Kimyasal ve biyolojik tehlike

TTB'nin internet sitesinde yer alan ''Kimyasal, nükleer, biyolojik savaÅŸ ve hekimlik'' baÅŸlıklı yazıya göre, ''kimyasal savaÅŸ ajanı'' kullanıldığında, havada sis, yoÄŸun ve fark edilir bir buhar bulunuyor, badem, sarımsak gibi özel ve deÄŸiÅŸik bir koku hissediliyor, uçaktan yayılan bir sis veya duman görülüyor, atılan mermi ve benzerlerinden çok az bir patlama sesi duyuluyor, çevrede kuÅŸkulu yaÄŸ ve su damlacıkları görülüyor.Â

Kimyasal silah kullanıldığı, ani baÅŸ aÄŸrısı, öksürük, burun akıntısı, göz yaÅŸarması, görme bulanıklığı, bulantı, kusma, solunum güçlüğü, nefes darlığı ve göğüs aÄŸrısı, ani kanamalar, ciltte kızarıklık ve kabarcıklar gibi belirti ve durumların görülmesiyle de fark ediliyor. Ayrıca, çevrede fare, sinek, böcek ölülerinin olması kimyasal bir gaz kullanılmış olabileceÄŸinin iÅŸareti sayılıyor.Â
   Â
KÄ°MYASAL GAZLARA KARÅžI EVDE ALINACAK TEDBÄ°RLER
   Â
Yazıda, kimyasal gazlara karşı evlerde alınacak tedbirler de sıralanıyor. Gerekli uyarı ve talimatlar radyo ile ulaÅŸacağından her evde pilli radyo ve bol miktarda uygun yedek pil bulundurulması öneriliyor.Â

Evdeki kırık cam, kapı, yıkık pervaz gibi yerlerin mutlaka onarılması, cam kırılmasının önlenmesi için camların iç yüzeylerine kalın bantlar yapıştırılması, cam ve kapı aralıklarının sıkıca kapatılması gerekiyor.Â

Evle ilgili bu tedbirler alınırken, camı küçük, en büyük odanın bütünüyle hava sızdırmayacak özellikte düzenlenmesi, pencere kenarlarının sıkıca kapatılması ve bu odanın kimyasal saldırı halinde sığınak olarak kullanılması öneriliyor.Â

Evde bol miktarda çamaşır suyu, deterjan, yumuÅŸak sabun bulundurulması, su ve yiyeceklerin kapalı ve sızdırmaz kaplarda tutulması, bunun için konserve yiyecekler ve cam kapların tercih edilmesi isteniyor.Â
   Â
''GAZ MASKESÄ° YOKSA ISLAK HAVLU''
   Â
Yazıya göre, evde alınması gereken diÄŸer önlemler şöyle:Â

''Giyecekler ve çatal, kaşık, havlu, bardak gibi ev eÅŸyaları kapalı yerlerde ve bir çok kat naylonla sarılı ÅŸekilde bulundurulmalı. Kimyasal gaz kullanıldığından şüphelenildiÄŸi anda evdeki hava sızdırmaz odanın eÅŸiÄŸinin önüne kapı kenarını kapatacak biçimde, çamaşır suyu, yoksa sadece su ile ıslatılmış bir bez konarak kapı örtülmeli ve radyodan gerekli açıklama yapılmadan odadan çıkılmamalı. Varsa gaz maskesi ve benzeri koruyucu araçlar mutlaka takılmalı ve radyo veya benzeri yollarla uyarı verildikten sonra çıkarılmalı. Koruyucu araç yoksa ıslak bir havludan soluk alıp verilmeli. Çıplak yerler ve eller, eldiven, bez gibi az geçirgen maddelerle sarılmalı. Sarılmadan önce evde bulunan kil, un, pudra gibi maddeler serpilmeli.''Â

Ev dışındayken kimyasal bir silah kullanımına maruz kalınması durumunda ise hemen kapalı bölgelere sığınılması gerekiyor.Â

Varsa koruyucu araç-gerecin takılması, gözlerin kapatılması, eller ve yüzün mutlaka elbise ile örtülmesi, havanın doÄŸrudan deÄŸil, herhangi bir ıslak bezden solunması, yaÄŸmur yağıyorsa el ve yüzün ıslanmamasına dikkat edilmesi, kirli ellerin gözlere ve aÄŸza sürülmemesi isteniyor. Â

Tehlike geçtikten sonra kirlenmesi mümkün giysilerin çıkarılması, bol su ve sabunla tüm vücudun temizlenmesi gerekirken, kirlenmiÅŸ elbiselerin de çamaşır suyu, bol su ve sabunla temizlenmesi öneriliyor.Â

Yazıda ayrıca, ''BaÅŸka yerlere gidilecekse, rüzgarsız hava beklenmeli'' uyarısında da bulunuluyor.Â
      Â
KESÄ°NLÄ°KLE YAPILMAMASI GEREKENLER
   Â
Yazıya göre, böyle bir duruma maruz kalınmasının ardından yapılmaması gerekenler ise şöyle:Â

''Çimler, otlar, aÄŸaçlık bölgeler ve toprakta kalıntı bulunabileceÄŸinden, çocukların buralarda oynamasına izin vermeyin. Kimyasal kirlenme riski olan su ve yiyecekler içip yemeyin. Kimyasal kirlenmenin mümkün olduÄŸu yerlerde ellerinizi aÄŸza götürmeyin. Alkol ve sigara kesinlikle kullanmayın. Kesin talimat gelmedikçe kapalı yerlerden çıkmayın, koruyucu giysileri çıkarmayın. Su birikintilerine basmayın.''Â

KÄ°MYASAL SÄ°LAHLARA MARUZ KALANLARA NELER YAPILMALIDIR?
   Â
Bazı kimyasal gazlar çok hızlı etki gösterirken, bazılarının etkileri zamanla artıyor ve saatler veya günler sonra ortaya çıkabiliyor. Bu nedenle, maruz kalan kiÅŸilerin yakından gözetim altında tutulması gerekiyor.Â

Maruz kalan kiÅŸinin üzerindeki giysilerin bir eldiven kullanılarak çıkarılması ve kiÅŸinin kirlenmiÅŸ ortamdan en kısa sürede uzaklaÅŸtırılması isteniyor.Â

Ä°lkyardım gerektiren durumlarda mümkün olan ilk müdahalenin yapılması, kiÅŸinin en yakın saÄŸlık kuruluÅŸuna gönderilmesi gerekirken,gözlere kimyasal madde bulaÅŸmışsa, gözlerin bol suyla yıkanması ve birgöz merhemi sürülerek gözün kapatılması öneriliyor.Â
    Â
BÄ°YOLOJÄ°K SÄ°LAHLAR
       Â
''Biyolojik savaÅŸ ajanı''nın kullanıldığı durumlarda ise bitki ve hayvanlarda alışılmışın dışında belirtiler, bitkilerde anormal renk deÄŸiÅŸiklikleri, hayvanlarda ani ve aşırı sayıda ölüm, çevrede, normalde o bölgede görülmeyen mantarların ve böceklerin ortaya çıkması, insanlarda hızlı artan ateÅŸ, öksürük ve ishal görülüyor.Â

Biyolojik savaÅŸ ajanlarına karşı da ÅŸu tedbirlerin alınması gerekiyor:Â

''Yetkililerin izni olmadan sebze, meyve, et, süt ve yumurta yemeyin. Ağızdan bol miktarda sıvı alın. Suları, dezenfekte ettikten sonra kullanın. Temiz olduğu bilinen yiyecekleri bile çok iyi pişirerek tüketin, çiğ yiyecekler yemeyin. Hastalananların yanına maske ve eldiven takarak gidin, kusmuk, balgam, dışkı ve idrarlarına dokunmayın, bunları kireç kaymağıyla dezenfekte edin. Radyodan yapılacak uyarı ve talimatlara aynen uyun. Bölgede görülen, aynı hastalık belirtileri gösteren fazla kişi bulunması, hayvanların ölmesi, bitkilerin renk değiştirmesi gibi alışılmış dışı durumları en yakın resmi kuruluşa ihbar edin.''