Ä°yot eksikliÄŸi IQ'yu düÅŸürüyor

SaÄŸlık Bakanlığı verilerine göre, Türkiye'de her 3 kiÅŸiden 1'i, iyot yetersizliÄŸi ve buna baÄŸlı sorunlardan etkileniyor.Tek başına iyot eksikliÄŸi IQ puanında 13.5 puan düşmeye yol açıyor.Türkiye genelinde son 3 yılda ortalama yüzde 18'den yüzde 64'e çıkan iyot kullanımını yüzde 100'e ulaÅŸtırmayı hedefleyen SaÄŸlık Bakanlığı, bu amaç doÄŸrultusunda çalışmalarına devam ediyor. SaÄŸlık Bakanlığı Ana Çocuk SaÄŸlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü ekiplerince, iyotlu tuz kullanımının yaygınlaÅŸtırılması içinTürkiye genelinde taramalar yapılıyor.  Yapılan taramalar sonunda, Türkiye'de iyotlu tuz kullanımının ortalama yüzde 64 olduÄŸu, Türkiye'de her 3 kiÅŸiden 1'inin iyot yetersizliÄŸi ve buna baÄŸlı sorunlardan etkilendiÄŸi belirlendi. Bakanlık verilerine göre, insan vücudunda çok az miktarda bulunan,normal büyüme ve geliÅŸme için gerekli bir mineral olan iyotun, her gün''toplu iÄŸne başı'' kadar alınması gerekiyor.  Zeka ve büyüme geriliÄŸine neden olan ve okul baÅŸarısını engelleyen iyot yetersizliÄŸine baÄŸlı hastalıkların önlenmesi için tek yol, iyotlutuz kullanılması...      NELERE YOL AÇIYOR?       Hamilelikte iyot yetersizliÄŸi; düşük, ölü doÄŸum, bebek ölümlerinde artmaya neden olurken, bebeklerde zeka geriliÄŸine, sağırlık ve cüceliÄŸe neden oluyor.  Çocuk ve gençlerde ise guatr, büyüme geriliÄŸi, zihnin yeterli çalışmaması, öğrenmede güçlük ve okul baÅŸarısızlığına neden oluyor. Ä°yot yetersizliÄŸi tek başına IQ puanında 13.5 puan düşmeye yol açıyor. Sofra tuzlarında bulunan iyot, gün ışığında, fazla nemde ve yükseksıcaklıkta azalıyor. Bunu önlemek için, iyotlu tuzun koyu renkli kapaklı bir kapta veya dolap içinde ışık almayacak ÅŸekilde saklanması,saklandığı yerin nemli olmaması gerekiyor.  Tuzda bulunan iyotun yemek piÅŸerken kaybolmaması için, tuzun yemekateÅŸten indirilirken veya sofrada koyulması öneriliyor.  Zeka geriliÄŸi ve beyin hasarına neden olan diÄŸer hastalıklar önlenemezken iyot yetersizliÄŸine baÄŸlı olan zeka geriliÄŸi ve beyin hasarı önlenebiliyor.       MEME DOKUSUNDA KÄ°ST, MÄ°DE KANSERİ     Gebelikte annenin tiroid bezi yeteri kadar iyi çalışmazsa bebeÄŸin anne karnında geliÅŸmesi saÄŸlıklı olmuyor. Bu durumdaki anne gerekli ÅŸekilde tedavi edilmezse çocuÄŸun geliÅŸimi ve zekası geri kalıyor. Bu durum ''Kretenizm'' olarak adlandırılıyor.    Ä°yot eksikliÄŸi ayrıca, meme yapısında bozukluk, deÄŸiÅŸiklik, memedeiyi huylu kitleler (kistik hastalıklar), mide kanseri riskinde artma, bakterilerin etkisiz hale gelmesinde lökosit aktivitesinde olumsuz etkiye neden oluyor.  Verilere göre, dünyada 1.6 milyar kiÅŸi iyot yetersizliÄŸi hastalıkları riski altında... Her yıl 100 bin kretin bebek doÄŸuyor, 750 milyon kiÅŸide endemik guatr görülüyor. Dünyada, 1.2 milyon kiÅŸi kretin ve 43 milyon kiÅŸi iyot yetersizliÄŸi nedeniyle beyin özürlü.       Ä°YOT KAYNAKLARI     Besinlerdeki iyot miktarı, toprak, sulama ve gübrelemeyle etkileniyor. Deniz ürünleri, yosun, iyot yeterli toprakta yetiÅŸen bitkisel ve hayvansal kaynaklı besinler iyot kaynakları arasında sayılıyor.ÂBalık unuyla beslenen ve dezenfektan olarak sularına ''iodoform'' katılan hayvanlardan elde edilen etler ve yumurta, yemlerine yosun katılan hayvanların süt ve ürünleri, ekmek ve ürünlerinde oksidan ve temizleme ajanı olarak iyodat kullanılması iyot miktarını artırıyor.  KiÅŸinin iyot alımı için en kolay uygulanabilen, etkisi hızlı ve enuygun yöntem tuzun iyotlanması. Uzmanlar, günlük 5-6 gram tuz tüketilmesini öneriyor.       EN AZ GÃœNEYDOÄžU'DA KULLANILIYOR         SaÄŸlık Bakanlığı, UNICEF ve OrtadoÄŸu Teknik Ãœniversitesi (ODTÃœ) iÅŸbirliÄŸiyle iyotlu tuz kullanım oranını belirlemek amacıyla 78 ilde 12 bin 125 hanede araÅŸtırma yaptı.  ''Türkiye'de Ä°yotlu Tuz Kullanımı'' konulu araÅŸtırmada, Marmara Bölgesi'nde hanelerin yüzde 77, Akdeniz Bölgesi'nde yüzde 61, İç Anadolu Bölgesi'nde yüzde 58 ve Ege Bölgesi'nde yüzde 75'inin iyotlu tuzu sürekli kullandığı belirlendi.  AraÅŸtırmada, GüneydoÄŸu Anadolu Bölgesi'nde hanelerin sadece yüzde 37'sinin iyotlu tuzu sürekli kullandığı ve geliÅŸmiÅŸlik seviyesinin iyotlu tuz kullanım oranını da etkilediÄŸi vurgulandı.  Â