Da Vinci Şifresi, afiş yasaklattı

Bizim siyasi islamcılar türbanı özgürlük olarak, insan hakları olarak yutturmaya çalışıyor ya, tartışılası bir konu aslında, inanç özgürlüğünün sınırı nereden geçer, bu sınırın önünde ardında, sağında solunda ne vardır?

Katolik ülkelerde bir tartışma patlak verdi. Bir konfeksiyon markasının hazırlattığı ve Leonardo da Vinci’nin (son zamanlarda, Da Vinci Şifresi kitabı sebebiyle gündemde olan) ‘Son Yemek’ tablosundan esinlenen bir reklam afişinin yasaklanması tartışmalara neden oldu. (1)

Bir masanın etrafında 13 kişiler, bu kez on iki kadın ve bir erkek, o da Hz.İsa’nı yerinde değil, bir havarî rolünde. (Üstte)

Milano’da afiş indirildi ve yasaklandı. Fransa’da papazlar Marithé et François Girbaud’nun reklamının, ‘Hıristiyan inancının temel olaylarından birini (İsa’nın Son Yemeği) tahkir ettiğini’ düşünüyor. Katolik papazların sözcülüğünü üstlenen dernek, afişin toplatılması ve yasaklanması talebiyle mahkemeye başvurdu.

(Bu yasakçı derneğin adını söylesem çok gülersiniz: L’Association Croyances et Libertés, tercümesi İnanç ve Özgürlük Derneği. Yani Fransa’da da din ve inanç özgürlüğü ile yasakçılığın sınırı belli değil. Aynı dernek, 1998 yılında da Volkswagen’i dava etmiş, iş tatlıya bağlanmıştı. O tarihte söz konusu olan reklamda, yine Son Yemek’te Hz.İsa havarilerine ‘Dostlarım, ne mutlu bize, yeni bir Golf doğdu! diyordu.)

Psikopolsuk Kurulu’nun avukatı Thierry Massis bu afişin ‘küfür’ olduğuna, bir temel inancın ticari kullanımı olduğuna inanıyor: ‘Dur demezsek, yarın çarmıha gerili İsa’ya çorap sattırırlar!’

Massis’in en ağırına giden ve Katolikleri kızdıran, masadaki 12 kadından ziyade tablodaki o ‘ne idüğü belirsiz’ erkek. ‘Şehvet içeren bir pozda. Çıplak ve kollarında bir kadın var. Etrafındaki trajediye ilgi göstermiyor bile.’

Şirketin avukatlarıysa, ‘Müzelerde, İsa’yı çıklak gösteren birçok tablo var. Andy Warhol’ün New York Guggenheim Müzesi’ndeki, 12 havariyi motosiklet şeklinde gösteren tablosu var. Bunların hiçbiri yasaklanmadı’ diyor,

Savunmanın tezi de ilginç: ‘Kilise’nin bu aşırı hassasiyetinin asıl sebeli Da Vinci Şifresi’dir!’

Hatırlarsanız, Dan Brown’un çok satan kitabı Da Vinci Şifresi’nde, tema olarak iki bin senelik bir ‘geyik’ işleniyor: Hz.İsa, pişman olup doğru yolu seçen ‘günahkâr’ Maria Magdalena ile evlenir ve çocukları olur. Vatikan (kadın düşmanlığının sebebi veya sonucu olarak) bu gerçeği asırlarca saklar. Leonardo da Vinci, Magdalena’yı meşhur tablosunda belli belirsiz temsil ederek bu ‘tarihi sırra’ gönderme yapmıştır...

İddaya göre, reklam afişindeki yarı çıplak erkek Maria Magdalena’nın ‘erkek’ versiyonudur.

Şirketin avukatlarından bir diğeri, Laurence Garnier, ‘İncil, Maria Magdalena’nın Son Yemek’te (hazır) bulunduğundan söz etmez. Bu, Da Vinci Şifresi kitabında yer alan bir iddiadır. Kitap, Hz.İsa’nın evliliğinden de bahsediyor. Bu iddialar inançlara aykırı olabilir, ama kimse kitabın yasaklanmasını istemedi. (2) Afişte Magdalena bir erkek, İsa ve havarileri de kadın olarak gösterilmiş. Böyle bir yaratıcı eserdeki kadın unsurunun bir dini sapkınlık olarak algılanması çok üzücü’ diyerek, bence konuyu biraz saptırmaya, ‘Kilise’nin kadın düşmanlığı’ temasını terazinin kefesine atmaya çalışıyor. (Bu bir hanım avukattır üstelik.)

Savcılık, (söz konusu görsel) ‘Tarihi bir eserin farklı bir yorumudur. Kaba veya erotik değildir. Sırttan çıplak bir erkek görüntüsü 2005 yılınca müstehcen sayılmamalı. Yasaklama sansürdür’ diyerek toplatma / yasaklama başvurunun reddini istedi. (Savcı da bir hanımdır. Bilgi için söylüyorum.)

Buna rağmen, mahkeme heyeti, 10 Mart’ta, ‘kişisel inançlara haksız bir müdahale / saldırı olduğuna, bu reklamdan temini beklenen ticarî menfaatin, söz konusu hakareti haklı gösterecek boyutta olmadığına’ kanaat getirerek, (Bilgi için: Mahkeme heyeti başkanı da bir erkektir.) ‘afişin her türlü mecrada, her türlü kullanımını’ yasakladı.

Savunma makamı kararı temyiz ediyor. (3)