Çanakkale'de tarihi buluÅŸma

18 Mart Çanakkale Åžehitleri'ni Anma Günü için geri sayım baÅŸladı. Türkiye, Çanakkale Destanı'nı yazanları ilk kez şölen havasında hatırlayacak. Hürriyet Gazetesi ve TÃœRSAB'ın dev organizasyonuna tüm Türk halkı davetli.Sözeri'nin çabaları duyarsızlığa takıldıÇanakkale Åžehitler Abidesi ilk inÅŸa komitesi 1952 yılında toplandı. Abidenin temeli 19 Nisan 1954 yılında atıldı. Ancak parasızlık nedeniyle inÅŸaat durdu. Sözeri'nin baÅŸkanlığındaki inÅŸa komitesi sayesinde 1958 yılında, Türk halkından toplanan para yardımı ile abide açılışı nihayet 10 AÄŸustos 1960'ta yapıldı. Ve 21 AÄŸustos 1960'ta abide ziyarete açıldı. Fakat sonradan ortaya çıktı ki, bu açılışla birlikte abide sadece birkaç çiçek ve müze kazanmış, o kadar. Emin Nihat Sözeri, yine vazgeçmedi. Onlarca kez Milli EÄŸitim Bakanlığı'na yazı yazdı, anıtın çevresi için yapılan kayıp projenin bulunmasını istedi. Bir türlü baÅŸlatılamayan tamamlama çalışmaları, 1999 yılında Kültür Bakanlığı giriÅŸimiyle baÅŸladı. Projenin 2003 yılı sonlarında tamamlanması bekleniyor. Åžehitler Abidesi inÅŸasını tamamlatan pilotDuvarlarda asılı her bir fotoÄŸrafı, madalyayı, notu, sembolü, tek tek, dakikalarca anlatmaktan gurur duyuyor. Babası Emin Nihat Sözeri'den kalanları müzeye bağışlamama nedenini, ‘‘Babam, 'Tüm hatıralarım sana emanet oÄŸlum. Senin çocuklarına emanet' derdi. Ölene kadar onları korumak benim görevim’’ diye açıklıyor. Görevine öyle sadık ki, anılar duvarlardan, ÅŸifonyer üstlerinden onu izlerken, o, bacak bacak üstüne bile atmıyor. UÇAKTAN ÇİVÄ° ATARAK SAVAÅžTI Bülent Sözeri, 70 yaşında. ÅžiÅŸe Cam Ä°dari Ä°ÅŸler Müdürlüğü'nde genel müdürlükten emekli olmuÅŸ. Ä°ki kız babası. Ama onun anlatmak istediÄŸi, ne ÅŸimdisi, ne de kendi geçmiÅŸi. O, baÅŸarılarıyla gurur duyduÄŸu, hıçkırıklara boÄŸulduÄŸu pilot babasını anlatmaya hazırlanıyor bizlere. 1978 yılında, 86 yaşında vefat eden Emin Nihat Sözeri, Çanakkale Abidesi'nin yarım kalan inÅŸası için Milliyet Gazetesi'yle birlikte yardım kampanyası baÅŸlatan insan. Çanakkale Åžehitler Abidesi Ä°nÅŸaat Komitesi BaÅŸkanı. Ä°lk askeri pilotumuz. ‘‘Babam 1893 Åžumnu doÄŸumlu. 1912 yılında Harbiye'den mezun oluyor. Almanya'da üç ay pilotluk eÄŸitimi görmeye gidiyor. Anadolu'da uçağın olmadığı yıllar, o yıllar. Dünyada bez uçaklar var daha. Babam önce bez uçakları dikmeyi, sonra uçak kullanmayı öğreniyor.’’ SavaÅŸ sırasında uçaktan bomba yerine çivi de atarmış askerler. Ä°nanması güç bu koÅŸullarda, babasının bir Ä°ngiliz'e çivi atarak onu atından düşürdüğünü anlatıyor, Bülent Sözeri: ‘‘Almanya 1. Dünya Savaşı'nda müttefikimiz olunca, babam Almanya'dan uçakla dönüyor. Çanakkale'de 57'nci Alay Komutanı olan Mustafa Kemal'le tanışıyor. Uçarak askerlere düşman askerinin konumu hakkında bilgi veriyor. Daha sonra Erzurum Kafkas Cephesi'ne tayin oluyor. Enver PaÅŸa'nın emrine giriyor ve harp madalyasını alıyor. Oradan da Hicaz'a (Suriye) tayin oluyor. Yemen'de Arap asilerini bombalıyorlar.’’ O zamanlar toplam üç uçak olduÄŸunu söylüyor Sözeri: ‘‘Babam Hicaz'dayken, artık uçaktan inmiÅŸ, hep at sırtında. Orada ÅŸehir yaÅŸamından çok uzak kalmış. Hatta Cemal PaÅŸa ona bir ud armaÄŸan etmiÅŸ. Onu çalarak vakit geçirirmiÅŸ.’’ Ä°smet Ä°nönü'yle, MareÅŸal Fevzi Çakmak'la, omuz omuza istiklal mücadelesi veren Emin Nihat Sözeri, Åžeyh Sait isyanında da görev yapıyor. Daha sonra kurmay albay oluyor. Ardından, Atatürk'ün hastalığı dönemine denk düşen bir dönemde Muhafız Alay Komutanı oluyor. SavaÅŸ sonrası Emin Nihat Sözeri, Diyarbakır'da ve Adana'da valilik yapıyor. BayrampaÅŸa'nın ilk belediye baÅŸkanı oluyor:‘‘Babam savaÅŸ sonrasında, hep içinde bir sızıyla yaÅŸadı. En büyük arzusu Çanakkale'de ölen 253 bin arkadaşı için abide yaptırmaktı. 1954 yılında proje yarışması sonuçlanan abide inÅŸası, parasızlık yüzünden yarım kalmış. Yarışmanın galibi DoÄŸan ErginbaÅŸ ve Ä°smail Utkular'ın ortak projesiymiÅŸ. 1957 yılında, hálá bir abide yokmuÅŸ ortada. HALKTAN TOPLANAN PARABabam, Diyarbakır'da vali olduÄŸu dönemde nihayet bu büyük sıkıntıyı BaÅŸbakan Adnan Menderes'e söyleme fırsatı buluyor. Menderes de babamın konuÅŸmalarından çok duygulanıyor. ‘Yaptıralım o zaman, hem de en büyüğünden' diyerek Maliye Bakanlığı bütçesinden para ayırıyor. DışiÅŸleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu da o sıralarda yine bir Amerika ziyareti yapmış, para istemeye gitmiÅŸ. Ama eli boÅŸ dönüyor. Öyle olunca abideye akan paralar duruyor. Babam da Menderes'e ‘Müsaade edin, Milliyet Gazetesi'yle bir anlaÅŸma yapalım. Yardım komitesi kurup halktan para toplayalım' diyor. Çanakkale Abidesine Yardım Komitesi kuruluyor böylece. Babam da baÅŸkanı oluyor. ’’ Åžehitliklere bakımGelibolu ÅŸehitlikleri, Çanakkale Zaferi'nin 88'nci yıldönümü nedeniyle yarınki törenler öncesi bakımdan geçirildi. Her yıl 18 Martta binlerce kiÅŸinin ziyaret ettiÄŸi Seddülbahir, Hisarlık Tepesi, Conbayırı, Alçıtepe, Sığındere, Kanlıdere ve Kanlısırt'taki ÅŸehitliklerde bulunan temsili mezar taÅŸlarının silinen yazıları, boyayla belirginleÅŸtirildi. Temizlik çalışmalarının sürdüğünü belirten Gelibolu Yarımadası Eceabat Milli Park Müdürü Gürsoy DeÄŸirmenci, ‘‘Bu yıl 88'nci yıldönümünü kutlayacağımız 18 Mart Deniz Zaferi nedeniyle ziyaretçi akınına uÄŸrayacak tüm ÅŸehitliklerimiz bakımdan geçti’’ dedi. Bu arada Ä°stanbul'un fethi öncesinde Çanakkale'de boÄŸazın iki yakasına Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan kalelerden Rumeli yakasındaki Kilitbahir Kalesi'nde de Kültür Bakanlığı restorasyon baÅŸlattı.Deniz zaferi için izciler yürüyüşüÇanakkale Deniz Zaferi'nin 88'inci yıldönümü kutlamaları çerçevesinde yer alan ve 14 yaşından büyük izcilerin katıldığı ‘‘Çanakkale Geçilmez Ergin Ä°zci Yürüyüşü’’ dün sabah Kumkale ÅžehitliÄŸi'nde yapılan törenle start aldı.Milli EÄŸitim Müdürlüğü tarafından bu yıl 6'ncısı düzenlenen yürüyüşe Çanakkale, MuÅŸ, MuÄŸla, Ä°zmir, Samsun, Rize, Ä°stanbul, Adana, Adıyaman, Edirne, Malatya, Kayseri, Denizli, UÅŸak, Trabzon, Zonguldak, Gaziantep, Manisa, Kırklareli, Bolu, Kilis ve Osmaniye illerinden gelen 180 izci katıldı. Yürüyüş, Halileli ve Ä°ntepe güzergahı izlenerek Güzelyalı Beldesi'nde son buldu. Ergin izciler 18 Mart Çanakkale Deniz Zaferi törenlerinde de yürüyüş yapacak.Yürüyüş etkinliÄŸi ile deÄŸiÅŸik illerden gelen izcilere Çanakkale SavaÅŸları'ndaki milli ruhu aşılamak amacında olduklarını belirten Çanakkale Milli EÄŸitim Müdürü Hüseyin Yıldız, ‘‘Bu yürüyüşümüz her yıl Deniz Zaferi kutlamalarında yer alıyor. Türkiye'nin farklı illerinden gelerek Çanakkale Deniz Zaferi etkinliklerini renklendiren izcilerimiz yaptığı yürüyüş ile ÅŸehitleri anıyor. Gelibolu Yarımadası'ndaki tarihi yerleri görerek tanımış oluyorlar’’ dedi.Â