Hıristiyan álemi de yağmur duasında

TÜRKİYE’yi pençesine alan kuraklık gölleri, akarsuları kurutup, mahsulü ve kentleri susuz bıraktı. Başkentte teyemmüm şartları oluştu, Diyanet İşlerı Başkanlığı yağmur duası için devreye girdi. Avuçlar yere bakar durumda edilen yağmur duasının kökleri aslında antik döneme kadar uzanıyor. Mitolojide ve neredeyse tüm dinlerde, tanrı ya da tanrılardan yağmur dilemek için ayinler görülüyor. Çin’den Amerika’ya kadar aya, güneşe ya da bir tanrıya yönelen yağmur duaları, tek tanrılı dinlerin yayılmasıyla, kiliseye, camiye ve sinagoga taşındı. Budizm, Hinduizm, Zerdüşt dini gibi dinlerde de yağmur yağmasına yönelik ritüeller var.

İstanbul Müftü Vekili Ömer Kardaş, yağmur duasının Müslümanlık’taki tarihinin Hz. Muhammet’e kadar indiğini söylüyor. Hz. Muhammet Medine’de mescitteyken gelen bir sahabe, "Her taraf kuraklıktan mahvoldu. Ya Resulallah bir dua etseniz de yağmur yağsa" diyor. Ve Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Celal Yeniçeri’ye göre, edilen bu duanın ardından yağmur yağıyor. Yağmur duasının sünnet olduğunu belirten Prof. Yeniçeri, "Soğuk da bir nimettir. Erken sıcaklar başlıyor. 25 yıldır soğuk duası edilmesi gerektiğini anlatırım" diyor.

Önceki gün Ankara’da yaptıkları yağmur duasıyla gündeme gelen Katolik cemaati de, Ortodokslar gibi İncil’deki yağmur duasıyla Allah’a yalvarıyor. Ancak Katolikler ve Protestanlar, yağmur duası için Ortodokslar gibi papaz önderliği beklemiyor. Kilise mensupları, acil durumlarda kendi başlarına, her hangi bir gün, yağmur duası edebiliyor. İstanbul Protestan Kiliseleri Vakfı Basın Sözcüsü İsa Karataş, dünyadaki sorunlar için dua ettiklerini söyledi.

Fener Rum Patrikhanesi Basın Sözcüsü Dositheos Anagnostopulos’un verdiği bilgilere göre Ortodokslar, kuraklık zamanlarında, ayin sonrasında İncil’deki yağmur duasını okuyor. Dua kiliselerde okunduğu gibi köy papazları tarlalarda da okuyabiliyor. Allah’tan, kabul ederse ve yine arzusu ise yağmur yağdırması isteniyor. Papazın cemaat adına yüksek sesle okuduğu duayı cemaat içinden tekrarlıyor.

Musevilerin ise özel bir yağmur duaları yok. Güncel dualarda, Allah’ın dünyaya bereketli yağmurlar yağdırması dileniyor. Günümüzde, Türkiye da da başka bir yerde yağmur duası yapıldığına yönelik bilgileri olmadığını belirten Türkiye Hahambaşılığı yetkilileri, "Musevilikte, bugün yaşamakta olduğumuz şartlarda, ziraat ve teknolojiden faydalanmak, doğamıza özen göstermek de bir gerekliliktir" diyor.

Türk Tanrısı, Yada taşıyla yağdırırdı

Türklerde şamanizm döneminde Yada Taşı ile yağmur yağdırılırdı. Türk Tanrısı’nın verdiğine inanılan taş, zamanımızda bile büyük kamların (Şamanların) elinde bulunuyor. Arap gezgini Temin bin Bahr "Onların ülkelerinde garip bir taş vardır. Onunla yağmur, kar, dolu yağdırırlar" der. 1768-1774 Osmanlı-Rus savaşı sırasında Karluk Türkleri’nin taşı Osmanlılar’a karşı kullanıldığı ve yüzlerce askerin sel sularında öldüğü kayıtlarda yazar. Irak Türkmenleri’nde "Çemçele Kız" adlı kuklayı bir çocuk ev ev dolaştırıp, yağmur için ambardan katık ister. Çemçele kız günümüzde. "Çömçe Gelin", "Godi Godi", "Kepçe Gelin", "Çullu Kadın", "Dodu", gibi isimlerle Anadolu’nun çeşitli yerlerinde, Dağıstan ve Yugoslavya’da oynanıyor.

Her toplumun duası kendine

AKROPOL’DE ZEUS’A YALVARIŞ Yunan mitolojisinde yağmur için tanrıların tanrısı Zeus’a dua ediliyor. Akrapol’de, Erehatecyion’da toplananlar, yağmur için Zeus’a kurban veriyor.

EJDER KRALLAR YAĞMUR YAĞDIRIR Çin mitolojisinde ve Taoizm’de mistik yaratıklar olan Ejderha Krallar, cenazeler ve yağmurlar üzerinde yargılama yetkisine sahipler. Yağmur tanrısı Cheng-huang, Çin’in koruyucu tanrısı.

YILDIRIM ÇOCUK Japonlar’da, bir köylü çiftin Buda’ya dua ettikten sonra rastlayıp evlat edindikleri "Yıldırım Çocuk" anlamına gelen Raitaro’nun, istediği zaman yağmur bulutlarını çağırıp, yağmur yağdırdığına inanılır.

MAYALARIN DÖRT YAĞMUR TANRISI Gökyüzünü 13, yeryüzünü dokuz kat kabul eden Mayalar’ın Güneş’i baba ve Ay’ı anne gören inançlarında, dört yağmur tanrısı vardı.

Anadolu’da ritüel her ilde değişiyor

Dr. Yaşar Kalafat’ın "İslamiyet ve Türk Halkı İnançları" kitabında yer alan, Anadolu’da yapılan Yağmur Duası ritüellerinden birkaçı şöyle:

Haymana’da at kafasına bazı dualar ve ayetler yazarak bir akarsuya atılır.

Bolu’da 70 bin taş okunarak suya atılır.

Çankırı’ da yüksek tepelere muska gömülür.

Denizli’de 40 boğumlu iki asma dalı alınır, 41 yasin okunur. Dallar, dereye sarkıtılarak bir yere bağlanır veya gömülür. Eğer bağlanmazsa yağmurun sele dönüşeceğine inanılır.

Çorum’da önce erkek at kafasına ayet yazılır, eşekten kurban kesilir, kurtlara-kuşlara yem olarak araziye bırakılır. Ayrıca küçük bir taşa "Şüra suresi"nin 25. ayeti okunup, çuvala konulur ve akar suya atılır.

İşte İncil’deki yağmur duası

VATİKAN Büyükelçisi Monsenyör Antonio Lucibello’nun Ankara’daki büyükelçilik konutu içindeki küçük kilisede geçtiğimiz Pazar ayinininde İncil’den okuduğu yağmur duası şöyle: "Tanrım, biz senin varlığında var oluyoruz. Şu anda yaşadığımız sorun karşısında bize yardım et. Bize ihtiyacımız olan yağmuru gönder. Bize her zaman yardımlarını aramayı öğret." Ortodoks Kiliseleri’nde okunan ve yine İncil’i kaynak aldığı için Katolik Kilisesi’nin duasıyla ortaklıklar taşıyan 9 sayfalık yağmur duasında ise özetle "Allah’tan, eğer kendisi kabul ederse ve yine eğer kendi arzusu ise yağmur yağdırması" isteniyor.