Hizbul... ne?
Güncelleme Tarihi:
Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, Lübnan Hizbullahı’nın Beşar Esad’a destek açıklamasını yorumlarken “Adını ‘Hizbuşeytan’ yapması lazım” demişti.
Uluslararası kamuoyunda da bir kesim bu örgütü “terörist,” ötekisi ise “direnişçi” sayıyor.Lübnan’ın başlıca siyasi partilerinden olan ve ordudan sonra ülkenin en büyük silahlı gücünü oluşturan Hizbullah, Suriye içsavaşı nedeniyle yeniden dünya gündeminde. Önce Hizbullah lideri Genel Sekreter Seyid Hasan Nasrallah, Suriye’nin Lübnan sınırındaki stratejik Kuseyr kasabasında Esad güçlerinin yanında muhaliflere karşı savaştıklarını doğruladı. Dün itibariyle üçte ikisi rejim güçlerinin eline geçen kasabada 80’i aşkın Hizbullah militanı öldü.
Önceki gün Hizbullah’ın Beyrut’un güneyindeki kalesine kimin attığı henüz kesinleşmeyen iki roket düştü, 5 kişi yaralandı. Dün bu kez Lübnan’ın güneyinden İsrail’in kuzeyine roket atıldığı iddiası geldi. Bahreyn Dışişleri Bakanı Şeyh Halid el Halife, “Terörist Nasrallah kendi milletine savaş ilan etti” dedi. Reuters dünkü haberinde, “Bu hamleler bölgede mezhepsel gerilimi artırıyor” yorumunu yaptı.
AB TERÖR ÖRGÜTÜ İLAN EDEBİLİR
* Hizbullah, İsrail’in 1982’de Güney Lübnan’a girmesi üzerine silahlı bir direniş örgütü olarak kurulmuştu. Bir tarafta sivil bir siyasi partiye dönüşse de, silahlı kanadını ABD, Fransa, İngiltere, Hollanda, Kanada, Bahreyn ve İsrail gibi birçok ülke terör örgütü sayıyor. ABD’nin baskılarının artmasının ardından Suriye içsavaşındaki son gelişmeler de yaşanınca, AB’nin bu hafta Hizbullah’ı terör örgütü ilan edebileceği belirtiliyor.
MİLLİYETÇİ ŞİİLER VE İRAN
Hizbullah, sertlik yanlısı Şiilerin kurduğu, aynı zamanda milliyetçi bir oluşum. Lübnan’da geniş bir tabanı var, fakat asıl desteği İran’daki İslam Devrimi’nden sonra Tahran’dan gördü.
Hizbullah’ın kurucularından Şeyh Abbas el Musavi, 1992’deki İsrail saldırısında öldürülmüştü. Diğer kurucu Hasan Nasrallah, o tarihte genel sekreter olduğundan beri mitinglerde binlerce kişiye hep görüntülü bağlantı ile hitap ediyor.
Örgütün sivil kanadı Lübnan’ın yeniden inşasını öngören “Cihad el Bina” kampanyasıyla halk desteği kazandı. Silahlı kanat olan Mukaveme el İslamiye ise 1990’larda kendisini feshetme sözünü tutmamıştı.
Türkiye Hizbullahı Beşar Esad’a karşı
Lübnan Hizbullah’ı ile Türkiye Hizbullahı birbiriyle ilişkisi olmayan iki ayrı örgüt. Türkiye Hizbullahı’nın temelleri Hüseyin Velioğlu tarafından 1978-79’da Batman’da atıldı.Örgüt, İran İslam Devrimi’nin doğrudan etkilediği en önemli İslamcı oluşumlardan biriydi. Yıllar süren kanlı iç çatışmaların ardından örgütü ele geçiren İlimciler, İran’a değil, Müslüman Kardeşler (İhvan) hareketine yakın. Bugün de Beşar Esad karşıtı isyana, “yerine emperyalistlerin gelmemesi kaydıyla” destek veriyorlar. 17 Ocak 2000’de İstanbul’da öldürülen Velioğlu da İhvan’ın Suriye’deki en önemli isimlerinden, Esad karşıtı isyanın da başladığı kent Hama’da 1935 doğan Said Havva’dan etkilenmişti. Okan KONURALP/ANKARA
Terörist mi
İsmi “Allah’ın Partisi” anlamına gelen, bayrağında “El Mukaveme el İslamiye fi Lübnan” (Lübnan’ın İslami Direnişi) yazan Hizbullah, İran ve Suriye destekli. 1982-1986 arasında Lübnan’daki yabancıları hedef alan, birçoğu sivil 659 kişinin ölümüne neden olan terör saldırılarıyla ilgili olarak Hizbullah da suçlanmıştı. Bu suçlamaları reddeden örgüt, 1994’te Arjantin’de bir sinagogda ve 11 Eylül saldırılarında sivillerin hedef alınmasını kınamıştı.
MİT iki rapor hazırlamış
Lübnan Hizbullahı ile birlikte savaşan, ancak daha sonra kaçıp Türkiye’ye sığınan ikisi Türk, biri Irak’lı 3 kişinin anlattıklarına istihbarat raporlarında yer verildi. MİT’in 13 Ocak ve 21 Nisan’da hazırladığı, Emniyet ve Jandarma istihbaratlarıyla da paylaşılan raporlarda, Hizbullah’ın Türkiye’deki bağlantılarını kullanarak terör saldırısında bulunabileceği belirtiliyor. İstihbarat raporlarına göre Türkiye’den Hizbullah’a sempati duyanların yanında, “mücahit” olarak 3 bine yakın savaşçı da var. Reyhanlı saldırısı sonrası Ankara’da yapılan ‘terör zirvesi’nde de, Suriye dışındaki tehditler başlığında İran ve Hizbullah ilk kez değerlendirmeye alındı. PKK ile başlayan süreç ve İsrail’le görüşme Türkiye’yi hedef
yaptı. Fevzi KIZILKOYUN / ANKARA