Mata Hari bilmecesi

İngiliz Gizli Servisi MI5'ın, 20'nci yüzyılın en ünlü kadın casusu olarak tarihe geçen Mata Hari'nin ajan olduğundan şüphelendiği, ancak kanıtlayamadığı ortaya çıktı. MI5'ın 84 yıl sonra açıklanan gizli belgeleri, 1917'de Alman casusu olduğu gerekçesiyle Fransızlar tarafından kurşuna dizilerek öldürülen Mata Hari'nin boşu boşuna öldürülmüş olabileceği şüphesini doğurdu.

Hollandalı bir şapka imalatçısının kızı olan Marguerite Zeele, 7 Ağustos 1876 tarihinde Hollanda'nın Leeuwarden kasabasında dünyaya geldi. Babasının iflas etmesinin ardından henüz 19 yaşındayken gazetede ilanıyla tanıştığı Hollandalı Binbaşı Rudolf ‘Jonny’ Macleod ile evlendi. Jonny'nin görevi dolasıyla bir süre Endonezya'da yaşayan genç kadının bu evlilikten Norman adında bir oğlu, Non isimli bir kızı oldu.

FIRINALI BİR HAYAT

Ancak bir süre sonra Mata Hari'nin evliliği kocasının alkol düşkünlüğü ve pavyon merakı yüzünden çatırdamaya başladı. Bu sırada küçük Norman da zehirlenerek öldü. Çift Hollanda'ya döner dönmez soluğu mahkemede aldı ve evlilik sona erdi.

Marguerite'nin seks, entrika ve ihanetle örülü hayatı ise boşanmadan sonra başladı. Genç kadının hayatı tamamen farklı bir yöne seyretti. Hayatta kalabilmek için fahişelik yaptı. Bir süre sonra kendini gece kulüplerine striptiz yapıp, yılanlarla dans ederken buldu. Endonezya'da konuşulan Java dilinde ‘Sabahın Gözü’ anlamına gelen Mata Hari adıyla sahne aldı. Milano'da La Scala, Paris'te l'Opera, Berlin'de Metropole'de gösteriye çıktı, ayakta alkışlandı. Bu arada birçok subayla birlikte oldu. Sahne çalışmaları ve aşıklarının yardımlarıyla azınsanamayacak paralar kazandı. Ancak Almanya'dan kadının hesabına gelen 20 bin Franklık para, kadının casus olabileceği şüphesini destekledi. Fransız ve İngilizler, Mata Hari'yi çift taraflı ajan olarak kullanmak istiyordu. MI5, 1915 yılının Aralık ayında İngiltere'nin güneyindeki Folkestone kentine gelen Mata Hari'yi takibe aldı.

Mata Hari'nin Clara Benedix isimli Alman casusu olduğundan şüphelenen gizli servis, ünlü dansörü 1916 yılının Kasım ayında sorgulamaya aldı. Belgelere göre Benedix olmadığını savunan Mata Hari, ‘Ama bir milyona beni satın alabilirsiniz?’ diyerek karşı tarafla dalga geçti. Amsterdam polis müdürüne Flemenkçe bir not gönderen Mata Hari, ‘Ümitsizlik içinde şu anda Scotland Yard’dayım. Bana yardım edin' dedi. Zeele'nin casus olduğu yolunda kanıt bulamayan MI5 kadını, İspanya'ya geri yolladı. Alman casusu olduğu gerekçesiyle Fransa'da tutuklanan Mata Hari, Ekim 1917 tarihinde kurşuna dizilerek öldürüldü. Ancak MI5'nin şüpheleri belgelememesi şimdi akıllarda soru işareti yaratıyor. Nitekim belgeleri inceleyen Cambridge Üniversitesi'nden Profesör Christopher Andrew, ‘Birinci Dünya savaşı patlak verdiğinde Mata Hari, casusluk fantazisini benimsedi’ diyor.