Kiradaki 10 konuttan sadece 2'si için kira vergisi ödeniyor

Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü, gayrimenkul sermaye iratları konusunda bir araştırma yaptı. Türkiye İstatistik Kurumunun 2005 verileri ile iskan ruhsatları ve TEDAŞ'ın elektrik fatura bilgilerinden yararlanılarak gerçekleştirilen çalışmada, Türkiye'de 17 milyon konut bulunduğu belirlendi.

Araştırmaya göre, hane halkının yüzde 68'i kendi evinde, yüzde 24'ü kirada, yüzde 2'si lojmanda oturuyor. Yüzde 5'lik kesim ise kendi evinde ikamet etmiyor, ancak kira da ödemiyor.

KİRA VAR, AMA VERGİ YOK

Araştırmaya göre, 17 milyon konutun 3 milyon 770 binini kiralık konutlar oluşturuyor.
Maliye Bakanlığının “kiralanmaya hazır konutlar” olarak tanımladığı bu konutlar için kira beyannamesi sayısı ise 857 binde kalıyor. Bu şekilde her 100 konutun yaklaşık 23'ü için kira vergisi ödeniyor.
Bir bölüm konuttan elde edilen kira gelirinin, yıllık kira istisnası tutarının altında kaldığı dikkate alınsa da ev sahiplerindeki vergi kaçağının yine de yüksek seviyelerde seyrettiği ortaya çıkıyor.

BEYAN ORANI EN YÜKSEK İL İSTANBUL

Araştırmaya göre, İstanbul'da yaklaşık 3,5 milyon konut bulunuyor. Bu konutların 905 binini kiralık konutlar meydana getiriyor. Kira geliri beyannamesi verilerek, gelir vergisi ödenenlerin sayısı ise 375 bini aşmıyor.
Aynı şekilde Ankara'da toplam konut sayısı yaklaşık 1 milyon 249 bin, kiralanmaya hazır konut sayısı 353 bin, kira beyannamesi verilen konut sayısı da 112 bin 686 olarak tespit edildi.
İzmir'de de 1 milyon 207 bin konutun 265 bini kirada bulunuyor. Bu kentte kira beyannamesi verilen konut adedi de yaklaşık 61 binde kalıyor.
Bursa'da ise toplam konut sayısı 657 bin, kiralık konut sayısı 147 bin, kira beyannamesi verilen konut sayısı da 34 bin oldu.
480'er bin konutun bulunduğu iki gelişmiş ilimizden Antalya'da kiralık konut sayısı yaklaşık 107 bin, Adana'da ise 92 bin olarak belirlendi. Antalya'da beyanname alınan konut adeti 25 bin 583, Adana'da ise 8 bin 257'de kaldı.
Bu arada kirada beyan oranı en yüksek iller yüzde 41,5 ile İstanbul, yüzde 32 ile Ankara, yüzde 30,5 ile Bartın, yüzde 29 ile Eskişehir, yüzde 27,4 ile de Denizli olarak sıralandı.
Beyan oranı en düşük iller ise yüzde 0,3 ile Bitlis, yüzde 1,2 ile Ağrı, yüzde 1,3 ile Adıyaman ve Batman, yüzde 1,7 ile Şanlıurfa, yüzde 1,9 ile Mardin, yüzde 2,2 ile de Şırnak oldu.

DENETİMLERDE KULLANILACAK

Öte yandan Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü, söz konusu verileri, iskan ruhsatları ve TEDAŞ faturalarına göre güncellemek amacıyla bir çalışma yürütüyor.
Bu çalışmanın ilk sonuçlarına göre, İstanbul'da kiralık konut sayısı 950 bine, Ankara'da 380 bine, İzmir'de 270 bine, Bursa'da 160 bine, Adana'da da 100 bine ulaştı.
Genel Müdürlük, çalışmanın tamamlanmasının ardından ortaya çıkan güncel rakamları, Vergi Dairesi Başkanlıkları ile Defterdarlıklara gönderecek. Söz konusu veriler, bu ay verilen kira vergisi beyanname ile çapraz kontrole tabi tutularak, ev sahiplerinin kira gelirlerini doğru ve tam olarak beyan edip etmedikleri anlaşılacak.

İLLERDEKİ DURUM

Maliye Bakanlığı Gelir Politikaları Genel Müdürlüğünün TÜİK'in 2005 yılı verileri ile iskan ruhsatları ve TEDAŞ elektrik faturaları üzerinden yaptığı çalışma sonucunda illerdeki konut sayıları ile kira beyannamelerindeki durum şu şekilde belirlendi:

İller Toplam Kiralanmaya Beyanname
Konut Hazır Konut Verilen
Sayısı Sayısı Konut S.
--------- ---------- ------------ ----------
Adana 480.106 91.407 8.257
Adıyaman 76.524 18.081 231
Afyon 179.067 27.417 2.252
Ağrı 41.392 6.928 80
Amasya 80.694 17.173 1.946
Ankara 1.248.526 352.997 112.686
Antalya 479.885 106.672 25.583
Artvin 31.865 8.491 849
Aydın 295.146 51.268 11.171
Balıkesir 364.424 65.862 15.206
Bilecik 47.532 12.005 2.047
Bingöl 30.287 8.189 258
Bitlis 36.293 7.997 22
Bolu 53.296 14.007 2.380
Burdur 67.122 11.262 1.578
Bursa 656.962 147.399 34.011
Çanakkale 120.801 25.565 5.648
Çankırı 45.686 9.173 988
Çorum 121.073 26.719 2.614
Denizli 247.271 55.040 15.085
Diyarbakır 201.547 45.085 1.138
Edirne 102.441 17.408 3.383
Elazığ 117.977 28.611 2.556
Erzincan 54.737 12.031 874
Erzurum 122.552 30.672 2.020
Eskişehir 217.311 49.659 14.490
Gaziantep 286.702 67.404 4.595
Giresun 100.963 21.715 2.453
Gümüşhane 26.815 5.078 452
Hakkari 21.338 4.667 199
Hatay 281.223 43.838 3.342
Isparta 130.566 26.767 2.981
Mersin 457.050 88.850 9.434
İstanbul 3.436.441 904.845 374.758
İzmir 1.207.406 264.503 60.711
Kars 30.249 7.206 472
Kastamonu 76.131 14.964 2.181
Kayseri 296.561 60.401 3.653
Kırklareli 88.539 15.873 2.296
Kırşehir 59.735 13.576 980
Kocaeli 379.119 82.974 12.299
Konya 498.347 97.784 9.112
Kütahya 162.613 31.678 3.768
Malatya 158.272 34.514 2.471
Manisa 321.164 59.312 11.820
K.maraş 171.318 33.488 2.137
Mardin 88.224 15.938 302
Muğla 215.111 41.573 10.529
Muş 36.924 6.082 162
Nevşehir 79.247 13.290 1.537
Niğde 84.125 12.397 830
Ordu 169.854 30.265 5.782
Rize 79.566 13.779 2.178
Sakarya 170.595 34.738 2.164
Samsun 264.086 55.753 11.068
Siirt 31.093 5.974 279
Sinop 42.873 9.338 1.687
Sivas 123.327 28.354 2.286
Tekirdağ 232.816 38.626 5.164
Tokat 139.445 25.950 2.435
Trabzon 203.329 44.430 8.175
Tunceli 14.085 4.678 640
Ş.urfa 159.542 31.017 531
Uşak 86.115 18.098 2.595
Van 81.092 15.319 714
Yozgat 115.102 24.117 1.024
Zonguldak 147.314 32.361 7.359
Aksaray 85.597 16.617 723
Bayburt 11.945 2.990 527
Karaman 59.139 13.580 739
Kırıkkale 84.138 18.490 2.480
Batman 57.032 14.010 180
Şırnak 38.280 5.511 123
Bartın 30.826 6.816 2.081
Ardahan 8.088 2.291 141
Iğdır 21.243 3.805 416
Yalova 84.053 10.815 1.993
Karabük 61.355 13.342 2.021
Kilis 20.472 3.898 516
Osmaniye 87.170 15.680 400
Düzce 44.415 9.846 469