Gece-gündüz eylem

Kartal'da belediyeye ait KARYAPSAN AŞ. adlı asfalt fabrikasında çalışan 64 işçinin işine son verilmesinin ardından işçilerin fabrikadan çıkmayarak sürdürdükleri eylem devam ediyor. 30 Nisan 1999'da fabrikanın yönetim kurulu kararıyla işten çıkarılan 64 kişinin çalıştığı fabrikada, üretim de durmuş durumda.

İşçiler, haklarında 30 Nisan'da mali kriz gereçesiyle alınan işten çıkartılma kararını, araya hafta sonu girdiğinden 3 Mayıs 1999 pazartesi günü fabrikaya geldiklerinde öğrendiler. İşçiler bu tarihten sonra nöbetleşe olarak fabrikada kalmaya başladılar. Türk-İş'e bağlı Belediye-İş Sendikası üyesi 64 asfalt işçisi, yıkanma ve evlerinin acil ihtiyaçları dışında 3 Mayıs'tan bu yana gece gündüz fabrikada bekliyorlar.

İşçileri işe SHP aldı

Kartal Belediye Başkanı Mehmet Sekmen ile durumu görüşen işçilerin temsilcisi Süleyman Polat, kendilerine gerekçe olarak fabrikanın mali kriz içinde olduğunun söylendiğini ancak ürettikleri malzemeyi kendileri bildiğinden ve Mehmet Sekmen'in bu kararından önce yaptığı açıklamalardan durumun aslında öyle olmadığını, fabrikanın yılda 500 milyar TL kár ettiğini savunuyor. Polat'a ve diğer işçilere göre asıl gerekçe siyasi.

Bundan sekiz yıl önce SHP'li belediye döneminde kurulan fabrikanın işçilerinin hepsi sosyal demokrat ve alevi. Polat, Mehmet Sekmen'in bir önceki döneminde de fabrikadaki işçilere karşı tavır takındığını ancak acemilik dönemi olduğundan böyle bir karar alamadığını söylüyor. İşçilere göre Sekmen kendilerini işten çıkardıktan sonra yerlerine kendi yandaşlarını yerleştirecek.

Sekmen, işçi temsilcileriyle yaptığı görüşmede, artık fabrikada çalışamayacaklarını bildirdikten sonra işçilerin tazminatlarını da iki ay sonra ödeyeceğini açıklamış. İş Kanunu'nun 13. maddesine göre işten çıkarıldıklarını, bu yüzden tazminatlarını aynı gün alabilmeleri gerektiğini söyleyen Polat, Sekmen'in vicdana sığmayan bu kararına hukuksuzluk da karıştırdığını iddia ediyor.

Bütün vasıflı elemanların işten çıkarıldığı, geriye çaycı, bekçi gibi 17 sendikalı işçinin kaldığı fabrika, işten çıkarılan işçilere terkedilmiş durumda. Belediyenin iki bekçisinin beklediği fabrikanın tüm kontrolü kovulan işçilerde. Yöneticiler, şefler fabrikayı terketmiş.

İşçiler, fabrikada kaldıkları süre içinde, temel ihtiyaçlarını yakınlarından ve Kartal halkından sağlanan destekle karşılıyorlar. Bu arada kendi içlerinde bir iş bölümü oluşturmuşlar. Sırayla her biri, gün içinde bir işi üstleniyor. Örneğin bir işçi, bir gün boyunca gıda ihtiyaçlarını karşılamak için oluşturdukları erzak deposundan sorumlu olurken diğer bir gün çaycı oluyor. Başka bir gün de yemek yapıyor. En önemli görev ise erzak deposu sorumluluğu. İçinde un, şeker, gibi temel gıda malzemeleri ile çay torbalarının bulunduğu erzağın idareli kullanılmasından o sorumlu.

İşçiler sabahları kahvaltı için eşlerinin hazırlayıp evden getirdiği börekleri yiyorlar. Öğlen ve akşam yemeklerinde ise eğer eşleri kuru fasulye veya bezelye yapmışlarsa onu yiyorlar. Yemek yapılamamışsa pide ve domates, peynir yeniyor.

Gece gündüz halay

Hazırladıkları pankartların altında, yanlarında getirdikleri kasetçalardan yayılan türküler eşliğinde halaylar çekerek zaman geçiren işçiler, en çok geceleri zorlanıyorlar. Sınırlı sayıda olan koltukların üzerinde sabahlayan işçiler, bu yüzden arada bir nöbetleşe olarak evlerinde kalıyor.

İşten çıkartılanların çoğu emekliliğine çok az zaman kalmış işçiler. 4-5 çocuklu 20 yıla yakın çalışma hayatı olan birçok işçi, eyleme eşi ve çocuklarıyla katılıyor. Biz oraya gittiğimizde gecenin 11'inde etrafta birçok çocuk dolanırken, kadınlar bir köşede kendi aralarında sohbet ediyorlardı.

Eski belediye kurdu

1991 yılında SHP'li Mehmet Ali Büklü'nün Kartal Belediye Başkanı olduğu dönemde, yüzde 99'u Kartal Belediyesi'ne ait olacak şekilde kurulan KARYAPSAN AŞ, belediyenin altyapı hizmetleri için kurulmuş bir fabrika. Fabrikanın yönetim kurulu başkanlığını, aynı zamanda Kartal Belediye Başkanı olan kişi yürütüyor. 81 sendikalı işçinin çalıştığı fabrikada geçen yıl 155 bin ton asfalt üretildi. Bunun yanı sıra, fabrikada kanalizasyon borusu, bordür ve benzeri altyapı malzemelerinin üretimi de yapılmakta. Sadece Kartal Belediyesi için üretim yapmayan fabrika Anadolu yakasındaki aralarında Samandıra Belediyesi ve Üsküdar Belediyesi'nin de bulunduğu pekçok belediyeye asfalt ve altyapı malzemesi satışı yapıyor. İşçi temsilcisi Süleyman Polat'ın verdiği bilgiye göre fabrika yılda 500 milyar TL kár ediyor. Buna karşın ortalama 117 milyon TL maaş alan işçilerin hepsinin aylık maaş gideri fabrikaya toplam 13 milyar TL'ye mal oluyor.

Karar siyasi mi?

Kartal Belediye Başkanı Mehmet Sekmen'in başkanlığındaki KARYAPSAN AŞ Yönetim Kurulu'nun aldığı bu karardan sonra ortaya şu sorular çıkıyor:

1) 17 kişiyle döndürülemeyeceği açık olan fabrikadan bu kadar işçi çıkarıldıysa fabrika tamamen mi kapatılacak?

2) Fabrika kapatılacaksa, neden diğer işçilerin de işine son verilmedi?

3) Eğer fabrika ileride tekrar işler hale getirilecekse, kalan 17 vasıfsız işçi fabrikayı kendi başlarına çeviremeyecğine göre yeni işçiler alınması gerecek. O zaman neden 64 kişinin işine tamamen son vermek yerine, bu işçiler mali kriz atlatılana kadar izne çıkarılmadı?