Libya yeni bir Irak işgali değil

Dünya gündeminin nabzı Planet'te atıyor

İşte Bergen’in analizi;

“ABD’nin Libya’daki askeri müdahalede yer almasına karşı çıkanlar, hiç şüphe yok ki önümüzdeki günlerde Obama’nın üçüncü bir Müslüman ülkesine savaş açarak çok büyük bir hata yaptığını savunacak. ABD’nin müdahalesine karşı olanlar, Libya lideri Muammer Kaddafi’nin isyancılara karşısındaki ilerleyişi tersine çevirmenin Irak’ın eski lideri Saddam Hüseyin’e başlatılan tartışmalı savaşa benzer bir fiyaskonun yaşanacağını görüşünü benimsiyor.

“Bu görüşün daha ileri bir unsuru, Libya’ya yapılan müdahalenin sonucunun ne olduğuna bakılmaksızın, başka bir Müslüman ülkeye yapılacak saldırının, ABD’nin İslam dünyasındaki duruşuna ciddi şekilde zarar verecek olmasıdır. 

“Diğer yandan, Kaddafi ile Saddam Hüseyin arasında büyük benzerliklerin olduğu göze çarpıyor. Her ikisi de petrol zengini rejimlerin, komşularıyla savaşa giren, kendi halklarına eziyet çektiren, acımasız ve değişken diktatörleri. Hem Kaddafi hem de Saddam Hüseyin kitle imha silahları elde etmeye çalıştı ve arkalarından sevilmeyen oğullar ve varisler bıraktı.

“Libya’da tarihin tekerrür etmesi, Batı’nın müdahalesi öncesinde yapılan anketlere bir açıklama getirebilir. Anketlerde, ABD halkının büyük çoğunluğu Washigton’ın Libya’ya güçlü bir askeri müdahale yapmasına karşı çıktığını gösterdi. Ancak Başkan Barack Obama’nın onayladığı müdahale, 2003’te eski başkan George Bush’un verdiği Irak işgali kararından biraz farklı.

“En büyük fark, Obama’nın Libya’da kara kuvvetlerinin kullanılmasına izin vermemesi. Dikkat çeken diğer farklılıkları şöyle sıralayabiliriz:

ARAP BİRLİĞİ FAKTÖRÜ
“İlki, Obama yönetimine Arap Birliği’nden hediye verilmiş olması. 60 yılı aşan tarihinde beceriksiz bir laf kalabalığı topluluğu olan birlik, geçen hafta beklenmedik bir duruş sergileyerek Libya hava sahasında uçuşa yasak bölgeyi onayladı.

“Bu onay, Arap Birliğini, Kaddafi karşısındaki isyancılara yardım etmek konusunda tepki göstermeyen ABD’nin açık ara önünde bir yere koydu. Birliğin beklenmedik hamlesi, Obama yönetimine, sonradan Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’ne gitmesini sağlayacak enerji ve diplomatik koruma sağladı. Böylece, sadece uçuşa yasak bölge için değil, aynı zamanda üye ülkelerin Libya halkını koruması için “tüm gerekli önlemleri” almasını sağlayan geniş çaplı bir karar alınmasına zemin hazırladı.

“BM’nin kararı, ABD eski başkanı George H. W. Bush’un 1990’da Kasım Irak’a, Kuveyt’ten çıkması için altı hafta süre tanıyan kararına benziyor. O yıl alınan BM kararı benzer bir şekilde üye ülkelere, eğer Saddam kendisine tanınan süreye sadık kalmazsa, onu Kuveyt’ten çıkarmak için “gereken her türlü önlemi alma” yetkisi tanıdı.

“Benzerlikler sadece bununla da sınırlı değil. Saddam’a karşı harekete geçen güçler, Suudi Arabistan ve Pakistan gibi Müslüman ülkelerden önemli boyutta destek aldı. Kısa zamanda, Fransa ve İngiltere’nin yanı sıra, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Ürdün de uçuşa yasak bölgeye destek verecek.

“Tüm bunlar, 2003’te Bush’un Irak işgali için uluslararası destek almak için yaptığı girişimlerden farklı. Saddam’a karşı özel olarak askeri güç kullanılmasına izin veren bir BM kararı olmadığı gibi, hiçbir Müslüman ülke Irak’ın işgalinde yer almadı.

MART 2003 TEZKERESİ
“Dahası, Mart 2003’te başlayan işgalden önce, Türk parlamentosu ABD askerlerinin kendi toprakları üzerinde Irak’ın kuzeyine geçmesine izin vermedi. Bu karar, ABD’nin askeri planlamasına büyük bir darbe vurdu.

“Irak işgalinin Müslüman ülkeler tarafından yasalara aykırı kabul edildiğinin altını çizerek, Türkiye’nin topraklarından geçiş iznini vermediği yıl, Türk askerleri, BM’nin onayladığı ve Müslüman ülkeler tarafından yasalara aykırı kabul edilmeyen askeri operasyonda, Taliban sonrası Afganistan’ında Uluslararası Güvenlik Destek Gücü’ne (ISAF) liderlik ediyordu.

“Bush yönetiminin Irak’ta tek taraflı savaşa gitme kararı, ABD’nin İslam dünyasındaki duruşunu zedeledi. 2003’teki işgalden aylar önce yapılan bir ankette, Endonezyalı, Ürdünlü, Türk ve Faslı katılımcılar, Usame Bin Ladin’in, Bush’tan çok daha doğrusunu yapacağından “emin olduklarını” ifade etti.

“Dört yıl sonra yapılan bir ankette, ABD’ye Türkiye’de olumlu bakanların oranı yüzde 9, Endonezya’da ise yüzde 29’du. 11 Eylül’de, aynı oran iki ülkede sırasıyla yüzde 52 ve yüzde 75’ti.

GEÇMİŞTEN AYRILAN FARK
“ABD karşıtlığına neden olan Irak savaşının, Libya’da tekrarlanma olasılığı düşük. Çünkü Kaddafi, Arap dünyasında da çok sevilen bir lider değil. Libya liderinin aşırı tavırları, diğer otokratların bile düşmanlığını kazanmasına neden oldu.
“Ayrıca, hem Arap Birliği hem de BM’nin Libya’ya karşı askeri harekatı onaylaması, Libya’ya yapılan müdahalenin Müslüman dünyasında yeni bir ABD karşıtı dalga yaratmayacağına işaret ediyor.

Tersine, bu müdahale, haftalardan bu yana Ortadoğu’yu sarsan protestoların çok önemli bir yanını ortaya koyuyor: Bu protestolarda şaşırtıcı şekilde eksik olan şey, bugüne dek ritüel haline gelen ABD bayrağının yakılmasıydı. Bu ritüelin eksik olmasının nedeni, “Arapların en sonunda en büyük düşmanlarının ABD değil, kendi liderleri olduğunu ifade edebilmeleri oldu.”