Fare zekâlı robot

Bilimkurgu dünyasının zeki robotları sonunda gerçek oluyor. Bilim adamları, insana benzeyen, insan gibi davranıp insan gibi düşünen robotlar geliştirmek üzere çalışmalarına hız verdiler. 2020 yılında fare zekasına sahip robotlar yapılacak. En geç 2040 yılında ise robotların insana eş bir beyin gücüne ulaşacağı tahmin ediliyor.

İlk insanımsı robot (humonoid) 1973 yılında Waseda Üniversitesi'nde dünyaya gözlerini açtı. ‘‘WE-2R’’ adı takılan insanımsı robot, bugün ışığa tepki veren yapay gözleriyle hâlâ kendisini görmeye gelen ziyaretçileri karşılıyor. Ancak insanın robot macerası burada kalmadı. İnsanoğlu o günden bu yana uzun mesafe aldı...

Geçtiğimiz günlerde Japon bilim adamı Toshihiro Tashima, tüyleri, sesi, hareketleriyle tıpkı gerçek bir kediyi andıran robotunun tanıtımını yaptı. ‘‘Tama’’nın metalik gövdesi kaplan desenli gri-füme bir postla kaplı. Yaklaşan ayak seslerini duyduğunda başını merakla çeviriyor. Tama, Tashima'yı tanıdığında ise kıpır kıpır hareketleriyle sevgi gösterisinde bulunuyor. Tama'nın burnu bir kediye göre daha sivri ve bacakları yamuk olsa da Toshihiro Tashima, kendi eseri olan bu robot-kediyi sevgiyle kucaklıyor. Tama, tıpkı bir kedi gibi hislere sahip. Zaten Kyoto'daki Omron Şirketi'nde araştırmacı olarak çalışan Tashima da, ‘‘Tıpkı canlı bir hayvana benzemeli ve insanda hisler uyandırmalı’’ diyor. Kedimsi-robot, duruma göre miyavlıyor, korkuyor ya da şaşırıyor; okşandığında ise tatlı tatlı mırıldanıyor.

Robotlara hayvanımsı görüntü verme çabasında Tashima yanlız değil. Japonlarda robotları giydirme, postla kaplama ve bunlara insan ya da hayvanlara özgü özellikler kazandırma konusunda özel bir merak var. Ekim ayının sonunda Singapur'da yapılan Uluslararası Tasarım Forumu'nda Sony laboratuarlarında geliştirilen köpeksi robotlar, büyük ilgi gördü. Sony araştırmacısı Hiroaki Kitano, ‘‘Bu robotlar, evde kendilerini bekleyen bir hayvan olmasını isteyen, ancak köpeklere alerjisi olan kişiler için biçilmiş kaftan’’ diyor. Ancak bu robotlar şimdilik oyuncak değil, zeki robotların üretilmesi konusunda yapılan araştırmaların bir parçası. Kitano, ‘‘Amacımız, gözleri, kulakları, hisleri ve diğer duyu organlarının algılama kapasitesine sahip olan yapay bir zeka yaratmak’’ diyor.

ÇOCUK ZEKASI

Japon Ticaret Bakanlığı (MITI) ise robotlarla ilgili yeni bir araştırma projesi başlattı. MITI'nin Endüstriyel Makineler Daire Başkanı Noriaki Ozawa'ya göre amaç beş yıl içinde günlük yaşamda rol alabilecek belirli bir zekaya sahip insanımsı robotların ilk örneklerini yaratmak.

Cambridge'deki MIT (Massachusets Teknoloji Enstitüsü) Yapay Zeka Bölümü'nden Rodney Brooks ise ‘‘Cog’’ adının takıldığı bir robot üzerine çalışıyor. Cog'un yüklenen program ve aksamlarla çevreyle iletişime girerek en az ‘‘küçük bir çocuğun zekasına’’ ulaşması bekleniyor. Amerikalı araştırmacı Hans Moravec ise yeni çıkan ‘‘Robot. Mere Mashine to Transcendent Mind’’ isimli kitabında, ‘‘2020'de robotlar fare zekâsına ulaşacak. 2030'da robotlar maymun beyninin zeka ve yeteneklerine sahip olacak. 2040'da ise insan beyninin kapasitesine ulaşacaklar diye düşünebilirsiniz’’ diyor.