Amerikan sapığı

Kendisine kurban olarak kadınları seçen bir seri katilin anlatıldığı Amerikan Sapığı sıkı bir toplumsal eleştiri. Kitabı yayımlandığında büyük bir ilgi gören ve çok tartışılan Amerikan Sapığı sinemada seyircinin karşısına biraz yumuşatılarak çıkartıldı.

Bret Easton Ellis'in yazdığı Amerikan Sapığı (American Psycho) geride bıraktığımız on yılın en sıcak tartışmalara konu olan kitaplarından biriydi. İçeriğinde yer alan grafik şiddet unsurunun getirdiği her çeşit protestonun yanısıra kitabın yoğun karanlık tonu da hem kitabı hem de yazarı sert eleştirilerin odak noktası haline getirdi. Ancak herşeye karşın kitabı istekle savunanların da olduğu gözlendi.

Roman karakterlerinin çok azı, Amerikan Sapığı'nın baş karakteri Patrick Bateman kadar yaşadığı çağıyla özdeşleşmiştir deniliyor. Bu açıdan bakıldığında bir zamanlar Frankenstein'ın o dönemin canavarını bize sunması gibi Amerikan Sapığı'nın da 20. yüzyıl sonlarının canavarını getirdiği belirtiliyor. Seri cinayetler işleyen bir katilin bakış açısından çağdaş kent yaşamını gösteren bu kitap, okuyucusunu o katilin beynine girmeye ve onu harekete geçiren güdülerini anlamaya zorluyor. Kitabın ortaya koyduğu vizyon bu açıdan bakıldığında hem korkutucu hem de ürkütücü...

MESAJ FİLMİ DEĞİL

Amerikan Sapığı kitabının yayımlanışının üzerinden hemen hemen 10 yıl geçti. Kitabın yayımlanışıyla filmin yapılışı arasındaki 10 yıllık bu sürenin geçmesiyle perspektif keskinleşti. Bundan da filmin kazançlı çıkması kaçanılmazdı.

Yönetmenliğini Mary Harron'ın üstlendiği Amerikan Sapığı'nın senaryosunu Bret Easton Ellis'in aynı adlı kitabından Mary Harron ile Guinevere Turner birlikte uyarladılar. Patrick Bateman rolünü Christian Bale'in üstlendiği filmin diğer rollerinde Willem Dafoe, Jared Leto, Reese Witherspoon, Samantha Mathis, Chloe Sevigny, Justin Theroux, Matt Ross, Bill Saga ve Cara Seymour kamera karşısına geçti. Yapımcılıklarını Edward Pressman, Chris Hanley ve Christian Halsey Solomon birlikte gerçekleştirdi.

Amerikan Sapığı'nın bir mesaj filmi olmadığını vurgulayan yönetmen Mary Harron, ‘‘Sonuç çok sert ve yakıcı oldu. Bir caniyi kendi döneminin barometresi gibi kullanmak suretiyle bir toplumsal taşlama yapıtı ortaya çıkardık.’’ diyor.

KADINLAR AYAKTA

Şiddet unsurlarının betimlenme biçimi nedeniyle kitabın adı oldukça kötüye çıkmıştı ama film tamamen farklı bir görev üstlendi. Kitapta anlatılan öykünün toplumsal taşlama unsurları taşıyan özünü çekip çıkaran Harren-Turner ikilisi, orijinal öykünün adeta kabuğunu soyma yoluna gitti ve hayati önem taşıyan noktaları seçti. Bu yapılırken Turner'ın 'zekice ve çok eğlenceli diyaloglar' olarak tanımladığı karakterin davranışlarındaki mizah unsuru üzerinde yoğunlaşıldı.

Kadınlara yönelik şiddet olgusunun kitaptaki tanımlanma biçimi başta Ulusal Kadın Organizasyonu'nun Los Angeles şubesi olmak üzere çeşitli kadın kuruluşlarının protestolarına yol açmıştı. Kitabevleri bu durum karşısında ihtiyatlı davranma yolunu seçmişler ve kitabı satmayı kabul ederken vitrinlerde sergilememişlerdi.

Kitaba yönelik olarak gelişen protestoların birinci nedenini, Bateman'ın nefretinin doğrudan kadınlara yönelik olması oluşturuyordu. Oysa Mary Harron ile Guinevere Turner tam tersi görüşteydiler. Çünkü kitapta erkek karşıtı unsurlar da vardı ve bu durum karşısında şaşkınlığa düşmüşlerdi. Turner, Amerikan Sapığı'nın feminist bir kitap olduğunu vurgulayarak şöyle diyor: ‘‘Baş karakterin kadın düşmanı bir erkek olmasına bakarak öykünün de kadın düşmanı olduğuna inanmak çok kolaycı bir yaklaşım olur. Kitabın sonunda kadın düşmanlığının lanetlenmesi var.’’

Kitabın baş karakterinin özgün bir örnek olması nedeniyle bu karakterin portresini çizecek aktörün seçimi büyük önem taşıyordu. Bateman rolü için Harron'ın ilk tercihi Christian Bale oldu. 20'li yaşlarının ortasını süren genç İngiliz aktörün dış görünümü, o dönemin kozmetik ideallerini yansıtmak açısından yeterliydi. Aynı zamanda da bir filmi başından sonunu kadar sürükleyebilecek tecrübe, teknik oyunculuk yeteneği ve duygusal derinliğe de sahipti.

Film için aylarca süren bir hazırlık dönemine giren Christian Bale, çok sert ve ağır bir egzersiz rejimine girerek kendisini fiziksel açıdan hazırlamaya başladı. Bu arada Wall Street aksanını doğru biçimde konuşmak için bir ses eğitmeninden ders aldı.