Avrupa'dan Zana'ya ret

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Diyarbakır Belediyesi eski Başkanı Mehdi Zana'nın ‘‘ifade özgürlüğünün ihlal edildiği’’ gerekçesiyle yaptığı başvuruyu reddetti. Mahkeme ‘‘teröre destek ve şiddeti savunan’’ ifadelerin, özgürlük kapsamına girmediğini kararlaştırdı.

Mehdi Zana, Ağustos 1987'de Diyarbakır'daki askeri cezaevinde bulunduğu sırada Cumhuriyet Gazetesi'ne verdiği bir demeçte, ‘PKK’nın özgürlük mücadelesini destekliyorum. Buna rağmen katliamlara karşıyım. Herkes hata yapabilir. PKK da bu hata çerçevesinde kadın ve çocukları öldürüyor' demişti. Zana, bu demecinden dolayı yargılanmış ve 1 yıl hapis cezasına mahkum olmuştu. Mehdi Zana, mahkumiyet kararını Strasbourg'a getirmiş ve Türkiye'yi şikayet etmişti.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, dün 8 oya karşı 12 oyla, komisyonun görüşünü benimsedi ve Zana'nın verdiği demecin ‘‘teröre hoşgörü’’ anlamına geldiğini vurguladı. Mahkeme, bölgede siyasi ağırlığı bulunan Zana'nın sözlerini ‘uygunsuz ve belirsiz’ olarak niteledi. AİHM, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 10'uncu maddesiyle bireylerin güvence altına alınan ‘‘düşünce ve ifade özgürlüğü hakkı’’ kapsamında değerlendirilemeyeceğini kaydetti.

Bunun yanı sıra mahkeme, Zana'nın askeri mahkemede yargılandığını, ifadesinin gerektiği gibi alınmadığını ve kendisinin bulunmadığı bir duruşmada yargılandığını belirterek ‘‘adil yargılanmadığına’’ karar verdi ve Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin ‘‘adil yargılanma’’yı güvence altına alan 6'ncı maddesini ihlal ettiğine karar verdi. Mahkeme bu nedenle Zana'ya manevi tazminat olarak 40 bin ve mahkeme harcamaları olarak da 30 bin frank olmak üzere toplam 70 bin frank (2.5 milyar TL) ödenmesine karar verdi.