Kanserle savaşa adanan bir hayat

ABD, bu genç Türk doktorunu konuşuyor.

40 yaşındaki Dr.Fatih Uçkun'un kanserle mücadele amacıyla kurduğu Minneapolis'teki Hughes Enstitüsü halen ABD'de

ilaç üretme ve geliştirmede bir numara. 365 bilim adamı ve uzman teknisyenle oluşturduğu dev ekibin başında olan Dr. Fatih Uçkun, kanser ilaçlarının yanısıra Amerikan Donanması'ndan aldığı maddi destekle biyolojik ve kimyasal imha silahlarına karşı da ilaç geliştirdi.

ABD'de çalışmalarını sürdüren 40 yaşındaki Türk bilim adamı Doktor Fatih Uçkun kanserli hastaların umut kaynağı oldu. ‘‘Hayatımı kanseri yenmeye adadım,’’ diyen Dr. Fatih Uçkun, kanserle mücadele amacıyla kurduğu ve halen başında olduğu Hughes Enstitüsü'nü ABD'nin bir numaralı ilaç üretme ve geliştirme merkezi durumuna getirmeyi başardı. Genç doktor ayrıca Amerikan Donanması'ndan aldığı para yardımıyla biyolojik ve kimyasal imha silahlarına karşı da ilaç geliştirdi. Kral Hüseyin ve Raisa Gorbaçov'un tedavisi için Amerikan Yönetimi'nden üst düzey kişilerin kendisiyle temas kurduklarını anlatan Dr. Uçkun, Minneapolis'teki Hughes Enstitüsü'nün kapılarını Hürriyet'e açtı ve sorularımızı yanıtladı

Hughes Enstitüsü'nü ne zaman kurdunuz?

- 1995 yılında 40 kişiyle kurduk. Bugün enstitü 20 bin metrekarelik bir alana yayılıyor ve benim ‘‘dünyanın en zekileri’’ diye tanımladığım 365 bilim adamı ve teknik uzmandan oluşan kadrosuyla ABD'nin ilaç üreten ve geliştiren bir numaralı kuruluşu. Hughes Enstitüsü atom bombasını yaratan Manhattan Projesi gibi birşey.

Enstitünün amacı ve geleceğe yönelik planları nedir?

- 1999 yılının ilk yarısında kanser bağlantılı ilaçlarla ilgili 45 ayrı çalışmamız bilim dergilerinde yer aldı. Harvard Üniversitesi sadece yedi makale yayınlatabildi. Yıl sonunda bizim ulaştığımız rakam 85 olacak. Amacımızı şöyle özetleyebilirim: ‘‘Yeni kuşakların sağlığını güvenceye almak ve kanseri önleyecek ilaçları üretmek’’.

ABD'nin en iyi uzmanları sizde deniyor?

- Halen ABD'de 17 ayrı merkez ile birlikte çalışıyoruz. Amaç, en iyi uzmanları almaya devam ederek dünyaya yayılmak. Değerli bilim adamlarının bulunduğu Türkiye'ye de bir merkez açmayı planlıyoruz. Hughes Enstitüsü'nde, matematikten, fizik, kimya, biyokimya ve yoğun bakım uzmanlığına kadar uzanan çok çeşitli alanlardan gelen bilim adamları çalışıyor. Kansere böylesine donanımlı yaklaşmak zorundayız. Enstitüde halen 7,000 bin fare ve yüzlerce balık üzerinde yüzlerce ilaç deneniyor. En ileri optik ve bilgisayar teknolojisiyle çalışan yeni bir mikroskop bile geliştirdik.

Ürettiğiniz ilaçlardan aldığınız sonuçlar?

- T tipi lösemide hastanın yaşama şansını yüzde 40'dan yüzde 80'e, B tipi lösemide yüzde 45'den yüzde 75'e çıkardık...‘‘Bu hasta ölecek’’ denilen kemik iliği vakalarında da yaşama şansı oranını yüzde 35'den yüzde 70'e yükseltmeyi başardık. Yönetimi yakın çevreler, Kral Hüseyin ve Raisa Gorbaçov'un tedavisi için devreye girdiler. ABD Hükümeti ve Pentagon bizi destekliyor. Çünkü, çok önemli kişilerin yakınlarını tedavi ettik, bize saygı duyuyorlar. Asker gibi çalışıyoruz. Çünkü kanser çok büyük düşman. Örgütlenmede istediğimiz yere gelebilmemiz daha yedi yıl alır. Bu gördükleriniz 3-4 yılda oldu. Hergün büyüyoruz. Yakında bağışıklık merkezimizi açıyoruz.

Amerikan Donanması'nın da desteğine sahip olduğunu söylediniz

- Evet. ABD Donanması'ndan aldığımız yardımla biyolojik ve kimyasal silahlara karşı ilaç geliştirdik. Ancak bunların savunmayla ilişkisi olduğundan bu konuda daha fazla bilgi veremem. Halen 175 ayrı ilaç üzerinde çalışmalarımız devam ediyor.

Akıllı Bomba'yla iyileştirdi

Fatih Uçkun'un geliştirdiği ve çocuk lösemisine karşı başarısı kanıtlanan B-43 PAP adlı ilaç için, üçüncü aşama klinik deneyler iki ay sonra başlayacak. Bu ilaç, lösemili hücreleri öldürürken, çevresindeki sağlıklı hücrelerde yan etki yapmıyor. Uçkun'un, hamilelik ve AIDS'in, cinsel ilişki sırasında birlikte önlenmesi için geliştirdiği bir başka ilacın klinik deneylerine başlanmasına da ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) izin verdi.