önemli ilerlemeler sağlayan ülkelerde, eşitliği sağlamak üzere kurulan ulusal mekanizmaların yanı sıra birbirini tamamlayacak ve destekleyecek yapılanmalara gidildiğine işaret eden Çubukçu, kadın-erkek eşitliğinin sağlanmasında reform niteliğinde yasal düzenlemeler
gerçekleştiren TBMM'de de konuyla ilgili komisyon kurulmasının, Türkiye'de kadının insan haklarının korunması ve geliştirilmesi, erkekler ile birlikte eşit hak, imkan ve fırsatlara ulaşabilmeleri bakımından büyük önem taşıdığını kaydetti.

“KADINLAR HALA SADAKA KÜLTÜRÜNE MUHTAÇ”

MHP Konya Milletvekili Faruk Bal, konunun toplumun bütününün sorunu olduğuna işaret ederek, düzenlemeye olumlu baktıklarını söyledi. Bal, kadın
sorunlarının 58, 59 ve 60,. hükümet dönemlerinde çözüldüğü görüşünün gerçek dışı olduğunu belirterek, “Kadınlarımız hala sadaka kültürüne muhtaç durumdadır” dedi.

CHP Adana Milletvekili Gaye Erbatur, yapılan yasal düzenlemelere rağmen kadın-erkek eşitliğinin istenen düzeye getirilmediğini ifade ederek, bunların uygulamaya geçirilmesi gereğine işaret etti. Erbatur, toplumsal eşitlik konusunda Türkiye'nin dünya ülkeleri sıralamasında sondan 7. sırada bulunduğunu savunarak, Mecliste kadın-erkek eşitliği konusunda bir komisyon kurulmasının sevindirici olduğunu söyledi.

DTP Grup Başkanvekili ve Van Milletvekili Fatma Kurtulan, kadının siyasette var olmak için ciddi mücadeleler verdiğine işaret ederek, “Öyle bir çalışma yapalım ki sivil toplum ve kadın örgütleri bizi alkışlasın ve yaşamın her alanında köklü değişikliklere vesile olsun” diye konuştu.

“ÖZNE YERİNE NESNE OLDU”

AK Parti Gaziantep Milletvekili Mahmut Durdu, Milattan önceki dönemlerde, “kadın haklarının fevkalade iyi noktada olduğunu”, kadının saygıdeğer ve hayatın öznesi olduğunu belirterek, “Erkeğin baltayı kullanması ve avcılığa başlamasından sonra kadın hakimiyetini kaybetmeye başladı. Hayatın öznesi olmaktan çıkarak nesnesi haline geldi” dedi.

Kadın hakları konusunda AK Parti'nin üzerine düşeni layıkıyla yaptığını anlatan Durdu, kadın erkek eşitliği konusunda kurulacak komisyonunun kadın haklarını izleme komisyonu şeklinde olmasını önerdi.

CHP Konya Milletvekili Atilla Kart, temel amacın kadını birey haline getirmek olduğunu, bu sağlandığında sorunların giderileceğini savunarak, “Hangi sosyal politikalar kadını birey yapıyor ya da yapamıyor?” dedi.

MHP Mersin Milletvekili Behiç Çelik, “Bugün gelinen noktada Cumhuriyetin kazanımlarına rağmen kadının statüsü ve haklarının yerlerde sürünmesinin arkasında inanç ve uygarlık dünyamızdaki ciddi aşınma yatmaktadır” görüşünü ifade etti.

AK Parti Samsun Milletvekili Suat Kılıç, Meclisin önemli bir eksikliği giderdiğini, yapılan düzenlemenin “erkeklerin kadına bir hak bahşetmesi” olarak görülmemesi gerektiğini belirterek, “Dinimizde de kültürümüzde de kadının yeri var, hem de erkek ile yan yanadır. Bugün Meclisteki kadın sayısı, geçmiş yıllara göre yüzde yüz artmış olmakla birlikte hala yüzde 9'dur. İlkokul, ortaokul, lise mezunu erkeklere milletvekili olma yolu açıkken, iş kadınlara geldiğinde tahsilinin ne olduğu soruluyor” dedi.

“KADINA POZİTİF AYRIMCILIK...”

CHP Mersin Milletvekili İsa Gök, kadının toplumdaki konumunun sorumlusunun kim olduğunu sorarak, “Kabahat kadında mı? Karısını, kızını, kız kardeşini kendisiyle eşit görmeyen erkekte değil mi? Bu olumsuzluğun sorumlusu biz erkekler değil miyiz? Asıl eğitime muhtaç olan erkeklerdir. Belirli bir süre, belki bir jenerasyon için pozitif ayrımcılığı hayata geçiremezsek, eşitlik lafta kalır. Bu değişikliğin ardından pozitif ayrımcılığın gelmesi lazım” diye konuştu.
AK Parti İstanbul Milletvekili Güldal Akşit, geç kalınmış bir düzenlemenin yapıldığını ifade ederek, kurulacak komisyonda erkekleri dışlamak yerine ortak bir yapının oluşması gerektiğini savundu.

AK Parti Isparta Milletvekili Haydar Kemal Kurt, Meclisteki İnsan Haklarını İnceleme Komisyonunun kadınlarla ilgili ihlaller konusunda eksiklikleri varsa giderebileceğini belirterek, “Belki bir komisyon kurulmasına gerek yok ama öte yandan, kamuoyu bunu iştahla bekliyor. Tüm partiden milletvekillerin bu konuda talebi var. Aslında bu biraz göstermelik bir talep gibi geliyor” dedi.

Bunun üzerine söz alan TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Zafer Üskül, komisyon olarak hak ihlallerinin üzerine, kadın ya da erkek arasında ayrımcılık yapmadan yaklaştıklarını belirterek, ancak komisyon olarak iş yüklerinin ağır, gündemlerinin de yoğun olduğunu söyledi. Üskül, kadınlara pozitif ayrımcılık yapılmasını savunduğuna işaret ederek, ayrıca kadın erkek eşitliği konusunda bir komisyon kurulmasına karşı olmadığını ifade etti.

ADI TARTIŞILDI

Geneli üzerindeki konuşmaların ardından teklifin maddelerine geçildi. Kurulacak komisyonun adı, uzun süre tartışıldı. Komisyonun adının “Kadın-Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu” yerine, “Kadın-Erkek Eşitliği Komisyonu” olarak değiştirilmesi benimsendi.

Kadın haklarının korunması ve geliştirilmesi, kadın-erkek eşitliğinin sağlanmasına yönelik Türkiye ve uluslararası alandaki gelişmeleri izlemek, bu gelişmeler konusunda TBMM'yi bilgelendirmek, kendisine esas veya tali olarak havale edilen kanun tasarı ve teklifleriyle kanun hükmünde kararnameler hakkında ihtisas komisyonlarına görüş sunmak üzere Mecliste “Kadın-Erkek Eşitlik Komisyonu” kurulacak.

Üye sayısı Danışma Kurulunun teklifi üzerine Genel Kurulca belirlenecek komisyonda, siyasi parti grupları ile bağımsızların meclisteki sayılarının-boş üyelikler hariç- üye tam sayısına nispet edilmesiyle bulunacak yüzde oranına uygun olarak temsil edilecek.

Komisyonun üyeleri belirlenirken kadın milletvekilleri ile insan hakları konusunda uzman milletvekillerine öncelik tanınacak. Komisyon üyelikleri için bir yasama döneminde iki seçim yapılacak. Her devre için seçilenlerin görev süresi, 2 yıl olacak.

Komisyon, kendisine esas veya tali olarak havale edilen işleri görüşmek, TBMM Başkanlığının talebi üzerine ya da istenildiğinde Meclis Başkanlığına sunulan kanun tasarı ve teklifleri ile KHK'leri kadın-erkek eşitliği konusunda Anayasa, uluslararası gelişmelere uygunluğunu inceleyerek ihtisas komisyonlarına görüş sunacak. Kadın hakları ile kadın-erkek eşitliğini sağlamaya yönelik olarak diğer ülkelerdeki ve uluslararası kuruluşlardaki gelişmeleri takip etmek, gerektiğinde yurt dışında incelemelerde bulunmak ve bu gelişmeler konusunda Meclisi bilgilendirecek, kadın-erkek eşitliği konusunda TBMM'nin çalışmalarına ilişkin gerekli bilgi ve dokümanları verecek.

Komisyon; kadın-erkek eşitliği konusunda kamuyu bilgilendirici etkinlikler yapacak, Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası anlaşmaların kadın-erkek eşitliği ve kadın hakları konusundaki hükümleri ile Anayasa ve diğer ulusal mevzuat arasında uyum sağlamak için yapılması gereken değişiklikleri ve düzenlemeleri belirleyecek.

Meclis Başkanlığınca havale edilen kadın-erkek eşitliğinin ihlaline ve cinsiyete dayalı ayrımcılığa dair iddialarla ilgili başvuruları inceleyecek ve gerekli gördüğü hallerde ilgili mercilere iletecek.

Komisyon, görevleriyle ilgili olarak genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile gerçek ve tüzel kişilerden kanunlarda öngörülen usullere uyarak bilgi istemek ve ilgilileri çağırarak bilgi alma yetkisine sahip olacak. Ayrıca, görev alanıyla ilgili faaliyet gösteren kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler, sivil toplum örgütleri ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının çalışmalarından yararlanabilecek. Komisyon, gerekli gördüğünde uzmanların bilgisine başvurabilecek, Ankara dışında da çalışabilecek.

Komisyon, kendisine havale olunan başvurularla ilgili, başvuru sahibine, başvurunun sonucu ve yapılan işlem hakkında havale tarihinden itibaren başlayarak en geç 3 ay içinde bilgi verecek.

Siyasi parti grupları, Komisyon üyeliklerine yapılacak ilk seçimler için adaylarını, düzenlenmenin kabulünü izleyen bir hafta içinde TBMM Başkanlığına bildirecek. Bu üyeler, 23. Dönemin sonuna kadar görev yapacak.

Teklifin oy birliğiyle kabul edilmesi, milletvekilleri tarafından alkışlarla karşılandı.