Eski dosyalar hortladı

Raslantı sonucu karakola işiniz mi düştü? Pasaport mu almak istiyor sunuz? Ya da sürücü belgesi? Yandınız... 20-25 yıl önce beraat ettiğiniz ya da cezasını çektiğiniz bir suçtan ötürü heran içeri alınabilirsiniz. Çünkü, hiçbir ayıklama yapılmadan eski suç dosyaları Emniyet bilgisayarına geçti.

Dikkat... Her an gözaltına alabilirler

1980 öncesinde mahkum olup cezasını çeken veya gözaltına alınıp ardından suçsuzluğu kanıtlanan çok sayıda kişi, tam 20 yıl sonra yeniden gözaltı sürprizleriyle karşılaşmaya başladı. Rastlantı sonucu karakola işi düşen, pasaport çıkartmak için emniyete başvuran, sürücü belgesi almak isteyen ya da yurtdışına çıkmak için gümrük kapılarına giden çok sayıda vatandaş, çeyrek yüzyıl önce masum olduğunu kanıtladığı veya cezasını çektiği suçlar için tekrar gözaltına alındı. Sorunun, Emniyet'in eski suç dosyalarını bilgisayara geçirmesiyle ortaya çıktığı öğrenildi.

TEMBEL BÜROKRASİ

Emniyet yetkilileri, bilgisayar sistemine geçmişten bugüne gelen bütün suç dosyalarının girilmeye başlandığını belirtterek, karışıklığın, adliyeler, cezaevleri veya savcıların tutumundan kaynaklandığını ileri sürdü. Savcılardan gelen ve yıllardır kağıtlarda kalmış olan gözaltına alınma taleplerinin de bilgisayarlara yüklendiğini vurgulayan yetkililer şu bilgiyi verdi: ‘‘Savcılar 20 yıl önce bir kişinin gözaltına alınmasını istemiş. Geçmişte bu kişi gözaltına alınıp, hakkında yasal işlem yapılmış. Beraat etmiş. Ama bu durum emniyete bildirilmemiş. Aynı şekilde cezaevleri de mahkum olan kişilerin hapis yatıp çıktıklarını duyurmamış. Emniyetteki dosyaları ise bu nedenle kapanmamış. Bizde de yıllardır aranıyor gözüken dosyalar birikmiş. Şimdi bunlar bilgisayara yüklenince, en küçük işlemde karşımıza çıkıyor. Biz de gereğini yapıyoruz. Adam yakalanmış, cezasını çekmiş ya da beraat etmiş ama bizim belgelerimizde gözükmüyor.’’

HAYDİ MERKEZE

Son günlerde sıkça yaşanan bu gelişme özellikle 1980 öncesi öğrenci olaylarının içinde bulunanlarda görülüyor. Pasaport, ehliyet almaya giden, uçağa binmek isteyen, trafik çevirmesi sırasında merkeze ismi bildirilen kişiler, ne olduğunu anlamadan gözaltına alınıyor. Adının açıklanmasını istemeyen bir işadamı da Hürriyet'e başına gelenleri şöyle anlattı: ‘‘1977 yılında üzerimde silah yakalatmıştım. Daha sonra yargılandım ve ateşli silahlar yasasına muhalefet etme suçundan hapse girip cezamı çektim. Aradan 23 yıl geçti. Birkaç gün önce trafik çevirmesinde durduruldum. Ehliyet ve ruhsat kontrolü yapıldı. Bu sırada bir memur da ismimi telsizle merkezine bildirdi. Birkaç dakika sonra telsizden benim aranan bir kişi olduğum ve merkeze götürülmem istendi. Bir suçumun olmadığını bildirmeme rağmen merkeze gidince sorunun anlaşılacağını söylediler. Gittiğimde 1977 yılındaki olay karşıma çıktı. Ben cezamı çektiğime ilişkin bütün evraklarımı kendilerine ilettim. Buna rağmen savcının gözaltı talebi olduğunu, oradan talimat gelmedikçe bırakılamayacağımı söylediler. 23 yıl aradan sonra bir gece nezarethanede kaldım.

EVRAKLAR SEKA'YA

Sonunda olay anlaşıldı. Adliyenin deposu yanmış. Bizim evrakların bir bölümü de bu yangında yok olmuş. Cezamızı çektiğimize ilişkin savcılıktaki evraklar ise Emniyet Genel Müdürlüğü'ne gönderilmek yerine SEKA'ya hurda kağıt olarak yollanmış. Sonunda ikna oldular. Zaten zaman aşımından dolayı cezamın düşmesi gerektiği sonucu çıktı ve serbest bırakıldım.’’

25 yıl önceki dosyayı kapattım

Bir partinin yöneticisi de başından geçen bir olayı şöyle aktardı: ‘‘1975 yılında gözaltına alınıp serbest bırakılmıştım. Yıllarca yurtdışına gidip, gelirim. Ehliyet, pasaport işlemlerini defalarca yaptırdım. Geçen hafta polisin beni aradığı haberini aldım. Kalkıp Emniyet'e gittim, hakkımda gözaltı kararı olduğunu belirttiler. Bunun nereden çıktığını sorduğumda ise bilgisayar kayıtlarında böyle bir dosyanın açık olduğunu belirttiler. Gün boyu uğraşıp 25 yıl önceki olayla ilgili dosyayı kapatmayı başardım.’’