Ilımlı baÅŸlangıç

Ä°ngiliz ve ABD basını kızgın seçmenler sayesinde Türkiye'nin marjinal bir seçim geçirdiÄŸini ve ErdoÄŸan'ın ılımlı bir baÅŸlangıç yaparak kamuoyunu rahatlattığını yazdı.NY TIMES: MARJÄ°NAL SEÇİMABD'nin etkin gazetelerinden New York Times, Türkiye'deki seçimlerin sonuçlarına iliÅŸkin haberinde, ''kızgın seçmenin iktidarda bulunan herkesin görevine son verdiÄŸini ve marjinal bir seçim yaptığını'' yazdı. Gazete, AK Parti lideri Recep Tayyip ErdoÄŸan'ın, sonuçlar açıklandıktan sonra yaptığı açıklamada, ''laik yönetime verdiÄŸi destekle yüreklere su serptiÄŸi'' yorumunu yaptı.  ErdoÄŸan'ın Amerikalı gazetecilere verdiÄŸi demeçte, ''AB'ye katılmak ve ABD ile sıkı iliÅŸkileri sürdürmek istediklerini söylediÄŸini'' yazan gazete, ErdoÄŸan'ın ''laikliÄŸin tüm inanç ve dinlerin güvencesi olduÄŸu, laikliÄŸi koruyacakları ve AB üyeliÄŸi için acele edecekleri'' ÅŸeklindeki sözlerine yer verdi.  WASHINGTON POST: ILIMLI VE SORUMLUThe Washington Post gazetesi ise AK Parti'nin zaferinin, ''ABD'nin Müslüman dünyasına demokratik örnek olarak gösterdiÄŸi kilit müttefikinin laik geleneÄŸini muhtemelen zorlayacağı'' görüşünü savundu. Gazetenin Ä°stanbul çıkışlı, Karl Vick imzalı deÄŸerlendirmesinde, AK Parti'nin zaferi, ekonomik sıkıntıların halkın üzerinde yarattığı etkiye baÄŸlandı. AK Parti'nin seçim kampanyası boyunca ''ılımlı ve sorumlu'' bir tablo çizdiÄŸini belirten gazete, parti liderlerinin, ülkede radikal deÄŸiÅŸiklik olacağı yönündeki endiÅŸeleri yatıştırıcı mesajlar verdiÄŸini yazdı.  Parti Genel BaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan'ın, ''Türklerin yaÅŸam tarzına müdahale etmeme'' sözü verdiÄŸini kaydeden gazete, ErdoÄŸan'ın, birinci önceliÄŸi Avrupa BirliÄŸi üyeliÄŸine vereceÄŸi yönündeki sözlerine yer verdi. Washington Post, Amerikalı gazetecilere demeç veren ErdoÄŸan'ın, Irak'a olası askeri operasyona iliÅŸkin sorulara karşılık, ABD'yi ''Türkiye'nin doÄŸal müttefiki'' olarak nitelediÄŸini ve ABD ile iliÅŸkilerin geliÅŸtirilmesinin devam edeceÄŸi vaadinde bulunduÄŸunu yazdı. INDEPENDENT: HÃœKÃœMET DENEYÄ°MÄ° YOKIndependent gazetesi, ''hükümet deneyimi olmayan Ä°slamcı parti'' olarak nitelediÄŸi AK Parti'nin Parlamento'da çoÄŸunluÄŸu ele geçirdiÄŸini belirtti ve ''Bu seçim ülkenin Batılı müttefikleri tarafından da ihtiyatla izlendi'' diye yazdı. Türkiye'de laik kesimin AK Parti'nin ''gizli bir gündemi'' bulunduÄŸundan kuÅŸku duyduÄŸunu savunan gazete, ''Ancak Tayyip ErdoÄŸan bu korkuları gidermek için hemen açıklamada bulundu ve ilk gezisini Brüksel'e yapacağını, burada AB üyeliÄŸine tarih alabilmek için çaba göstereceÄŸini söyledi'' ifadelerine yer verdi. Gazete, ''AK Parti'nin son zamanlarda çaÄŸdaÅŸ ve Batı yanlısı bir çizgi çizdiÄŸini ve sert söylemlerden kaçındığını'' belirtti. DAILY TELEGRAPH: GERÄ°LÄ°M OLABÄ°LÄ°RDaily Telegraph gazetesi, AK Parti'nin tek başına iktidara gelmesinin ülkede ''yeni bir gerilim tehdidini ortaya çıkardığını'' öne sürdü. Türkiye'de uzun yıllar sonra ilk kez bir partinin tek başına hükümeti kurabilecek durumda olduÄŸunu belirten gazete, ''Ancak ne yazık ki pek az siyasi analist, bu durumun Türkiye'nin çok ihtiyaç duyduÄŸu siyasi istikrara dönüşebileceÄŸine inanıyor'' yorumunda bulundu. GUARDIAN: ÇAÄžDAÅž Ä°SLAMCIThe Guardian gazetesi, ''Türkiye'nin çaÄŸdaÅŸ Ä°slamcı partisi'' olarak nitelediÄŸi AK Parti'nin seçimi kazanırken, Avrupa BirliÄŸi'ni enöncelikli hedef yapacağı konusunda söz verdiÄŸini belirtti.  AK Parti'nin kendisini ''muhafazakar demokrat'' olarak nitelemesine ve siyasi çizgisinin Ä°slami referanslar taşıdığını yadsımasına karşın, ''partinin yükseliÅŸinin Türkiye'deki laik devlet yapısına tehdit olarak görüldüğünü'' öne sürdü. TIMES: ORDU GARANTÄ°SÄ° VARThe Times gazetesi, AK Parti'nin öncelikle Batı'yı rahatlatma çabası içine girdiÄŸini belirterek, ''EÄŸer bu seçime ordu girseydi,  seçimi tartışmasız büyük bir çoÄŸunlukla kazanırdı'' diyen bir Batılı diplomatın sözlerine yer verdi. Gazetenin yorumunda, ''Halk oyunu rahat kullandı, zira herkesin kafasında 'Nasıl olsa aşırı siyasi bir  hareket ordu tarafından engellenir' düşüncesi var'' ifadesi kullanıldı. FINANCIAL TIMES: ERBAKAN'IN HATALARINA DÜŞMEYECEKFinancial Times gazetesinin haber-yorumunda ise liberal görüşlü siyaset yorumcularının, ''AK Parti'nin askeri tahrik eden Necmettin Erbakan'ın düştüğü hatalara düşmeyeceÄŸine'' dair görüşlerine yer verdi. Gazeteye açıklama yapan Batılı diplomatlar da ''AK Parti bu seçimi siyaseten intihar sayılabilecek ÅŸeyler yapmak için kazanmış olamaz'' dedi.  HOLLANDA BASINI: ESKÄ°LER MECLÄ°S DIÅžINDA     Hollanda'da yayımlanan Volkskrant gazetesi, AK Parti'nin Meclis'te üçte iki çoÄŸunluÄŸu saÄŸladığını, bu sonuçla hükümet partilerini parlamento dışına ittiÄŸini yazdı. Gazete, ''Türk seçmeninin çok açık bir ÅŸekilde, günümüzde herkesin bildiÄŸi yolsuzluk olayları ve elit bürokrasi yönetiminin ağır baskısının artık son bulması mesajını verdiÄŸini, seçmenin kitle halinde seçimlere ilk kez katılan bir partiye oy vermeyi tercih ettiÄŸini'' yazdı. Türkiye-AB iliÅŸkilerinde ÅŸikayet konusu olan siyasi istikrarsızlığın tek partinin hükümet kuracak olmasıyla aşıldığı, bu açıdan bakıldığında AB ile iliÅŸkilerin daha iyi bir yola oturtulabileceÄŸi görüşünü dile getiren gazete, ''ancak bunun, Recep Tayyip ErdoÄŸan'ın söz verdiÄŸi gibi iyi olacağı konusunda soru iÅŸaretleri bulunduÄŸunu'' öne sürdü. De Telegraaf gazetesi, seçim sonuçlarına iliÅŸkin haberinde,  ''Mevcut partiler safdışı'' ve ''Türkiye seçimlerinde deprem'' gibi ifadeler kullandı. Algemeen Dagblad Gazetesi de, seçim sonuçlarını ''Türkiye'de siyasi deprem'' ifadesiyle duyurdu.  Hemen hemen bütün gazetelerin haberlerinde AK Parti Genel BaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan'ın siyasi geçmiÅŸi anlatıldı ve seçimlerin oldukça sakin ve olaysız bir ÅŸekilde sonuçlandığı, önemli bir ayrıntı olarak verildi.      Ä°TALYAN BASINI: HIRÄ°STÄ°YAN DEMOKRAT GÄ°BÄ°LERÄ°talyan basını, seçim sonuçlarını genelde ''Ä°slamcıların Zaferi'' baÅŸlığıyla verdiler. Sol görüşlü La Repubblica gazetesi, yorumunda, ''Ä°slamcı'' diye nitelediÄŸi AK Parti'nin zaferinin Avrupa için tehlike olarak gösterildi ve ''Aklı başında bir Avrupa, bugüne kadar yapmadığını yapmak zorunda. En büyük hata, Türkleri yalnız bırakıp, yardım etmemek olacaktır'' görüşüne yer verildi. Merkez saÄŸ görüşlü La Stampa gazetesi, ''Büyük laiklik kalesi, ABD'nin müttefiki, AB'ye aday ülkede, parlamentodaki mutlak çoÄŸunluÄŸu Ä°slamcılar ele geçirdi. Kazananlar, Ä°ran'ın Ayetullah'larından, Suudi Arabistan'ın radikal dincilerinden daha çok kendilerini Avrupalı  Hıristiyan Demokratlara benzetiyor'' ifadelerini kullandı. Bu arada, ABD'nin NATO'daki eski büyükelçisi Shereen Hunter ve Beyaz Saray'ın eski güvenlik danışmanı Robert Hunter, Ä°talya'nın yüksek tirajlı merkez saÄŸ görüşlü gazetesi Corriere della Sera'da yayımlanan demeçlerinde, ''AK Parti, gerçekten Batı yanlısı, Amerika için hiçbir tehlike yok'' dediler. ''Türkiye Suudi Arabistan olmadığını'' ve AK Parti'nin dış politikasının ''merkezci, Avrupa ve ABD yanlısı'' olduÄŸunu söyleyen Amerikalı uzmanlar, ''Güven veren en önemli ÅŸey, Türkiye bir demokrasi örneÄŸi verdi. Aşırı uçta partiler dışarıda kaldı'' görüşünü savundu.  AK Parti'nin seçimleri kazanmasının Türkiye'nin AB yolunu kapayıp kapatmayacağı sorusuna Shereen Hunter, ''Sorun Avrupa, Türkiye deÄŸil. Türkiye, çok kültürlü, çok dinli bir toplum ve AB'ye girmek için reform yapıyor'' dedi.  AVUSTURYA: ZAFER ILIMLI Ä°SLAMCILARINAvusturya Televizyonu (ORF), ''Türkiye'de zafer ılımlı Ä°slamcıların'' ifadesini kullandı. AK Parti lideri Recep Tayyip ErdoÄŸan'ın AB üyesi ülkeler tarafından ''karışık duygularla izlendiÄŸini'' belirten ORF,  ErdoÄŸan'ın Türkiye'deki yabancı diplomatlarla yaptığı toplantılarda partisinin AB üyeliÄŸini desteklediÄŸi ve IMF'in önerdiÄŸi ekonomik programı uygulayacağı yolunda güvence verdiÄŸini bildirdi.     BELÇİKA BASINI: ILIMLI Ä°SLAMCILAR Ä°KTÄ°DAR     Belçika gazeteleri, bugünkü manÅŸetlerini ve bazı sayfalarını Türkiye'deki seçim sonuçlarına ayırarak çeliÅŸkili haber ve yorumlara yer verdiler. ''Türkiye'de ılımlı Ä°slamcıların büyük zaferi'' manÅŸetini kullanan Le Soir gazetesi, ''AK Parti'nin zaferi, güçlü ordusu devletin laik deÄŸerlerine çok baÄŸlı kalan bu ülkeye siyasi isar getirmekten uzak bir geliÅŸme'' ifadesini kullandı. Muhafazakar La Libre Belgique gazetesi, manÅŸetini ve birinci sayfasının tamamını Türkiye'deki seçim sonuçlarına ayırırken, iki tam sayfa haber ve yoruma da verdi. Gazete, ''Ilımlı Ä°slamcılar Türkiye'de iktidar oldu'' manÅŸetini kullanırken, birinci sayfasının büyük bir bölümünde, oy kullanan türbanlı bir kadın resmine yer verdi. ManÅŸet altında ise, ''Ä°slamcı bir partinin küllerinden doÄŸan AK Parti, AB yandaşı olduÄŸunu söylüyor'' ifadesi yer buldu. İç sayfa manÅŸetinde ''Türkiye'de büyük çalkantı'' baÅŸlığı kullanan gazete, ''Atatürk Cumhuriyeti'nin, tarihinde ilk defa ılımlı Ä°slamcılar tarafından, tek baÅŸlarına yönetileceÄŸini'' yazdı. La Libre Belgique, AKP'nin AB ile bütünleÅŸmekten yana, Irak'a yönelik bir operasyona ise karşı olduÄŸunu yazdı. Gazete, bir baÅŸka sayfasını da Tayyip ErdoÄŸan'a ayırdı ve ErdoÄŸan'ın mahkumiyetine neden olan ÅŸiirin tercümesine yer verdi.  ErdoÄŸan'ın geçmiÅŸini anlatan ve ''Eskiden Batı kültürlerine ve AB'ye karşıydım. Artık deÄŸilim'' sözlerine yer veren gazete, ''eÅŸi türbanlı olan bu liderin başörtüsü sorununa öncelik vermeyeceÄŸini söylediÄŸini''yazdı. La Derniere Heure gazetesi ise ''yasaklanan bir Ä°slamcı partinin devamı'' olarak nitelediÄŸi AKP'yi iktidara getiren seçimlerin AB ve ABD tarafından yakından izlendiÄŸini yazdı. Gazete, ''AB'den biraz dahauzak'' baÅŸlıklı yorumunda, AB devlet ve hükümet baÅŸkanlarının, Kopenhag zirvesinde, Türkiye konusunda tavır belirlemelerinin söz konusu olduÄŸunu hatırlattı. Gazete, AKP'nin iktidara gelmesinin, icraatının görülmesi için zaman gerektireceÄŸini, AB liderlerinin kendikamuoyuları karşısında Türkiye'yi savunmalarının zorlaÅŸacağının düşünüldüğünü ileri sürdü.         RUS BASINI: Ä°SLAMCILAR AB YANLISI     Türkiye'deki seçim sonuçlarını duyuran Rus basını, kazanan AK Parti'yi, ''ekonomik kriz, Türkiye'nin AB'ye üyeliÄŸi, Kıbrıs sorunu ve Irak bunalımı'' gibi önemli sorunların beklediÄŸine dikkat çekti.  en çok dinlenen haber radyosu Eho Moskova, AKP'nin, ''BM Güvenlik Konseyi'nden karar çıksa bile ABD'nin Irak'a müdahale etmesine karşı çıkacağını'' savundu. RIA ajansı, ''erken parlamento seçiminin en önemli nedeninin ekonomik kriz olduÄŸunu ve seçim sonucunun, ülkeyi krize sokan hükümetekarşı seçmenin tavrını ortaya koyduÄŸunu'' ifade etti. RIA ve Ä°tar-Tass, AKP'yi ''Ä°slamcı parti'' olarak nitelediler. Vremya Novostey gazetesi de AKP'nin ''deÄŸiÅŸen Ä°slamcıların partisi'' olduÄŸunu belirtti ve ''Ä°slamcılar, Avrupa BirliÄŸi'ni tercih ediyor'' baÅŸlığıyla verdiÄŸi haberde, ''ErdoÄŸan, Batı'ya yönelik siyaset güdeceÄŸini ve Türkiye'nin AB'ye girmesi için çaba göstereceÄŸini vaat ediyor'' denildi.  Ä°ÅŸ çevrelerine hitabeden Kommersant gazetesi, ''Türk Ä°slamcılar, Alman Hıristiyan Demokratlar gibi olduklarını belirtiyorlar'' görüşünüdile getirdiÄŸi yorumda, AK Parti'nin Türkiye'de siyaseti ''Ä°slamlaÅŸtıracağı'' suçlamalarını reddettiÄŸini belirterek, ''seçmen de verdiÄŸi destekle buna inanmış görünüyor'' ifadesini kullandı.AFP: Türkiye'nin, hem içeride hem dışarıda kuÅŸkuyla karşılanan ılımlı ve henüz denenmemiÅŸ Ä°slamcı partisi Adalet ve Kalkınma Partisi oyların yüzde 35'ini alarak tek başına hükümet kurma hakkını elde etti. Türkiye, 1960'dan beri ordu üç kez iktidara el koymuÅŸ olduÄŸu için, seçimler Türkiye'nin NATO'daki müttefikleri ve Avrupa BirliÄŸi tarafından çok yakından izlendi. AP: Ä°slamcı kökleri bulunan AKP'nin Lideri Recep Tayyip ErdoÄŸan seçim sonuçlarının belli olmasından sonra, ‘‘Türkiye'nin AB üyeliÄŸi önceliÄŸimizdir’’ dedi. ErdoÄŸan'ın bu açıklaması piyasaları yatıştırmaya yönelik bir giriÅŸim. Ä°slami köklerinden uzak durmaya çalışsa da, Türkiye'de geniÅŸ bir kesim AKP liderine kuÅŸkuyla yaklaşıyor.REUTERS: Müslüman AKP, önde gidiyor. Ä°slamcı eÄŸilimli olmakla suçlanan AKP Lideri Recep Tayyip ErdoÄŸan, ‘‘Laiklik ilkelerine Anayasa'da yazılı olduÄŸu ÅŸekilde uyacağız’’ dedi. CNN: Ä°slamcı temelleri olan parti Türkiye'de seçimleri kazandı. CNN Türk'ün projeksiyonlarına göre AKP, parlamentoda üçte iki çoÄŸunluÄŸu kazanıp, Anayasa'yı deÄŸiÅŸtirecek sayıda milletvekiline ulaÅŸabilir. ErdoÄŸan partinin Batı yanlısı kalacağını, AB ve IMF ile tam iÅŸbirliÄŸi içinde çalışacağını açıkladı. BBC: Türkiye'deki yeni parti zafere koÅŸuyor. Ä°lk sonuçlar Ä°slami temelli AKP'nin çoÄŸunluÄŸu kazandığını gösteriyor.  Â