Akaryakıta DNA şifresi koyulacak

Ulusal marker (iÅŸaretleyici) ihalesini kazanan Petsel-Serem-John Hogg ortaklığı, Türkiye'ye özel marker üretti. Marker’a DNA ÅŸifresi yerleÅŸtirilirken taklit edilmesi imkansız hale getirildi.Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) yaptığı, akaryakıta eklenecek ulusal marker (iÅŸaretleyici) ihalesini kazanan Petsel-Serem-John Hogg ortaklığı, Türkiye için özel marker üretti. Marker’a DNA ÅŸifresi yerleÅŸtirilirken, bu ÅŸifrenin başı ve sonuna iki anahtar konularak, formülün taklit edilmesi imkansız hale getirildi.Konsorsiyumdaki John Hogg ÅŸirketinin DNA’dan sorumlu iÅŸtiraki TraceTag International Ltd. BaÅŸkanı John Harris, Ä°stanbul’da önceki gün gerçekleÅŸtirilen toplantıda, Türkiye için özel olarak geliÅŸtirilen marker’ı EPDK BaÅŸkanı Yusuf Günay, dağıtım ÅŸirketlerinin genel müdürleri, depocular ve TüpraÅŸ temsilcilerine açıkladı.TÃœBÄ°TAK’TAN ONAY Yıllık 3 milyar dolara yakın vergi kaybına neden olduÄŸu hesaplanan akaryakıt kaçakçılığını önlemek amacıyla üretilen marker, TÃœBÄ°TAK’tan onay aldı. Bu hafta sözleÅŸmesi imzalanacak marker, ‘DiTag 201TR’ adını taşıyacak. 14 milyon ton yıllık toplam akaryakıt tüketiminde 300 ton civarında kullanılması beklenen marker uygulaması şöyle iÅŸleyecek:GÖZLE GÖRÃœLMEYECEK Ulusal dolaşıma girecek tüm akaryakıta gümrükte, rafineri çıkışında ve dağıtım noktalarında 1 litreye 20 miligram olmak üzere ulusal marker eklenecek. Marker gözle görülemeyecek, akaryakıttan ayrıştırılamayacak, akaryakıtın niteliÄŸini bozmayacak. Marker denetimi için üç aÅŸamalı güvenlik sistemi kurulacak. Ä°lk aÅŸama olan saha testinde akaryakıtın içinde marker olup olmadığı, varsa yeterli miktarda bulunup bulunmadığı belirlenecek. Yeterli miktarda ya da hiç marker olmadığı belirlendiÄŸi taktirde ikinci aÅŸama olarak laboratuar testine geçilecek. DNA ŞİFRESÄ° EPDK’DA Marker denetiminin en önemli ayağını ise DNA oluÅŸturacak. Marker’ın içinde taklit edilmesini imkansız hale getiren bir DNA ÅŸifresi olacak. DNA ÅŸifresinin başında ve sonunda iki anahtar kod bulunacak. Bu kodlar yalnızca EPDK’da bulunacağından DNA’yı çözmek de imkansız olacak. Petsel-Serem-John Hogg ortaklığı, tüm noktalarda akaryakıta marker ekleme iÅŸlemine sürekli refakat edecek. Hiçbir kuruluÅŸ marker’ı bulunduramayacak. 1 litre marker’ın kaçakçılar tarafından ele geçirilmesi, 50 ton kaçak akaryakıtın yasallaÅŸması anlamına geleceÄŸinden, marker’ın ele geçirilmesi olasılığı tümüyle ortadan kaldırılacak.DÖNÜŞÜM SORUNU Ä°hale ÅŸartnamesinde uygulamanın baÅŸlangıç tarihi olarak belirlenen 1 Temmuz konusunda ise tartışma doÄŸdu. Dağıtımcılar ve TüpraÅŸ temsilcileri toplantıda, enjekte iÅŸlemi için gereken dönüşümün gerçekleÅŸtirilmesinin zaman alacağını belirterek 6 ay süre istediler. EPDK BaÅŸkanı Yusuf Günay ise, uygulamanın zamanında baÅŸlamasını istediÄŸini belirterek, talepleri reddetti.Â