Damga vergisinde son düzenlemeler-II

Damga Vergisinde Son Düzenlemeler-I baÅŸlıklı yazıda, 5281 sayılı Kanun ile Damga Vergisi Kanununda ödeme usulüne iliÅŸkin olarak yapılanlar deÄŸiÅŸiklikleri açıklamıştık. Bu yazımızda ise damga vergisinin konusuna giren kağıtları içeren 1 ve 2 sayılı tablolarda 5281 sayılı Kanun ile yapılan deÄŸiÅŸiklikleri açıklayacağız.-488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I-Akitlerle ilgili kağıtlar" baÅŸlıklı bölümü, "A-Belli parayı ihtiva eden kağıtlar" ve "B-Belli parayı ihtiva etmeyen kağıtlar" olarak ayrılmıştır. Yapılan düzenleme ile (1) sayılı tablonun I/A fıkrasında sayılan kağıtlardan belli parayı ihtiva etmeyenler damga vergisinin konusu dışına çıkarılmıştır. Bu deÄŸiÅŸikliÄŸin sonucu olarak, belli parayı ihtiva etmeyen mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler, kira mukavelenameleri, kefalet, teminat ve rehin senetleri, fesihnameler damga vergisine tabi tutulmayacaktır. Ancak, tahkimnameler ve sulhnameler, belli parayı ihtiva etmeleri durumunda Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/A-4 bendine göre nispi; belli parayı ihtiva etmemeleri durumunda ise aynı tablonun I/B fıkrasının ilgili pozisyonuna göre maktu damga vergisine tabi tutulacaktır. Aynı tablonun I/B-3 bendinde yer alan "Turizm iÅŸletmeleri ile seyahat acentelerinin aralarında düzenledikleri kontenjan sözleÅŸmeleri" belli parayı ihtiva edip etmediÄŸine bakılmaksızın maktu vergiye tabi tutulacaktır. Ayrıca, "ekici ile alıcı arasında düzenlenen tütün alım satımı mukavelenameleri" ile "ekici ile alıcı arasında düzenlenen tütün alım satımı ile ilgili rehin senetleri" tablodan çıkarılmıştır, yani damga vergisinin konusu dışına çıkarılmıştır. DiÄŸer taraftan, teklifnameler de tablodan çıkarıldığı için teklifname mahiyetinde deÄŸerlendirilen proforma faturalar ve bunların resmi dairelere ibraz edilecek özet, suret ve tercümeleri de damga vergisine tabi tutulmayacaktır. -488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "II-Kararlar ve mazbatalar" baÅŸlıklı bölümünün (2) numaralı bendinde yer alan parantez içi hüküm "Maliye Bakanlığının veya Sayıştayın vizesine tabi ihale kararlarının vize edilmemesi durumunda bu karara iliÅŸkin vergi red ve iade olunur." ÅŸeklinde deÄŸiÅŸtirilmiÅŸtir. Bu hüküm, verginin ödeme zamanını deÄŸiÅŸtirmemektedir. Ä°hale kararına iliÅŸkin vergi zamanında ödenecek ancak, Maliye Bakanlığının veya Sayıştayın vizesine tabi ihale kararlarının vize edilmemesi durumunda tahsil edilen vergi red ve iade olunacaktır. -488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "III-Ticari Ä°ÅŸlemlerde Kullanılan Kağıtlar" baÅŸlıklı bölümünde yer alan akreditif ve kredi mektup ve telgrafları ile bankalar veya ticarethaneler arasındaki münakale, tediye, irsal, teslim ve tahsil emirleri tablodan, dolayısıyla vergiye tabi kağıtlar arasından çıkarılmıştır. -488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "IV- Makbuzlar ve diÄŸer kağıtlar" baÅŸlıklı bölümünde yer alan avans makbuzları da tablodan, dolayısıyla vergiye tabi kağıtlar arasından çıkarılmıştır. -Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV-1/a bendinde yapılan deÄŸiÅŸiklik ile resmi daireler tarafından kiÅŸilere yapılacak ödemeler sırasında düzenlenen kağıtlardan sadece mal ve hizmet alımlarına iliÅŸkin olanların damga vergisine tabi tutulması saÄŸlanmıştır. Dolayısıyla, bunun dışındaki ödemeler sırasında düzenlenen kağıtlar, tabloda baÅŸka bir düzenleme olmadıkça damga vergisine tabi tutulamayacaktır. ÖrneÄŸin, ücretlilerde vergi indiriminden doÄŸan vergi iadesi, fazla veya yersiz tahsil edilen paraların iadesi, mahsup iÅŸlemleri sırasında düzenlenen kağıtlardan damga vergisi alınmayacaktır. Ancak, mal ve hizmet alımına iliÅŸkin olmasa dahi icra dairelerince resmi daireler namına ÅŸahıslara ödenen paralar tabloda ayrıca düzenlendiÄŸinden bu ödemeler için düzenlenen makbuzlar (1) sayılı tablonun IV/d bendine göre vergilenecektir. -488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "IV/2- Beyannameler" alt baÅŸlıklı bölümünün b/be bendine eklenen parantez içi hüküm ile damga vergisi beyannamesi verginin konusu dışına çıkarılmıştır. Aynı bölümün (e) bendi "Sosyal güvenlik kurumlarına verilen sigorta prim bildirgeleri" ÅŸeklinde deÄŸiÅŸtirmiÅŸtir. 488 Sayılı Kanuna Ekli (2) sayılı Damga Vergisinden Ä°stisna Edilen Kağıtlar Tablosunda Yapılan DeÄŸiÅŸiklikler: -Tablonun I/C-"KiÅŸilerden resmi dairelere verilen kağıtlar" baÅŸlıklı bölümüne eklenen (18) numaralı fıkra olarak "Çiftçiler tarafından zirai faaliyetleri ile ilgili olarak resmi dairelere verilen taahhütnameler." eklenmiÅŸtir. Bu fıkra ile çiftçiler tarafından zirai faaliyetleri ile ilgili olarak resmi dairelere verilen taahhütnameler belli para ihtiva edip etmediÄŸine bakılmaksızın istisna vergiden istisna tutulmuÅŸtur. -"IV-Ticari ve medeni iÅŸlerle ilgili kağıtlar" baÅŸlıklı bölümünün (21) numaralı fıkrasında yapılan deÄŸiÅŸiklikle, gayrimenkul yatırım ortaklıkları tarafından yapılan" gayrimenkul satış vaadi sözleÅŸmeleri" istisna kapsamına alınmıştır. -"IV-Ticari ve medeni iÅŸlerle ilgili kağıtlar" baÅŸlıklı bölümüne (31) numaralı fıkra olarak "Dernek ve vakıflarca yerleÅŸim yeri, gerçek kiÅŸilerce mesken olarak kullanılmak üzere kiralanan ve iktisadi iÅŸletmelere dahil olmayan taşınmazlara iliÅŸkin kira mukavelenameleri." eklenmiÅŸtir. Bu fıkra ile dernek ve vakıflarca iktisadi iÅŸletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin yerleÅŸim yeri olarak veya gerçek kiÅŸilerce iktisadi iÅŸletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin mesken olarak kiralanmasına iliÅŸkin kira mukavelenameleri vergiden istisna edilmiÅŸtir. ÖrneÄŸin, bir gerçek kiÅŸi her hangi bir tüccarın iktisadi iÅŸletmesine dahil olmayan gayrimenkulunu kiralarsa, buna iliÅŸkin kira sözleÅŸmesi damga vergisinden istisna olacak, ancak tüccarın iktisadi iÅŸletmesine dahil bir gayrimenkulunü kiralarsa kira sözleÅŸmesi damga vergisine tabi olacaktır. -"IV-Ticari ve medeni iÅŸlerle ilgili kağıtlar" baÅŸlıklı bölümüne (32) numaralı fıkra olarak "Gelir vergisinden muaf esnaf, muaf serbest meslek erbabı ile basit usulde vergilendirilen mükellefler tarafından iÅŸyeri olarak kullanılmak üzere kiralanan ve iktisadi iÅŸletmelere dahil olmayan taşınmazlara iliÅŸkin kira mukavelenameleri." eklenmiÅŸtir. Bu fıkra ile iktisadi iÅŸletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin gelir vergisinden muaf esnaf, gelir vergisinden muaf serbest meslek erbabı ve basit usulde vergilendirilen ticari kazanç sahipleri tarafından iÅŸyeri olarak kiralanması durumunda buna iliÅŸkin kira sözleÅŸmeleri istisna kapsamına alınmıştır. -(33) numaralı fıkra ile "Ekici ile alıcı arasında düzenlenen tütün alım satımı mukavelenameleri ile bunlara iliÅŸkin rehin senetleri." eklenmiÅŸtir. Bu fıkra ile ekici ile alıcı arasında düzenlenen tütün alım satımı mukavelenameleri ile bunlara iliÅŸkin rehin senetleri istisna kapsamına alınmıştır. -(34) numaralı fıkra ile "Ticari, zirai veya mesleki faaliyetlere iliÅŸkin olmamak ÅŸartıyla gerçek kiÅŸiler arasında düzenlenen akitlerle ilgili kağıtlar. (Söz konusu kağıtlar, resmi dairelere veya noterlere ibraz edildikleri takdirde bu tarih itibarıyla vergiye tabi tutulur ve ibraz edenlerce ödenir.)" eklenmiÅŸtir. Bu fıkra ile gerçek kiÅŸilerin ticari, zirai veya mesleki faaliyetlerine iliÅŸkin olmamak ÅŸartıyla kendi aralarında düzenledikleri kağıtlardan (1) sayılı tablonun I-Akitlerle ilgili kağıtlar baÅŸlıklı bölümünde sayılanlar damga vergisinden istisna edilmiÅŸtir. Bu fıkranın uygulamasında ticari, zirai veya mesleki faaliyet Gelir Vergisi Kanununa göre belirlenecektir. Ancak, parantez içi hüküm gereÄŸi, söz konusu kağıtların resmi dairelere veya noterlere ibraz edilmesi halinde ibraz tarihi itibarıyla kağıdı ibraz edenler tarafından verginin ödenmesi gerekmektedir. -(35) numaralı fıkra ile "5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (12) numaralı bendi kapsamındaki iÅŸlemler nedeniyle düzenlenen kağıtlar." eklenmiÅŸtir. Bu fıkra ile 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (12) numaralı bendi kapsamında ve bu bentte belirtilen ÅŸartlar dahilinde yapılacak iÅŸtirak hisseleri ve gayrimenkullerin satışı nedeniyle düzenlenen kağıtlara istisna getirilmiÅŸtir. -488 sayılı Kanunun 14’üncü maddesinde yapılan düzenlemeyle, maddenin birinci fıkrasında yer alan "800 milyar lirayı aÅŸamaz" ibaresi "800 bin Yeni Türk Lirasını aÅŸamaz" ÅŸeklinde deÄŸiÅŸtirilmiÅŸtir. Dolayısıyla, 01.01.2005 tarihinden itibaren 488 sayılı Kanunun 14’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan her bir kağıttan alınacak damga vergisine ait üst sınırı belirleyen had 800 bin Yeni Türk Lirası olarak dikkate alınacaktır. Â