ABD faturayı pilotlara kesti

Türk Hava Sahası'nı 4 dakika ihlal ederek iki ülke arasında krize yol açan ve sonrasında ABD'ye nota verilmesine kadar uzanan sürece neden olan olayın faturası iki F-16 pilotuna kesildi. ABD yönetimi, olayın pilotaj hatasından kaynaklandığını ispatlamak için pilotlara uçuş yasağı getirdi.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Levent Bilman, ABD uçaklarının sınır ihlali konusunda Genelkurmay Başkanlığı ile aralarında herhangi bir koordinasyonsuzluk bulunmadığını söyleyerek, bu tür durumlarda çok titiz davranmak ve teknik bilgilere önem vermek gerektiğini bildirdi.
Dışişleri Bakanlığının haftalık basın toplantısında ABD uçaklarının sınır ihlali ve ardından verilen notaya ilişkin soruları yanıtlayan Bilman, bu konuda Dışişleri Bakanlığı ile Genelkurmay Başkanlığı arasında koordinasyonsuzluğun söz konusu olmadığını bildirdi.
Bilman, böyle bir ihlal olduğu zaman yerleşik usuller çerçevesinde mutat şekilde haberleşme ve bildirimlerin yapıldığını söyleyerek, son olayda da Genelkurmay'ın olayın olduğu gün mutat bildirimini yaptığını, Dışişleri'nin talebi üzerine de ilgili ülke nezdinde gerekli girişimi yapmaya zemin teşkil edecek detaylı ve ek teknik bilgilerin Pazartesi günü Dışişlerine ulaştığını kaydetti.
Bu bilgilerin gelmesinin ardından Salı günü (dün) de gerekli girişimin yapılarak ABD'ye nota verildiğini anımsatan Bilman, ABD'den bu tip benzer ihlallerin olmaması için gerekli önlemlerin alınmasının talep edildiğini belirtti.
Sözcü Bilman, nota verilecek olan Amerikalı yetkilinin hangi düzeyde çağrıldığının diplomaside "dikkat çekici bir unsur" olmadığını ifade ederek, önemli olanın yapılan girişim, bu girişimde kullanılan ifadeler ve verilen nota olduğunu bildirdi.
Böyle bir ihlalin tekrarlanması durumunda ne yapılacağının sorulması üzerine Bilman, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın bu husustaki açıklamalarına atıfta bulunarak, Erdoğan'ın bu konuda gayet net bir açıklaması bulunduğunu belirtti.
Bilman, Genelkurmay Başkanlığının ilk bildirimi yaptığı gün olayı kamuoyuyla da paylaşacağını Dışişleri'ne söyleyip söylemediğinin sorulması üzerine, böyle bir bilgi bulunmadığını söyledi.

ABD'ye nota verilmesi sırasında ihlalin nasıl gerçekleştiğinin konuşulup konuşulmadığının sorulması üzerine de Bilman, notanın verildiği görüşme sırasında ABD'den bir ön izahat da istendiğini ifade ederek, şöyle devam etti:
"ABD basınla da paylaştığı şekilde özetle şunları söyledi: (Evet, bir ihlal olduğu doğrudur. Bu ihlal pilot hatasından kaynaklanmıştır. Yaptığımız ilk araştırmalarda biz bu sonucu elde ettik. Bu tür ihlallerin tekrarlanmaması için de gerekli tedbirleri en kısa sürede alacağız. Ama Türk tarafının sunduğu yeni bilgiler varsa yeni bir araştırma da yapacağız.)"
Levent Bilman, bu tür sınır ihlallerinde çeşitli durumlara göre neler yapıldığının sorulması üzerine de şunları kaydetti:
"Böyle ihlaller olduğu zaman ihlalin niteliğine bakmak gerekir her zaman için. Nereden geliyor? Hangi ülkeden yönelmiş? Kasıtlı mı? Bir hata söz konusu mu? Bir başka amaç taşıyor muydu? Teknik bilgiler olarak acaba hangi irtifadan uçuyordu? Ne kadar kaldı? Kendisine bir uyarı yapıldı mı, buna yanıt verdi mi, vermedi mi? Bu tekrar eden bir ihlal miydi? Aynı ülke bunu devamlı yapıyor mu, yapmıyor mu, yoksa 10 senede bir bir şey mi oldu? Bu gibi bütün unsurlar dikkate alınarak tabiatıyla gerekli girişimin düzeyi ve kuvveti belirlenir.
Yani mutlak suretle bir ülkeyi protesto etmek ya da iki ülke ilişkilerini bozacak şekilde başka adımlar atmak, daha da kötüleştirmek mümkün, bunlar yapılabilir, ama bütün bunlar olayın niteliğine bağlıdır. Bazen öyle olur ki ihlal olduğunu teknik radarlardan görebilirsiniz, ama daha iyi incelendiğinde bunun bir ihlal olmadığı da ortaya çıkabilir. Dolayısıyla bu durumlarda çok titiz davranmak ve teknik bilgilere çok önem vermek lazım. Ve onları aldıktan sonra bir değerlendirme yapmak lazım."