Asker gönderme yetkisi Hükümet'te

Hükümet'e 'Sürekli Özgürlük Harekatı' kapsamında yabancı ülkelere asker gönderme yetkisi öngören tezkere Meclis'ten geçti. 422 milletvekilinden, 319'u kabul, 101'i ret oyu kullandı.  Bölgedeki askeri güçlerin haritası Uydu görüntüleriyle Ladin'in kampları  FotoÄŸraflarla savaÅŸ Hükümet, Türk Silahlı Kuvvetler BaÅŸkomutanı Hükümetin Anayasa'nın 92 ve 117. maddeleri uyarınca aldığı izin, ''kapsamı, sınırı, zamanı ve süresi Hükümetçe belirlenmek üzere, terörizme karşı baÅŸlatılan Sürekli Özgürlük Harekatı ve devamının icrası kapsamında, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yabancı ülkelere gönderilmesi, yabancı silahlı kuvvetler unsurlarının Türkiye'de bulunması ve hükümetçe verilecek izin ve belirlenecek esaslar çerçevesinde bu kuvvetlerin kullanılmasını'' öngörüyor.Hükümet'e verilen iznin Anayasal dayanaklarını oluÅŸturan maddeler, ÅŸunlar:Madde 92''SavaÅŸ hali ilanı ve silahlı kuvvet kullanılmasına izin verme''''Milletlerarası hukukun meÅŸru saydığı hallerde savaÅŸ hali ilanınave Türkiye'nin taraf olduÄŸu milletlerarası andlaÅŸmaların veya milletlerarası nezaket kurallarının gerektirdiÄŸi haller dışında, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yabancı ülkelere gönderilmesine veya yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye'de bulunmasına izin verme yetkisi TürkiyeBüyük Millet Meclisi'nindir.Türkiye Büyük Millet Meclisi tatilde veya ara vermede iken ülkeninani bir silahlı saldırıya uÄŸraması ve bu sebeple silahlı kuvvet kullanılmasına karar verilmenin kaçınılmaz olması halinde CumhurbaÅŸkanı da Türk Silahlı Kuvvetleri'nin kullanılmasına karar verebilir.''Madde 117''BaÅŸkomutanlık ve Genelkurmay BaÅŸkanlığı''''BaÅŸkomutanlık, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin manevi varlığından ayrılamaz ve CumhurbaÅŸkanı tarafından temsil olunur.Milli güvenliÄŸin saÄŸlanmasından ve Silahlı Kuvvetlerin yurt savunmasına hazırlanmasından, Türkiye Büyük Millet Meclisine karşı, Bakanlar Kurulu sorumludur.Genelkurmay BaÅŸkanı, Silahlı Kuvvetlerin komutanı olup, savaÅŸta BaÅŸkomutanlık görevlerini CumhurbaÅŸkanlığı namına yerine getirir.Genelkurmay BaÅŸkanı, Bakanlar Kurulu'nun teklifi üzerine, CumhurbaÅŸkanınca atanır, görev ve yetkileri kanunla düzenlenir. Genelkurmay BaÅŸkanı, bu görev ve yetkilerinden dolayı BaÅŸbakana karşı sorumludur.Milli Savunma Bakanlığı'nın, Genelkurmay BaÅŸkanlığı ve Kuvvet Komutanlıkları ile görev iliÅŸkileri ve yetki alanı kanunla düzenlenir.'' BaÅŸbakan Bülent Ecevit imzalı Hükümet Tezkeresi Genel Kurul'un saat 15:00'da baÅŸladığı oturumda gündemin ''BaÅŸkanlığın sunuÅŸları'' bölümünde görüşüldü. Hükümeti temsilen Savunma Bakanı Sabahattin ÇakmakoÄŸlu'nun söz aldığı oturumda, siyasi parti temsilcileri de görüş bildirdi.319 KABUL, 101 RETGörüşmelerin tamamlanmasının ardından oylamanın usulü belirlendi. Yapılan oylamada, açık oy benimsenirken yöntem olarak da elektorink oylama tercih edildi. Oylamaya 422 milletvekili katıldı. 319 milletvekili kabul, 101'i ret oyu kullanırken 2 milletvekili de çekimser kaldı.  YETKÄ° TEZKERESÄ°BaÅŸbakan Bülent Ecevit'in imzasıyla TBMM BaÅŸkanlığı'na dün akÅŸam saatlerinde sunulan tezkerede, hükümete Afganistan'a yönelik operasyon çerçevesinde asker gönderme ve topraklarında asker bulundurma konusunda izin verilmesi talep edildi. Tezkerede, izin talebinin çerçevesi ÅŸu ÅŸekilde belirtildi:"Anayasa'nın 92'inci ve 117'nci maddeleri uyarınca, gereÄŸi, kapsamı, sınırı, zamanı ve süresi Hükümetçe belirlenmek üzere, terörizme karşı baÅŸlatılan Sürekli Özgürlük Harekatı ve devamının icrası kapsamında, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) yabancı ülkelere gönderilmesi, yabancı silahlı kuvvetler unsurlarının Türkiye'de bulunması ve hükümetçe verilecek izin ve belirlenecek esaslar çerçevesinde bu kuvvetlerin kullanılması için hükümete izin verilmesinin gereÄŸini arz ederim.''İÇTÃœZÃœK'TEKÄ° DÃœZENLEMETBMM İçtüzüğü'nün ''Silahlı kuvvet gönderilmesi veya kabulü'' baÅŸlıklı 130. maddesi ÅŸu düzenlemeyi getiriyor:''Anayasanın 92. maddesinin birinci fıkrası gereÄŸince Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yabancı ülkelere gönderilmesine veya yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye'de bulunmasına belli bir süre için, Bakanlar Kurulu'nun istemi üzerine TBMM'ce izin verilir. Bu kararı CumhurbaÅŸkanı uygular.''KÖRFEZ KRÄ°ZÄ°NDEN BU YANA 7. Ä°ZÄ°NTürkiye Cumhuriyeti hükümetleri, Körfez Krizi'nden bu yana yurt dışına asker göndermek için 7 kez TBMM'den izin aldı.Irak'ın Kuveyt'i iÅŸgaliyle baÅŸlayan Körfez Krizi sürecinde, ABD vemüttefiklerinin Irak'a yönelik askeri harekatı aÅŸamasında Türkiye'de çok uluslu bir gücün konuÅŸlandırılması gündeme gelmiÅŸti. Hükümet, ''ülkemize bir tecavüz vukuu halinde derhal mukabele edilmesi maksadına münhasır olarak'' Türk Silahlı Kuvvetlerinin yabancı ülkelere gönd%äDlmesi veya yabancı silahlı kuvvetler mensuplarının Türkiye'de bulunması konularında TBMM'den izin istemiÅŸ ve bu izin 12 AÄŸustos 1990 tarihinde hükümete verilmiÅŸti. Önceleri Çekiç Güç olarak adlandırılan, ÅŸimdi ise sadece hava gücüyle sınırlı olan Kuzeyden KeÅŸif Harekatı, bu izin kapsamında Türkiye'ye konuÅŸlandırılmıştı.Hükümet, TBMM'den 1990'da izin isterken, bugünkü tezkerede olduÄŸu gibi Anayasa'nın 92. maddesinin yanı sıra 117. maddesine de atıfta bulunmuÅŸtu.BaÅŸbakanlık yetkilileri, son izin tezkeresinde de 117. maddenin dayanak gösterilmesinin, CumhurbaÅŸkanı'nın baÅŸkomutanlık yetkisinin hükümete devredilmesi gibi bir anlam taşımadığını belirttiler. Anayasa'da düzenlenen bir hükmün, hükümet tezkeresiyle deÄŸiÅŸtirilmesinin düşünülemeyeceÄŸini vurgulayan yetkililer, ''117. maddeye atıfta bulunulması, ikinci fıkradaki (milli güvenliÄŸin saÄŸlanmasından ve silahlı kuvvetlerin yurt savunmasına hazırlanmasından, TBMM'ye karşı Bakanlar Kurulu sorumludur) hükmü nedeniyledir'' diye konuÅŸtular.Öte yandan, hükümetler, 1992'de Somali ve Bosna-Hersek'e, 1994'te Azerbaycan'a, 1997'desrail-Filistin çatışmalarının yaÅŸandığı El Halil'e, 1997'de Arnavutluk'a, 1998'de Kosova'ya asker göndermek için TBMM'den izin aldılar.Bu arada, Makedonya'daki Arnavut azınlığın elindeki silahlı toplamak için NATO'nun baÅŸlattığı operasyon kapsamında Bosna-Hersek'e görevli Türk kuvvetlerinden bir birlik Makedonya'ya kaydırıldı. Bu kaydırma için TBMM'den izin alınmadı.   ECEVÄ°T: KÄ°MSENÄ°N GERÄ°SÄ°NDE KALMADIK BaÅŸbakan Bülent Ecevit, 11 Eylül saldırısından sonra ABD'nin ne yapacağını açıklamadan Türkiye'nin ortaya çıkıp bir takım tedbirler sıralamasının izah edilemeyeceÄŸini belirterek, ''ABD'nin yanında yer aldığımızı tereddüde yervermeden açıkladık. Bu ABD'ye vefa borcumuzdu'' dedi. BaÅŸbakan Ecevit, yurtdışına asker gönderilmesi için Hükümet'e izinverilmesini öngören BaÅŸbakanlık Tezkeresi üzerindeki eleÅŸtirileri yanıtladı. 11 Eylül saldırısının tarihi facialardan birisi olduÄŸunu kaydeden Ecevit, ÅŸunları söyledi: ''Bu facıya uÄŸrayan devlet de dünyanın en güçlü devleti olan ABD'dir. ABD, hazırlıksız yakalanmıştır bu olaya. Hazırlıklı olması damümkün deÄŸildi. Çünkü, akla hayale sığmayacak bir saldırıya maruz kalmıştır. 2 dünya savaşını da ABD yönetmesine raÄŸmen, kendi topraklarına tek bir yabancı asker bile gelmemiÅŸtir. Ona raÄŸmen 11 Eylül günü ABD'nin iki kentinde bu olay oluyor. Ve 2 dakika içinde koca binalar yıkılıyor. 2-3 dakika içinde 6 binin üstünde insan ölüyor. ABD'nin böyle bir saldırıya hazırlıklı olması mümkün deÄŸildir.Elbette bunun üzerine nasıl bir strateji izleyeceÄŸi, terörizme karşı nasıl bir mücadele edeceÄŸi konusunda bir hazırlık aÅŸamasından geçmesi zorunluydu.  Åžimdi ABD terör saldırısına uÄŸramış, can kayıpları vermiÅŸ, o henüzne yapacağını açıklamadan, bizim onun yerine ortaya çıkıp bir takım kararlar açıklamamız nasıl izah edilebilir? Bunu anlamak çok güç. ABD,madem ki, bir öncülük üstlenmiÅŸ bulunuyor terörizme karşı, ilk önce ABD'nin nasıl bir tavır alacağını bilmemiz gerekiyor. '' Ecevit, Türkiye'nin bu konuda en kararlı davranan ülkelerden birisi olduÄŸunu belirterek, ''O trajik olayın hemen arkasından Türkiye, terörizme karşı vereceÄŸi mücadelede ABD'nin yanında yer alacağını hiçbir tereddüde mahal bırakmayacak açıklıkta belirtmiÅŸtir. Bu bizim herÅŸeyden önce ABD'ye vefa borcumuzdu. Çünkü,  birçok Batılı müttefiklerimiz, terörizmle mücadelemizde yanımızda yer almazken ABD bizimle olmuÅŸtur. Onun yanında yer almamız doÄŸaldır'' diye konuÅŸtu.      ''FIRSAT YARATTI''     Türkiye'nin ABD'nin yanında yer almasının vefadan da öte terörizm belasından kurtarılması için büyük bir fırsat yarattığını anlatan Ecevit, konuÅŸmasını şöyle sürdürdü: ''ABD, terörizme karşı savaÅŸ açıyor ve 15-20 yıl terörizmden büyükacılar çekmiÅŸ olan Türkiye de elbette bu mücadelede ABD'nin yanında yer alacaktır. Peki ABD, bizden ne istedi? Åžu ana kadar  hiçbir ÅŸey istemedi. ABD ÅŸimdiye kadar havaalanlarının ulaşım için kullanımı dışında, bunun gibi bazı istekler dışında herhangi bir istekle karşımıza gelmedi. Çünkü, süratle karar verilecek bir noktada deÄŸiliz.Fakat ABD ile günü gününe iliÅŸkilerimiz sürüyor. Bugün de 1 generalimizin baÅŸkanlığında üç subaydan oluÅŸan bir heyet irtibat görevi için  ABD'nin talebi üzerine bu ülkeye gitmiÅŸ bulunuyor.   ABD henüz kararlarını açıklamadan önce, biz kendi önerilerimizi kamuoyuna açıklamaya, ABD'ye iletmeye baÅŸladık. ÖrneÄŸin, Kuzey Ä°ttifakı'nı oluÅŸturan güçlere askeri eÄŸitim verebileceÄŸimizi, bunun dışında bir takım malzeme ihtiyaçlarını, araç-gereç ihtiyaçlarını karşılayabileceÄŸimizi ilettik. Ve bu mücadeleyi Afganistan topraklarında, çaÄŸdışı rejime karşı verilen mücadelenin sonuna kadar götürmesi gerektiÄŸini, kararlılıkla ve açıklıkla belirttik. Daha ne istiyorsunuz bizden?'' Ecevit, Türk irtibat subaylarının da katıldığı toplantılarda yeni deÄŸerlendirmelerin yapılacağını belirterek, kimlerin nasıl ABD'ye yardımcı olabileceÄŸi, hangi devletlerin ne yapabileceÄŸinin kararlaÅŸtırılacağını söyledi.  Türkiye'nin hiç kimsenin gerisinde kalmadığını kaydeden Ecevit, ''Herkesten daha önce kararlılığımızı ifade ettik. Önerilerimizi de dile getirmeye baÅŸladık'' diye konuÅŸtu.      ''GENERAL DOSTUM'A HAKARET''     BaÅŸbakan Ecevit, SP milletvekili Oya Akgönenç'in konuÅŸmasının bir çok yerini ''hayretle karşıladığını'' ifade ederek, şöyle konuÅŸtu: ''Yıllardan beri Türkiye'ye dostluÄŸunu göstermiÅŸ olan ve Türkiye ile yakından iliÅŸki kuran General Dostum'a burada hakaret edilmiÅŸ olmasını içime sindiremediÄŸimi belirtmek istiyorum.  Akgönenç bununla da kalmadı, Afgan halkının çaÄŸdışı rejimden kurtulması için önde gelen bir umut durumundaki Kuzey Ä°ttifakı'nı da yerle bir etti. Onlara da hakaretlerde bulundu. Bunu da büyük üzüntüyle karşıladım. Bu durumda Vasiyet Partisi'nin... Düzeltiyorum Saadet Partisi... O kadar sık isim deÄŸiÅŸtiriyorlar ki.. Bu konuÅŸmalar gösteriyor ki Saadet partisi, Taleban rejimine karşı açık bir tavır almayı içine sindiremiyor.'' BaÅŸbakan Ecevit'in sözleri iktidar partileri tarafından alkışlanırken, SP'liler sıra kapaklarına vurarak protesto ettiler.  Ecevit, ABD'nin Ankara Büyükelçisi Pearson'ın dün yaptığı bir konuÅŸmada, bazı konulara açıklık getirdiÄŸini belirterek, Türkiye'den askeri birlikler için herhangi bir resmi istekte bulunmadıkları yolunda açıklama yaptığını hatırlattı.  Ecevit, konuÅŸmasına şöyle devam etti:     ''ACELECÄ° OLMANIN GEREĞİ YOK''     ''ABD Büyükelçisi bunları söylüyor fakat hala Türkiye'de bazı kimseler, (illa ABD bizden asker istesin) havasındalar. He ısrarla söylüyorlar. Bu konuda bu kadar aceleci olmanın gereÄŸi yok.  Umarım ki bizim askeri katkımıza ihtiyaç olmadan ama baÅŸka yollardan geniÅŸ katılımımızla bir an önce Afganistan'daki harekattan baÅŸarıyla sonuç alınmasını temenni ederim.  Irak ile ilgili olarak Pearson ÅŸunu söyledi: (Türk makamlarıyla Irak konusunda herhangi bir görüşme yapmış deÄŸiliz.) Gerçek de budur. 11 Eylül'den bu yana bazı çevreler Irak konusunu iyi niyetle veya baÅŸka niyetlerle gündeme getiriyorlar. Åžimdiye kadar Irak konusunu gündeme getirmedi ABD. Ama bazı çevreler ısrarla bunu gündeme getirmeye çalışıyorlar. Bunu gündeme getirmekte Türkiye'nin yararı olmaz.  Bazı sayın milletvekilleri (gizli oturum yapalım) diyorlar.  Türkiye saydamlık içinde olan bir ülkedir. ABD saydamlık içinde bir ülkedir. ABD, Kongresi'nde bir gizli oturuma ihtiyaç duymazken, bizim TBMM'de böyle bir oturama neden ihtiyaç duyulsun anlamak mümkün deÄŸil.'' Bu sırada SP Genel BaÅŸkan Yardımcısı Mehmet BekaroÄŸlu, ''ABD'den izin mi alacağız?'' diyerek laf attı. Oturumu yöneten TBMM BaÅŸkanvekili Murat SökmenoÄŸlu da ''Türkiye Cumhuriyeti BaÅŸbakanı kimseden izin almaz'' ÅŸeklinde karşılık verdi.       ÇİLLER'E CEVAP     Ecevit, Tezkere'nin görüşülmesinden sonra, Genel Kurul gündeminde gensoru önergeleri bulunduÄŸunu hatırlatarak, ''Ben Sayın Çiller'i dinlerken ÅŸu hisse kapıldım: Acaba Sayın Tansu Çiller ÅŸimdiden gensorugörüşmelerini baÅŸlattı mı? Neyse ki Sayın çiller, konuÅŸmasının sonundatoplantının gerçek gündemine 1-2 cümleyle de olsa deÄŸindi'' diye konuÅŸtu.  BaÅŸbakan Ecevit'e konuÅŸması sırasında SP ve AK Parti sıralarından sık sık laf atıldı. DSP milletvekilleri de ''dinleyin, saygılı olun'' diye karşılık vererek, Ecevit'i konuÅŸmasının sonunda ayakta alkışladılar.  Â