DNA'nın 50'nci yıldönümü

O gün erken saatlerde, adları daha önce bilinmeyen bu iki bilim adamı, dünya çapında birçok araştırmacının çözmek için yarıştıkları bir problemin doğru çözümünü bulmuşlardı. Yaşamın genetik şifresini taşıyan ‘‘dezoksiribonükleik’’ asitin (DNA) bir modelini oluşturmuşlardı. Bu devrimin 50. yıldönümünü kutlayan TIME dergisi, kapak konusu yaptığı DNA'nın adım adım hikayesine yer verdi.

1953

25 NİSAN: James Watson ve Francis Crick, ikili sarmal keşiflerini Nature dergisine bir yazıyla bildirdiler. Aynı yıl George Gamow, DNA'nın protein üretimindeki şifreleri taşıdığını açıkladı.

1959

İlk insan kromozomu bozukluğu, ‘‘down sendromu’’ (mongol olma durumu) tanımlandı.

1960

DNA ile vücudun protein üretilen hücreleri arasındaki bağlantı olan RNA (Ribonükleik asit) keşfedildi.

1961

Marshall Nirenberg, ilk defa 64 adet üç harfli protein genetik kodlarını tanımladı.

1962

Crick, Watson ve Maurice Wilkins Nobel Ödülü'nü aldılar.

1967

Allan Wilson ve Vincent Sarich, moleküler biyoloji araçlarını kullanarak, insanların ve maymunların antropologların inandığı gibi 25 milyon yıl değil 5 milyon yıl önce ayrıldıklarını buldular.

1968

Watson'un ‘‘Çifte Sarmal’’ı yayınlandı ve en çok satan kitap oldu.

1969

Harvard Tıp Okulu'ndan bir ekip ilk geni ayırdılar: Şeker metabolizmasında rol oynayan bir bakteriyel DNA parçası.

1972

- Paul Berg ve arkadaşları virüslerdeki genleri kesip birleştirerek ilk birleşik DNA moleküllerini yarattılar.

- Bruce Ames, kanser yapan kimyasalların DNA'da da değişime neden olduğunu keşfetti.

1973

İlk başarılı genetik mühendislik deneyinde Stanley Cohen ve Herbert Boyer, pençeli Afrika kurbağasından bir geni bakteriyel DNA'ya yerleştirdi.

1976

Boyer ve Robert Swanson, dünyanın ilk genetik mühendislik şirketi Genentech'i kurdular.

1977

Walter Gilbert ve Frederick Sanger, DNA serisini çıkarmak için ayrı ayrı metodlar geliştirdiler.

1978

Genentech bilim adamları insan ensülininden gen kopyaladılar.

1980

Martin Cline ve arkadaşları, bir hayvandan diğerine fonksiyonel genleri transfer ederek transgenik fare yarattılar.

1982

- ABD Gıda ve İlaç Dairesi, bakteri tarafından üretilmiş bir ensülin türü olan ilk genetik olarak üretilmiş ilacı onayladı.

- Thomas Cech ve Sidney Altman, RNA'nın enzim olarak görev yapabildiğini gösterdiler.

1984

Alec Jeffreys ve arkadaşları, insanların kimliklerini belirleyebilmek için DNA kullanılarak genetik ‘‘parmakizi’’ yöntemini geliştirdi.

1985

Robert Gallo ve Luc Montagnier, AIDS'e neden olan HIV virüsünün genetik haritasını çıkardı.

1986

- Leroy Hood, ilk otomatik DNA deşifre ediciyi icat etti.

- Hepatit B için ilk genetik olarak geliştirilmiş aşı onaylandı.

1987

Allan Wilson, Rebecca Cann ve Mark Stoneking bütün insanların ortak bir atası olduğunu açıkladılar: ‘‘Mitokandiriyal Havva’’ (anneden alınan genlerden geldiğimizi).

1988

Harvard Üniversitesi genetik olarak değişmiş ilk hayvanın patentini aldı: Göğüs kanseri riski yüksek olan bir fare.

1989

Embryoların cinsiyetini belirlemek için ilk genetik tarama yapıldı.

1990

İnsanların Gen Haritası projesi resmen başlatıldı.

1993

George Washington Üniversitesi'nde ilk insan embriyosu kopyalandı ve birkaç gün yaşatıldı.

1994

İlk genetik geliştirilmiş yiyecek olan domates üretildi.

1995

O.J Simpson cinayet davasında DNA testi önemli rol oynadı.

1997

Ian Wilmut ve arkadaşları ilk kopya koyun Dolly'yi yarattılar.

1998

İlk embryo kök hücreleri üretildi.

1999

Deneysel bir gen tedavisi görürken Amerikalı Jesse Gelsinger öldü.

2000

Venter ve Francis Collins insanın gen haritasını çıkardıklarını açıkladılar.

2002

- Texas A&M Üniversitesi'nde CC adı verilen bir kedi kopyalandı.

- Raelian tarikatı ilk kopya bebek Havva'nın doğduğunu iddia ettiler. Ancak hala kanıtlayamadılar.

2003

- Watson ve Crick'in çifte sarmalı keşfetmelerinin 50. yıldönümü.

- Kopya koyun akciğer enfeksiyonunun ilerlemesi sonucu, ötanazi yapılarak öldürüldü.