Bakü'yle rapor krizi

Susurluk raporundaki Türkmenistan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı hakkındaki iddialar büyük bir diplomatik krize neden oldu. Azerbaycan, raporun bu bölümünün ‘yalan olduğunun’ açıklanmaması halinde, Aliyev'in şubattaki Ankara gezisini iptal edeceğini bildirdi.

Başbakan Mesut Yılmaz'ın izniyle önceki gün Arena programında açıklanan Susurluk raporunda, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Saparmurad Niyazov Türkmenbaşı ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in adının geçtiği bölümler, Azerbaycan'la büyük bir diplomatik krize neden oldu.

Azerbaycan, raporun bu bölümünün ‘yalan olduğunun’ açıklanmasını resmen istedi. Aksi halde Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in, Şubat başında Ankara'ya yapacağı resmi ziyaretin iptal edileceği bildirildi. Azerbaycan'ın bu resti üzerine Başbakan Mesut Yılmaz, raporda, Türkmenbaşı ve Aliyev hakkındaki ifadelerin Ömer Lütfü Topal'ın ‘iddia ve isnatları’ olduğunu, ‘Başbakanlık Teftiş Kurulu’nun tespitlerini yansıtmadığını' bildirdi. Türkmenistan'ın Ankara Büyükelçiliği'nin de henüz bir diplomatik girişimde bulunmamakla birlikte, raporu incelemeye aldığı öğrenildi. Azerbaycan ile krize, rapordaki ‘‘Turizm Bakanlığı memurlarından başlayıp yurtdışında Aliyev'e, Niyazov'a ulaşan bir haraç zinciri çok geniş bir camiayı kapsamaktadır’’ ifadesi ile, Aliyev'in oğlu İlhan Aliyev hakkında ise Topal'a 500 bin dolar borcu olduğu ve kumarhanelere ortak yapıldığı konusundaki ifadeler neden oldu.

BÜYÜKELÇİ DOĞRULADI

Azerbaycan'ın Ankara Büyükelçisi Mehmet Ali Nevruzoğlu krizi doğrulayarak, ‘‘Dost ve kardeş Türkiye'nin bunun yalan olduğunu açıklamasını bekliyoruz. Böyle bir şey olmadığının yine Kanal D ve Arena'da yayınlanmasını istiyoruz’’ dedi. Nevruzoğlu'nun Başbakan Yılmaz'dan da ‘acil randevu istediği’ öğrenildi. Edinilen bilgiye göre diplomatik kriz nedeniyle Dışişleri ile Başbakanlık arasında dün gün boyunca yoğun bir telefon trafiği yaşandı.

Yılmaz'ın, Dışişleri Bakanı İsmail Cem ile görüşmesinde de konu ele alındı. Sorun ayrıca Cumhurbaşkanı Demirel ve Başbakan Yardımcısı Ecevit'e de bildirildi. Dışişleri Bakanlığı'nda da konuyla ilgili ‘kriz toplantısı’ yapıldı. Toplantıda, krizin Türkmenistan ve Azerbaycan ile ilişkilerin bozulmasının yanı sıra, Türkiye açısından hayati önem taşıyan Hazar ve Kafkas petrollerinin Batı'ya taşınması projesinin şekillendiği bir zamana rastlamasının da sıkıntı yaratacağı üzerinde duruldu. Toplantıda, ‘‘Kafkas ve Hazar petrol ve doğalgazının Batı'ya Türkiye üzerinden taşınıp taşınmayacağına karar verecek en kritik iki isim Aliyev ve Niyazov Türkmenbaşı'dır’’ değerlendirmesi yapıldı. Krizin aşılması için de,

Başbakan Yılmaz'ın bir açıklama yaparak, olayı yalanlaması formülü benimsendi. Hükümet de, kendisine aktarılan bu formülü benimseyince, Başbakan Yılmaz dün geç saatlerde bir açıklama yaptı. Yılmaz açıklamasında, Aliyev ve Türkmenbaşı hakkındaki ifadelerin sadece raporda yer verilen, Topal'ın ‘iddia ve isnatları’ olduğu, ‘‘Başbakanlık Teftiş Kurulu'nun herhangi bir tespitini yansıtmadığını' bildirdi. Açıklamada şöyle denildi:

‘‘Dün akşam Kanal D Televizyonu'nun Arena Programı'nda Susurluk Raporu'yla ilgili yapılan yayında Azerbaycan ve Türkmenistan yöneticileriyle ilgili bazı bilgilere yer verilmiştir. Bu bilgiler halen ölmüş bulunan bir kumarhane sahibinin iddia ve isnatları olup, bunların doğruluğunu saptayacak bir soruşturma yapılmaksızın ve raporda ilgilinin iddiaları bölümünde yer verilmiştir. Dolayısıyla Başbakanlık Teftiş Kurulu'nun herhangi bir tespitini yansıtmamaktadır.’’