Cecilia Bartoli, bariton sevgilisi Oliver Widmer'ı da sahneye çıkaracak

Mezzo soprano Cecilia Bartoli, Pavarotti'den sonra Ä°talya'dan yetiÅŸen en ünlü ses. 1999'da arÅŸivlerden çıkardığı unutulmuÅŸ Vivaldi aryalarıyla kaydettiÄŸi CD'si tüm dünyada 500 bin sattı. Ardından Gluck'un kastratolar için yazdığı aryalardan oluÅŸan ‘‘Dreams and Fables’’ albümü Top 10 listelerine girdi, satışı yüzbinlere ulaÅŸtı. Grammy ve Gramophone ödülleri kazandı. Müzik Festivali'nde yarın akÅŸam Aya Ä°rini'de 19.30'da piyanist Angelo Errico eÅŸliÄŸinde konser verecek sanatçı bariton sevgilisi Oliver Widmer'la birkaç düet de yapacak. Biz sanatçıyı Zürih'teki evinden aradık. Ses, seks, yemekler ve sonbaharda müzik dünyasını sarsmaya hazırlandığı Salieri projesi üzerine kahkahalarla dolu bir söyleÅŸi yaptık. Festival yöneticileri iki aydır yürekleri ağızlarında sizi Ä°stanbul'a getirecek gemi seferinin kesinleÅŸmesini bekliyor. Neden uçaÄŸa binmiyorsunuz?- Gemiyle yolculuk yapmak çok daha eÄŸlenceli çünkü. Ä°talya'dan vapura bineceÄŸim, Akdeniz'de güzel bir yolculuk yapacağım. Uçaktan çok daha uygar ve kolay. Yolculuk bir öğrenme fırsatı. Avrupa'da trenle yolculuk yaparım. GerektiÄŸinde uçaÄŸa da biniyorum. Ama ben eski moda bir insanım. GeçmiÅŸin büyük solistleri de konsere vapurla, trenle gidermiÅŸ. Hepsinin sahne yaÅŸamı uzun sürmüş. Uçağın havalandırmayla nemi azaltılmış ortamında seyahat etmek sese yapılabilecek en kötü ÅŸey. Ayrıca vücutta ciddi gerilim yaratıyor.Klimaya yaklaÅŸmama ve 1 milyon dolar teklif edilse bile stadyumda konser vermemenin dışında 'kesinlikle yapmam' dediÄŸiniz neler var?-MüziÄŸi doÄŸru ortamlarda paylaÅŸmak isterim. Stadyumda mikrofon lazım. Ses sıradışı bir enstrüman, en doÄŸal haliyle dinlenmeli. Dev hoparlörler insani boyutu yok ediyor. Bunu Pavarotti'nin stadyum konserlerinde görmüştüm. Ä°lkelerime gelince: Konserden önceki gün dinlenirim, az konuÅŸurum. Günde kaç saat egzersiz yapar, sesinizi nasıl korursunuz?-Muhafızla koruyorum!.. Sigara içenlerden, cereyandan, klimadan uzak dururum. Sesi vücudun herhangi bir parçası gibi düşünmek lazım. Paranoyaya dönüşmemeli. Gereken saygıyı gösterirsen sesini uzun yıllar korursun. Åžarkı söylemeyi usta çırak iliÅŸkisiyle annenizden öğrenmeniz size konservatuvar yıllarında ve sahnede ne kazandırdı, ne kaybettirdi?-Çok ÅŸey kazandırdı. Konservatuvarda ÅŸan dersimiz sadece iki saatti! Çok ÅŸeyi evde annemden öğrendim. Tabii annenin öğretmenlik yapması zor. Ama 15 yıldır ÅŸarkı söylüyorum. Demek ki bu tekniÄŸe çok ÅŸey borçluyum.1990'ların başında dünya sahnelerinde birden parladığınızda eleÅŸtirmenler sesinizi büyüleyici, çok esnek fakat zayıf buluyordu. Bu sorunu ne kadar zamanda aÅŸtınız?-15 yılımı aldı! (Kahkahalar) Hálá hiç durmadan çalışıyorum. Sesin atletik yönü böyle geliÅŸiyor. Özgüven kazandıran ise birlikte çalışılan ustalar. Barenboim'le çalışma fırsatını yakaladım. 21 yaşındaydım. Üç Mozart operası birden sahneledik. Daha sonra Boulez, Karajan gibi öğretmeyi seven büyük sanatçılarla çalıştım. 18. yy dönemine yürekten baÄŸlı olduÄŸunuzu söylüyor, kastrato repertuvarı üzerine çalışıyorsunuz. Sizce bu iki gelenek neden önemli?-Åžarkıcı aynı zamanda aktör. Bu yönünü ortaya çıkarabilmesi için çok kaliteli ÅŸiir gerek. 18 yy.'da müzik metinle özdeÅŸleÅŸiyor, ÅŸiirsellik ön plana çıkıyor. Kastrato geleneÄŸi ise büyüleyici. Sesim de koyu tonda olmakla birlikte oldukça esnek. Kastrato repertuvarı çoÄŸu kez sesim için soprano repertuvarından daha uygun. Kastratoların geniÅŸ bir skalası var: Altodan sopranoya uzanıyor. Çok sıradışı ÅŸeyler yapmak gerekebiliyor. Büyüleyici ve çok riskli. The Guardian'daki konser eleÅŸtirisinde kastrato repertuvarının sesinizi daralttığı yazılmıştı. Rus ruleti oynamaya devam edecek misiniz?-(Gülüyor) Neyse ki Londra'daki tek gazete The Guardian deÄŸil! Besteci ne yazmışsa ben onu söylüyorum. O resitalde Gluck seslendirdim. Anlaşılan bu gazeteci Gluck'u sevmiyor. Öyleyse konserime gelmek zorunda deÄŸil. Åžarkı söylemek yaÅŸamak gibi riskli. Ama müziÄŸe enerji veren de risk. SALIERI'DE KEÅžFEDECEK ÇOK ÅžEY VARVivaldi ve Gluck'un ardından arÅŸivlerden hangi bestecinin unutulan eserlerini çıkaracaksınız?-Gerçekten beni çok heyecanlandıran bir projede sıra: Salieri....Kötü şöhreti sizi korkutmuyor mu?-Kesinlikle hayır. Bu müthiÅŸ bestecinin eserlerinde keÅŸfedilecek çok ÅŸey var. Ama bu keÅŸiflerden hiçbiri Mozart'la ilgili deÄŸil! (Salieri'nin kıskançlıktan Mozart'ı zehirlediÄŸi yolundaki söylentilere deÄŸiniyor.) Bence 18.yy'ın en büyük bestecilerinden biri. Ä°talya'da doÄŸup Viyana'ya gitmiÅŸ, saray bestecisi olmuÅŸ. Age of Enlightment Orkestrası ile Salieri'nin eserlerini kaydettik, ekimde piyasaya çıkacak. Sonra turneye çıkacağız. Canlandırdığınız opera kahramanları hayatınızda iz bırakır mı?- Haydn, Mozart operaları, Fiordiligi, Elvira gibi roller beni ruhsal açıdan da etkiledi. Her akÅŸam sahnede gerçek insan olmanın erdemini öğreniyorsunuz, bu arada gerçek hayatın bir opera olmadığını da! Yoksa özel hayatınız felaketler zinciri haline gelebilir...Yılın yarısını kendinize ayırmayı hayal ediyordunuz. BaÅŸarabildiniz mi? 4 Haziran'da 37'ye giriyorsunuz, 40'ın eÅŸiÄŸinde radikal kararlar almayı düşünüyor musunuz, mesela leyleÄŸin kapınızı çalmasını ister misiniz?-Anne olmaya karar verdiÄŸimde 40 yaşına kadar beklemem! EÄŸer olursa dünyanın en mutlu insanları arasına girerim. Çocuk kadın için en büyük armaÄŸan. Vücudumun hazır olduÄŸunu söyleyebilirim. Bu açıdan herhangi bir problem yok yani. Tersine istek var...NÄ°YE BÄ°RLÄ°KTE SÖYLEMEYELÄ°M?Ä°stanbul'daki konser repertuvarını nasıl oluÅŸturdunuz?- Yıllardır eserlerini seslendirdiÄŸim büyük ustalardan oluÅŸuyor repertuvar. Rossini, Bellini, Mozart gibi. Bununla birlikte Fransa, Ä°spanya'dan eserler olacak. Resitale konuk olarak katılacak Bay Oliver Widmer ile Rossini ve Mozart'tan iki düet söyleyeceÄŸiz.Herhalde o akÅŸam aÅŸk perileri de sahnede olacak. New York Times'ta hayatınızı 'Bay Oliver'la paylaÅŸtığınızı okumuÅŸtum. Daha önce birlikte resital vermiÅŸ miydiniz?-Avrupa'daki resitallerimiz için bir program hazırlamıştık. Madem çeÅŸitliliÄŸi olan bir program sunmak istiyorum, Ä°stanbul'a birlikte geliyoruz, birlikte tatil de yapacağız, öyleyse neden birlikte birkaç eser söylemeyelim? Neden bu mutluluÄŸu paylaÅŸmayalım?Çok ÅŸanslıyız doÄŸrusu. AÅŸk insanın sesini parlatır, derler...- Birlikte çok seyrek resital veriyoruz. Bu açıdan ÅŸans denebilir. Fakat resitali ben vereceÄŸim, Oliver Widmer sadece konuk olacak. Dinleyiciye çaÄŸlar ve besteciler arasında müzikal bir yolculuk sunacağım...NOT: Röportajın tam metnini Andante Dergisi'nde okuyabilirsiniz.Yemek seks kadar haz verirÅžiirleri Vivaldi ve Gluck tarafından bestelenen P. Metastasio'yu severmiÅŸsiniz. DiÄŸer sanat dallarıyla ilgileniyor musunuz?-Bir kadınla konuÅŸuyorsunuz, tabii tüm sanatlar ilgimi çekiyor! Bence, ÅŸiir müzik demektir. ÇaÄŸdaÅŸ Ä°talyan yazarlarını, mesela Mario Rigoni Sterna'yı ilgiyle okuyorum. Klasik resmi seviyorum. Caravaccio, Guardi, Santoretto'nun resimlerini mesela. Bellini'nin heykellerini... Ama diÄŸer sanat dallarında yetenekli olduÄŸum söylenemez!Olsun, yemek piÅŸirmek de bir sanattır. ‘‘Yemek piÅŸirmek seks kadar haz veriyor bana’’, demiÅŸsiniz. En iddialı olduÄŸunuz yemeÄŸi sorsam...- (Kahkahalar) O sözü 23 yaşında söylemiÅŸtim. Herhalde çok toydum ve cinsellik konusunda pek fazla ÅŸey bilmiyordum. Öğrendikçe, seks ve yemek piÅŸirmenin hazzı konusunda çok ÅŸey keÅŸfettim! Mutfakta tercihim sebze yemekleri. Ve tabii makarna. Akdeniz mutfağının malzemelerini çok seviyorum. Balığı mümkün olduÄŸunca sade piÅŸiririm.KONSERDEN ÖNCE ÇİKOLATA YEMEMElinizi sürmediÄŸiniz, mutfağınıza sokmadığınız malzeme var mı?- Konserden önce kesinlikle çikolata yememem gerektiÄŸini biliyorum. Tabii bu konserden sonra yememem gerektiÄŸi anlamına gelmiyor! Bunun dışında her ÅŸeyi yerim. Önemli olan nasıl piÅŸirildiÄŸi, lezzeti.Madem söz makarnadan açıldı, spagettinin haÅŸlandığı suyu dökmeyi cinayet kabul edenlerden misiniz? Geçenlerde Ä°talyan bir köşe yazarımız, spagetti piÅŸtiÄŸinde suyunun buharlaÅŸması gerektiÄŸini yazmıştı.-Makarna piÅŸirmek çok kolay. Ä°yi piÅŸirmek istiyorsanız büyük bir kap alın, aÄŸzına kadar su doldurun. Kaynayınca makarnaları alın. PiÅŸince, suyu dökmeyip ne yapacaksınız ki? Önemli olan makarnanın kıvamında piÅŸirilmesi ve daha sonra güzel bir sosla servis yapılmasıdır. SöylediÄŸinizi hiç duymamıştım... En azından Sicilya'da böyle bir yöntem yok!Â