DPT: Yeni TL enflasyonist beklentileri kıracak

Devlet Planlama TeÅŸkilatı (DPT), Yeni Türk Lirası'na geçiÅŸin, enflasyonla mücadeleye psikolojik olarak olumlu etkisi yanında, enflasyonist beklentilerin kırılmasının bu sayede mümkün olacağını bildirdi.DPT'nin, Yeni Türk Lirası Kanun Tasarısı hakkında hazırladığı bilgi notunda, dünyada en fazla rakamlı kupüre sahip 8 ülke arasında yer alan Türkiye'nin, bunlar içinde de banknotunun deÄŸeri milyonla ifade edilen tek ülke olduÄŸu vurgulandı.  Elektronik uluslararası para transferi (SWIFT) sisteminde 1 katrilyon biriminin üzerinde para transferi yapılamaması, standart olarak üretilen elektronik cihazların yüksek rakamlı iÅŸlemlere imkan vermemesi ve Türkiye'nin parasının üzerindeki fazla sıfırlarla anılmasının, TL'den sıfır atılmasının operasyonel yönden gerekliliÄŸini ortaya koyduÄŸu belirtildi.      SIFIR ATILMASINDA RÄ°SKLER DPT'nin kanun tasarısı ile ilgili görüşünde, temel riskler olarak 'özel ve resmi kurumların belirtilen süre içerisinde teknik hazırlıklarını tamamlayamama, tek haneli enflasyona 2005 yılı başı itibariyle geçilememe ve fiyatların yuvarlanmasının enflasyon düşüşünde geçici sapma yaratma' olasılığının sıralandığı belirtildi. Bunun yanında enflasyon beklentilerini kırması, parasal hesapları kolaylaÅŸtırması ve TL'ye itibar kazandırması açısından, paradan sıfır atılmasının gerekli olduÄŸunun vurgulandığı hatırlatıldı.      SIFIR ATILMASI ENFLASYONU YÃœKSELTÄ°R MÄ°? Bilgi notunda, TL'den sıfır atılmasının enflasyonu yükseltme riskine de deÄŸinildi ve AB örneÄŸi hatırlatıldı.  Buna göre, son dönemde ulusal paraları yerine euroya geçen Avrupa ülkelerinde dönüşüm oranlarının çok fazla küsuratlı rakamlar olması nedeniyle, perakende fiyatlar euro cinsinden hesaplanırken küsurattan kurtulmak için, satıcılar tarafından yukarı yönde bir ayarlama yapıldığı görülüyor. Bu uyarlama neticesinde 6 aylık bir süreçte fiyatlar genel düzeyi binde 2 oranında arttı.  Fakat Türkiye'de, bir milyona 1 gibi hesabı kolay bir oranla geçiÅŸ yapılacağından dolayı, bu etki, euro bölgesindeki kadar büyük olmayacak ve 1 yeni kuruÅŸun (10 bin lira) altındaki küsuratlarla sınırlı kalacak.    YILBAÅžINDA GEÇİŞ ZORUNLU       Zamanlama olarak yeni para birimine geçiÅŸin yıl başında  gerçekleÅŸmesi, muhasebe kayıtlarının ve mali bütçenin düzeni açısından zorunlu görünüyor. EÄŸer 2005 yılbaşında bu uygulamaya geçilmezse ancak 2006 yılı Ocak ayında geçiÅŸ mümkün olacak.      YaklaÅŸan seçimler göz önüne alındığında 2005 tarihinin daha uygun olduÄŸu vurgulanırken, bu açıdan 2005 yılı Ocak ayındaki kurban bayramının büyük önem taşıdığı, bayram nedeniyle artan emisyonla yeni TL'nin enjekte edilebileceÄŸi ifade edildi.     Åžu an itibariyle en yüksek banknotun 100 Yeni Lira olarak düşünüldüğü ifade edilirken, bunun pratikte faydalı olmakla birlikte Türk halkının alışık olmadığı bir kupür olduÄŸu belirtildi. Yeni Lira'ya geçiÅŸin enflasyonla mücadeleye psikolojik olarak olumlu etkisi olacağı, enflasyonist beklentilerin kırılmasının bu sayede mümkün olacağı ve güçlü bir lira imajı ile paradan sıfır atılmasının enflasyon hedeflemesine geçiÅŸ için bir aÅŸama olacağı vurgulandı.Â