F tipi genelgesi hazır

Adalet Bakanlığı, Terörle Mücadele Yasası'nın (TMY) 16. maddesinde yapılan değişikliğin ardından F tipi cezaevlerindeki tutuklu ve hükümlülerin ortak yaşam alanları, iş yurtları ve çalışma atölyelerinden yararlanma ilkelerini belirledi.

Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, TMY'nin 16. maddesindeki değişikliğin ardından uygulamanın nasıl olacağına ilişkin F tipi cezaevi müdürlüklerine bir genelge gönderdi.

Türk, TMY'deki değişikliği hatırlattıktan sonra, F tipi cezaevlerindeki tutuklu ve hükümlülerin iyileştirme ve eğitim programları çerçevesinde spor, meslek kazandırma ve işyurdu çalışmaları ile diğer sosyal ve kültürel faaliyetlere katılabilmeleri için ilkeler belirlendiğini kaydetti.

Hücre disiplin cezası alan hükümlü ve tutukluların cezalarını çektikten sonra, diğer disiplin cezası alanların ise cezalarını çekme koşulu aranmaksızın eğitim, spor, meslek kazandırma, iş yurdu çalışmaları ile diğer sosyal ve kültürel faaliyetlere iştirak edip etmemelerinin Seçici Komisyon tarafından değerlendirileceğini kaydeden Türk, ortak yaşam alanları ile işyurtları ve çalışma atölyelerinden yararlanacak hükümlü ve tutukluların işledikleri suçlara, kurumdaki davranışlarına, ilgi ve yeteneklerine göre Seçici Komisyon tarafından ayrılacağını kaydetti.

Türk, bu çerçevede uygulanacak programların süresi, katılacak grupların kaçar kişiden oluşacağına, programın özelliği, güvenlik koşulları ve kurumun olanakları dikkate alınarak cezaevi yönetimince belirleneceğini kaydetti.

İLKELER

Adalet Bakanı Türk'ün gönderdiği genelgenin ekinde de ''F Tipi Kapalı Cezaevlerinde Çok Amaçlı Salon, Kreş, Kütüphane, ile İşyurtları ve Çalışma Atölyelerinden Yararlandırma İlkeleri'' yer aldı.

Buna göre, hükümlü ve tutukluların cezaevine kabullerinde, odaların tespiti, değiştirilmesi, kapalı ve açık spor alanları, çok amaçlı salon, kreş, kütüphane, işyurtları ve çalışma atölyelerinde yararlanmalarına ilişkin kararları ''Seçici Komisyon'' verecek.

Bu komisyon, cezaevi birinci müdürü başkanlığında, doktor, psikolog, sosyal hizmet uzmanı, öğretmen ve infaz koruma başmemurundan oluşacak.

Hükümlü ve tutuklunun cezaevine kabulünden sonra servisler, ilk üç gün içinde ön görüşmelerini tamamlayacaklar.

CEZAEVİ GÜVENLİĞİ

Seçici Komisyon, ön görüşmede alınan bilgiler doğrultusunda hükümlü ve tutukluları işledikleri suçlara, cezaevindeki davranışlarına, ilgi ve yeteneklerine göre gruplandırılması amacıyla hükümlü ve tutuklunun, ''suçu, ceza süresi, cinsiyeti, yaşı, eğitimi, öz geçmişi (asker, polis, güvenlik görevlisi, memur gibi), liderlik konumu, ilk suç-mükerrer suçluluk durumu, ruh ve beden sağlığı, akrabalık durumu, sosyo-ekonomik ve kültürel düzeyi ile hasımlık durumunu'' dikkate alarak kalacağı odayı tespit edecek. Bu tespit de ''cezaevi güvenliğini tehlikeye düşürmeme'' kriteri göz önüne alınacak.

Cezaevi birinci müdürü hükümlü ve tutukluların odalarına yerleştirilmelerinden sonra ortak yaşam alanları, iş yurtları ve çalışma atölyelerinden yararlanabilmeleri için Psiko-Sosyal Yardım Servisi'ne bir rapor hazırlaması için talimat verecek. Bu rapor sonunda Seçici Komisyon, tutuklu veya hükümlünün hangi faaliyetlerden yararlanacağına karar verecek. Bir hükümlü veya tutuklu birden çok programa katılabilecek.

Cezaevinde arama, denetleme ve benzeri özel durumlarda günlük uygulama programı ertelenebilecek.

Hükümlü veya tutuklu mazereti nedeniyle faaliyet veya uygulama programının değiştirilmesi isteğinde bulunursa bunu Psiko-Sosyal Yardım Servisi değerlendirecek ve mazeretine uygun bir program hazırlanabilecek.

Faaliyet ve uygulama programının denetimi hazırlayan servise, işleyişi ve takibi merkez kontrol odasına, güvenliği ise gözetim servisine ait olacak.

PROGRAMI DURDURMA

Faaliyet programının geçici bir süre durdurulması veya iptalini gerektiren hallerde alınacak karar değerlendirilmek üzere Disiplin Kurulu'na gönderilecek. Kurul, tutuklu veya hükümlü hakkında düzenlenen programları, raporları ve Seçici Komisyon kararlarını inceleyecek ve faaliyet programının aynen devam ettirilmesine, süreli veya süresiz durdurulmasına karar verecek. Disiplin Kurulu'nun vereceği kararlar tutuklular için mahkemesine, hükümlüler için cumhuriyet başsavcılıklarına, itiraz yolu açık olmak üzere ilgiliye tebliğ edilecek. İtiraz sonuçlanıncaya kadar Disiplin Kurulu'nun aldığı karar uygulanacak.

Deprem, heyelan, yangın, sel baskını, yıldırım düşmesi ve savaş gibi olağanüstü durumlar ile açlık grevleri, firar, firar girişimi, tünel açma, rehin alma, ayaklanma, isyan, boykot, toplu kavgalar ve benzeri acil durumlarda Disiplin Kurulu programı kısa veya uzun süreli durdurma hakkına da sahip olacak.

PROGRAMIN İPTALİ

Hükümlü veya tutuklu hastane veya mahkemeye sevk, ziyaret saatlerinin çakışması, isteksizliği veya zamanında hazırlanmaması gibi nedenlerle günlük faaliyet programına katılamadığı takdirde o gün için planlanmış etkinlikten yararlanma hakkını kaybetmiş sayılacak. Ancak, sürekli isteksiz davrananların veya 3 defa zamanında hazırlanmayanların faaliyet ve uygulama programları iptal edilecek.

Adalet Bakanı Türk, aynı ilkeleri yine bir genelgeyle merkez kapalı cezaevi müdürlükleri ile Cumhuriyet başsavcılıklarını da gönderdi. (aa)