Cem Karaca'dan Akbayram'a herkes Mahzuni'yle beslendi

Anadolu toprağında yüzlerce yıl önce ortaya çıkıp kök salan aşık geleneÄŸi, 20. yüzyılda dört büyük ustayla sürdü: Aşık Veysel, Muharrem ErtaÅŸ, Aşık Mahzuni ve NeÅŸet ErtaÅŸ. Aşık Veysel ve Muharrem ErtaÅŸ geriye yüzlerce eser bırakarak göçüp gittiklerinde sazlarını ve görkemli Anadolu müziÄŸini iki büyük ustaya, Aşık Mahzuni ve NeÅŸet ErtaÅŸ'a bıraktılar. Aşık Mahzuni Åžerif, NeÅŸet ErtaÅŸ'la birlikte yaÅŸayan en üretken isimdi. Sazı ve sözüyle, poptan rock'a, halk müziÄŸinden arabeske bugünün müziÄŸine yön veren ana damarlardan biriydi Aşık Mahzuni Åžerif. Son elli yılda, bu topraklarda yapılan müzik Mahzuni Åžerif'siz anlatılamaz.Mahzuni, 1940 yılında, KahramanmaraÅŸ'ın AfÅŸin ilçesinin Perçenek köyünde dünyaya geldi. Ailesi, ‘‘Cırıklı’’ (Ceritli) boyuna mensup bir BektaÅŸi Türkmen aÅŸiretinin devamıydı. Cırıklı kelimesi, göçmen kuÅŸlar anlamına geliyordu ve 1780'de yerleÅŸik hayata geçen bu aÅŸiretin adı, geçmiÅŸe özlemi dile getiriyordu. Mahzuni, küçük yaÅŸta cemlerden, muhabbetlerden ve ailesindeki aşıklardan etkilenerek baÄŸlama çalmaya baÅŸladı. DoÄŸduÄŸu köyde ilkokul olmadığı için, Elbistan'ın Alembey köyünde, Lütfi Efendi Medresesi'nde Kuran eÄŸitimi aldı, eski Türkçeyi öğrendi. EŞİNÄ° KAÇIRDI1956'da köyüne okul kurulduÄŸunda ilkokul diplomasını alıp Mersin Astsubay Okulu'na kaydını yaptırdı. 1960'da Ankara Ordu Donatım Teknik Okulu'ndan mezun oldu. Aynı yıl, daha sonra eÅŸi olan Suna Hanım'ı kaçırıp köyünde altı ay kaldığı için devamsızlıktan ve ‘‘sivri dilli’’ olmasından dolayı ordudan ihraç edildi.Okul yıllarında Ankara Radyosu'na gidip gelmeye baÅŸlamıştı. Burada Muzaffer Sarısözen, Nida Tüfekçi ve Osman Özdenkçi gibi Türk müziÄŸinin önemli isimleriyle tanıştı. Ankara'daki ozanların o yıllarda ‘‘misafirhanesi’’ olan Fikret Otyam'ın evinde Feyzullah Çınar, Nesimi Çimen, Aşık Daimi gibi pek çok ozanla bir araya geldi. İŞÇİ PARTÄ°SÄ° ÃœYESÄ°1963'te M. Ali Aybar tarafından Türkiye İşçi Partisi'ne davet edilmesiyle ‘‘zümrecilik ve mezhepçilik’’ anlayışını deÄŸiÅŸtirdi. Aşık Ä°hsani'yle birlikte 68'li yılların en ateÅŸli ozanlarından biri oldu. Nesimi Çimen, Aşık Ä°hsani, Kul Hasan, Hüseyin Çırakman gibi ‘‘dava arkadaÅŸları’’yla beraber defalarca yargılandı. Yazdığı türküler gittikçe sertleÅŸti. Kavga türkülerinin yanında hem sazıyla, hem sözüyle yeni formlar aradı. Bu arada kendinden önceki kuÅŸağın büyük ozanları Davut Sulari ve Aşık Veysel'in izini bırakmadı.BÃœYÃœK OZAN GELENEĞİ1980'ler pek çok müzik tarzında ve aşık edebiyatında tıkanma yılları olsa da , Mahzuni yeni türküler yapmaya devam etti. Musa EroÄŸlu'ndan Sabahat Akkiraz'a, Erdal Erzincan'dan KardeÅŸ Türküler'e kadar pek çok müzisyen ve topluluk onun türkülerine baÅŸvurdu. Kendi kuÅŸağından pek çok aşık köşesine çekilse de, ardındaki onlarca güçlü eserle Mahzuni Åžerif hep ayakta kaldı...Birkaç yıl önce geçirdiÄŸi ağır beyin ameliyatını zor atlattı. Damar tıkanıklığı yakasını bırakmıyordu. Aşık Mahzuni Åžerif'i önceki gün, tedavi gördüğü Köln-Porz Hastanesi'nde kaybettik. 1963'ten bu yana 400'e yakın plak ve 50'nin üstünde kaset yapan Mahsuni tam 9 kitaba da imza attı. SöylediÄŸi türkülerden ve yazdığı ÅŸiirlerden ötürü defalarca yargılandı Türk pop müziÄŸi onunla büyüdü1970'ler, Mahzuni'nin kendi sesini bulduÄŸu yıllar oldu. Bir yandan haksızlıklara, adaletsizliklere isyan eden ÅŸiirler yazıyor diÄŸer yandan da saÄŸ-sol çatışmalarında binlerce gencin topraÄŸa düşmesine itiraz ediyordu:BoÅŸa döğüşmeyin bizim yiÄŸitler / Sizi vurduranlar vurulmuyor ki / Kim bilir kim bilir hangi koltukta / Kömürde tarlada yorulmuyor ki / Yeni adı çıkmış saÄŸ ile solun / tarihte borcu yoktur kullara kulun / Ä°ki yanı birdir yaptığın çulun / Bilirsin ölenler dirilmiyor ki.70'li yıllarda, Anadolu pop ve rock'ının baÅŸvuru kaynağı olan Cem Karaca, Edip Akbayram, Selda ve nicesinin yorumladığı türküler üretti. Dom Dom KurÅŸunu, Dargın Mahkum, Oy Babo, ÇeÅŸmi Siyahım, Yuh Yuh gibi türküleri dillere dolandı. Plaklarının yanında yazılarını ve ÅŸiirlerini kitap haline getirdi.Mustafa Kemal'e yollanan mektupYaÅŸadığı çaÄŸa tanıklık eden, yanlış ve haksız gördüğü her duruma müdahale eden bir ozandı Mahzuni. 1996'da Türkiye'de gördüğü insan manzaraları onun yüreÄŸini yaraladı. ÇarÅŸafın, peçenin kalkmasından 75 yıl sonra kadınların tekrar eski çaÄŸların karanlığına mahkum edilmesine içerledi ve Mustafa Kemal Atatürk'e bir mektup yazdı: Kara peçe yakışmıyor kullara Kurban olam gitticeÄŸin yollara Hele uyan bir bak bizim hallara Sarı saçlım, mavi gözlüm nerdesin.Aşık Mahzuni Åžerif imzalı unutulmazlarDomdom KurÅŸunuDargın MahkumOy BaboÇeÅŸmi SiyahımYuh YuhDumanlı oy bizim ellerKanadım deÄŸdi sevdayaÂ