6. AB Uyum Paketi

Güncelleme Tarihi: Mayıs 22, 2003 00:01

Oluşturulma Tarihi: Mayıs 22, 2003 00:00

Adalet Bakanlığı tarafından Başbakanlığa gönderilen 6. AB Uyum Paketi'nin içeriği açıklandı. SEÇMEN KÜTÜKLERİ 6. Avrupa Birliği (AB) Uyum Paketi, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un bazı maddelerine ekleme yapıyor. 298 sayılı Kanun'un ''radyo ve televizyon konuşmalarının tespiti'' başlıklı 55. maddesine eklenen madde şöyle: SEÇİMDE ÖZEL RADYO - TV YAYINI ''Özel radyo ve televizyonlarla yayın, Seçimlerin başlangıç tarihinden oy verme gününün bitimine kadar, özel radyo ve televizyon kuruluşları, yapacakları yayınlarda 2954 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Kanunu'nun 5, 20, 22, 23. maddeleriile 31. maddesinin ikinci fıkrası hükümlerine tabidir. Yukarıdaki fıkra hükümlerine göre özel radyo ve televizyonların yayın ilkelerinin belirlenmesinde, Yüksek Seçim Kurulu (YSK) görevli ve yetkilidir. Yapılacak yayınların yukarıdaki esaslara uygunluğunun gözetim, denetim ve değerlendirilmesinde, ülke çapında yayın yapan özel radyo ve televizyonlar için YSK; bunun dışında yayın yapan özel radyo ve televizyonlar için yayının yapıldığı yer ilçe seçim kurulları görevli ve yetkilidir. İlçe seçim kurullarının verdiği kararlara karşı, 24 saat içinde il seçim kurullarına itiraz edilebilir. İl seçim kurulunun kararı kesindir. Ülke çapında yayın yapan özel radyo ve televizyonların hangileri olduğunu belirlemeye YSK yetkilidir. YSK'nın buna ilişkin kararı, Resmi Gazete'de yayımlanır.'' YAYIN SUÇLARI Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un ''Özel radyo ve televizyon yayınlarına ilişkin suçlar'' başlıklı 149. maddesine yapılan ekleme de şöyle: ''Özel radyo ve televizyon yayınlarına ilişkin suçlar, Bu Kanunun 55/A maddesine ve YSK'ca belirlenen esaslara aykırı olarak yayın yapılması halinde, ülke genelinde yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarını YSK, yerel yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarını ise yayının yapıldığı yer ilçe seçim kurulu uyarır veya aynı yayın kuşağında açık bir şekilde özür dilemesini ister. Bu talebe uyulmaması veya aykırılığın tekrarı halinde, YSK ve yayayının yapıldığı yer ilçe seçim kurulunca, ihlale konu programın yayını 1 ila 12 kez arasında durdurulur. Aykırılığın tekrarı halinde, ülke genelinde yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarının yayınlarının YSK'ca beş günden onbeş güne kadar durdurulmasına, yerel yayın yapan özel radyo ve televizyonların yayınlarının ise yayının yapıldığı yer ilçe seçim kurulunca üç günden yedi güne kadar durdurulmasına karar verilir. Bu kararlar, ilgili en yüksek mülki amirlerce derhal yerine getirilir. Birinci fıkra hükmüne göre hakkında yayın durdurulması kararı verilen özel radyo ve televizyon kuruluşlarının sorumluları 10 milyar liradan 85 milyar liraya kadar, yerel yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarının sorumluları 350 milyon liradan 4 milyar liraya kadar ağır para cezasıyla, yetkili mahkemesince cezalandırılır.Tekerrürü halinde bu cezalar üç misli olarak uygulanır. Bu fıkraya göre verilecek cezalarda, TCK'nın 119. maddesi uygulanmaz.'' Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'a Türkiye Cumhuriyeti'nin üye olduğu uluslararası ve bölgesel kuruluşlar ile bu kuruluşlara üye ülkelerin gözlemcileri ve hükümet tarafından uygun görülen uluslararası hükümet dışı kuruluşların gözlemcilerinin seçimlerin tüm aşamalarını sadece izleyebileceklerine ilişkin bir hüküm ekleniyor. ÇOCUĞA KARŞI İŞLENEN SUÇLAR ARTIYOR Adalet Bakanlığı'nca düzenlenen taslağa göre, Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) ''öldürme fiilinin anası tarafından şerefini kurtarmak saikiyle yeni doğan çocuğa karşı işlenmesi'' durumunda verilecek hapis cezası artıyor. Taslak, ''dört yıldan sekiz yıla kadar'' hapis cezasını, ''altı yıldan on yıla'' çıkarıyor. CEMAAT VAKIFLARI Vakıflar Kanunu'nda yapılan değişiklikle, cemaat vakıflarına tasarrufları altında bulunan taşınmazların vakıf adına tescili için 18 aylık ek süre tanınıyor. İSİM VERME Taslak, Nüfus Kanunu'nun 16. maddesinin 4. fıkrasının ikinci cümlesini değiştiriyor. Böylece, farklı kültürlere veya örf ve adetlere sahip vatandaşların, özel yaşamlarına ve aile hayatlarına ilişkin hürriyetlerinin korunması amacıyla, çocukların adlarının konulmasında, sadece ahlak kurallarına uygun düşmeyen ve kamuoyunu incitici nitelikte olan adların konulmaması hükme bağlanarak, bu konuda meydana gelen sınırlayıcı yorum ve uygulamaların önlenmesi öngörülüyor. YARGILAMANIN YENİLENMESİ Taslakla, İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun ''yargılamanın yenilenmesini'' düzenleyen maddesine ekleme yapıldı. Buna göre, hükmün, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşme'nin veya eki protokollerin ihlali suretiyle verildiğinin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) kesinleşmiş kararıyla tespit edilmiş olması halinde yargılama yenilenecek. Yargılamanın yenilenmesi süresi, AİHM kararının kesinleştiği tarihten itibaren bir yıl olacak. 4793 sayılı Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun ile Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'nda ve Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nda değişiklikler yapılarak, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşme'nin ve eki protokollerin ihlali, yargılamanın yenilenmesi nedeni olarak kabul edilecek. Aynı durum, idari yargı alanında da yargılamanın yenilenmesi sebebi sayılacak. İBADET YERLERİ İmar Kanunu'nda yapılan değişiklikle, imar planlarının tanziminde, planlanan beldenin ve bölgenin şartları ile müstakbel ihtiyaçları göz önünde tutularak, lüzumlu ibadet yerlerinin ayrılması öngörülüyor. İl, ilçe ve kasabalarda mülki idare amirinin izni alınmak ve imar mevzuatına uygun olmak şartıyla ibadethane yapılabilecek. İbadet yeri, imar mevzuatına aykırı olarak başka maksatlara tahsis edilemeyecek. Kat mülkiyetine tabi veya müstakil binalarda ihtiyaç olması halinde, ibadet yeri açılmasına, kat malikleri kurulu kararı veya binasahibinin onayının alınması ve plan tadilatı yapılması koşuluyla, mülki idare amirince izin verilebilecek. �SİNEMA, VİDEO VE MÜZİK ESERLERİ Taslak, 3257 sayılı Sinema, Video ve Müzik Eserleri Kanunu'nun bazı maddelerini de değiştiriyor. Yasanın, ''denetimi'' düzenleyen ''evletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü, milli egemenlik, Cumhuriyet, milli güvenlik, kamu düzeni, genel asayiş, kamu yararı, genel ahlak ve genel sağlık açısından suç veya suça teşvik unsuru ihtiva etmemesi, milli kültür, örf ve adetlerimize uygunluğu yönünden bu kanunda tanımlanan eserlerinyetkililerce incelenmesini'' hükmünün; ''Cumhuriyetin Anayasada belirtilen temel niteliklerine, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne ve kamu yararına uygunluğu yönünden bu kanunda tanımlanan eserlerin yetkililerce incelenmesini'' şeklinde değiştirilmesi öngörülüyor. MGK DENETİM KURULU’NDAN ÇIKARILIYOR 3257 sayılı Yasa'da geçen Denetleme Kurulu'nun kuruluş amacı, oluşumu ve çalışma alanları dikkate alınarak, ''Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği'' Denetim Kurulu'ndan çıkarılıyor. Bakanlık veya mülki idare amirlerince yapılacak herhangi bir denetim sonucunda eserin Cumhuriyet'in Anayasa'da belirtilen temel niteliklerine, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne ve kamu yararına aykırı bulunması halinde eser yasaklanacak ve kanuni takibat açılacak. Yetkili mercilerce verilen bu kararlar, 24 saat içinde yetkili sulh ceza hakiminin onayına sunulacak. Hakim, kararını 48 saat içinde açıklayacak, aksi halde karar kendiliğinden kalkacak. ADLİ SİCİL KANUNU 3682 sayılı Adli Sicil Kanunu'nun ''ölüm veya yaş sebebiyle adli sicilden çıkarılacak ve adli sicilde muhafaza edilecek bilgiler'' başlıklı 9. maddesine, ''Özel kanun hükümleri saklıdır'' ibaresi ekleniyor. Madde gerekçesinde, ''Adli Sicil Kanunu'nun, arşiv kayıtlarının verilme koşulunu düzenleyen 9. maddesine, özel kanunların yasaklılıkları düzenleyen madde metinlerinde 'affa uğramış olsalar bile' kaydı taşıyan engel suçlara ilişkin bilgilerin, Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü'nce arşivlenerek, gerektiğinde ilgili yerlere verilmek üzere saklanması ihtiyacından doğan kanuni boşluğun giderilmesi amacıyla fıkra eklenmiştir'' denildi. FARKLI DİLDE YAYIN 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun'nda yapılacak değişiklikle, Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerde de kamu ve özel radyo ve televizyon kuruluşlarınca yayın yapılabilmesi hükme bağlanıyor. SEÇİM YAYIN YASAĞI 1 GÜNE İNDİRİLİYOR 3984 sayılı Kanun'un 32. maddesinde yapılan değişiklikle, seçim dönemlerindeki 1 hafta olan yayın yasağı, seçim gününden önceki 24 saat olmak üzere daraltılıyor. İDAM YERİNE MÜEBBED 4771 sayılı Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun'nda yapılan değişiklikle, 4533 sayılı Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı Kanunu'nda yer alan idam cezaları da müebbet ağır hapis cezasına dönüştürülüyor. TMY'NİN 8. MADDESİ YÜRÜRLÜKTEN KALDIRIYOR Taslak, Terörle Mücadele Yasası'nın (TMY) 8. maddesinin yürürlükten kaldırılmasını öngörüyor. TMY'nin ''devletin bölünmezliği aleyhine propaganda'' başlıklı 8. maddesi, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmak amacıyla yazılı, sözlü veya görüntülü propaganda ile toplantı, gösteri ve yürüyüş yapanlar hakkında fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmedikçe 1 yıldan 3 yıla kadar hapis'' cezasını içeriyor. Madde gerekçesinde, Anayasa'ya göre, herkesin, düşünce ve kanaatlerini söz, yazı, resim veya başka yollarla açıklama ve yayma hürriyetine sahip olduğu, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşme'ye göre de her ferdin ifade ve izhar hakkına sahip bulunduğu hatırlatılarak, AİHM içtihatlarına göre, bu hürriyetin kısıtlanmasında makul ve ölçülü davranılması, demokratik bir toplumda gerekli bir tedbir olması ve genel yarara yönelik meşru amaçlara uygun olması ölçütlerinin arandığına işaret edildi. TMY 8. MADDE YERİNE TCK 311 VE 312. MADDE Batı ülkelerinde propaganda suçlarının terör eylemi kapsamında değerlendirilmediği, terörün, siyasi şiddetten ibaret olduğu kaydedilen gerekçede; Fransa, Almanya ve İspanya'daki uygulamalar örnek gösterildi. ''TMY'nin 8. maddesinin yürürlükten kaldırılması ile ülke bütünlüğünün korunması bakımından bir boşluk doğmayacaktır'' denilen gerekçede, TCK'nın 311. maddesi gereğince, 8. madde yürürlükten kaldırıldığında boşluk doğması bir tarafa, ülke bütünlüğü aleyhine propaganda suçunun daha ağır bir cezalandırılabileceği kaydedildi. Gerekçede, TCK'nın 312. maddesinin ikinci fıkrasının doğrudan olmasa da dolayısıyla milli birliği, milli bağlılığı koruyan bir hüküm olduğu belirtildi. TCK'NIN BİR MADDESİ YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILIYOR Taslak, Türk Ceza Kanunu'nun (TCK); eş, kardeş veya füruundan birini zina halinde yakalamada suç işlenmesi halinde faile verilecek cezaları gösteren 462. maddesini de yürürlükten kaldırıyor. Böylece, özel bir tahrik hali olarak düzenlenen bu hüküm yerine, TCK'nın 51. maddesinde düzenlenen genel tahrik maddesi uygulanacak. Taslak, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu ile Devlet Güvenlik Mahkemelerinin Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 31. maddesinin birinci fıkrasının yürürlükten kaldırılmasını içeriyor. YÜRÜRLÜK MADDELERİ Taslağın, ''yargılamanın yenilenmesi'' konusunda düzenlemeler getiren 7. maddesi, kanunun yürürlüğe girdiği tarihte AİHM'in kesinleşmiş kararları ile bu kanun yürürlüğe girdiği tarihten sonra AİHM'e yapılan başvurular üzerine verilecek kararlar hakkında uygulanacak. Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kesinleşmiş olan AİHM kararlarına ilişkin yargılamanın yenilenmesi istemleri, yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içinde yapılacak. Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce, taslakla yürürlükten kaldırılan maddeler kapsamına giren suçlardan dolayı yürütülen hazırlık soruşturmalarında, Cumhuriyet savcılıklarınca takipsizlik kararı verilecek. Haklarında kamu davası açılmamış tutuklu sanıklar Cumhuriyet savcılıklarınca, haklarında kamu davası açılmış tutuklu sanıklar ilgili mahkemelerce salıverilecekler. Yargıtay'a gönderilmemiş veya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nda bulunan dosyalar hakkında hükmü veren mahkemece, Yargıtay'da bulunan dosyalar ilgili ceza dairesince, cezaları infaz edilmekte olan hükümlülerin dosyaları hükmü veren mahkemece, acele işlerden sayılmak ve TCK'nın 2. maddesi dikkate alınarak karara bağlanacak. Öte yandan, RTÜK, Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerde de kamu ve özel radyo ve televizyon kuruluşlarınca yapılacak yayınların usul ve esaslarına ilişkin yönetmelik hazırlayacak.�

Haberle ilgili daha fazlası:

6. AB Uyum Paketi

BAKMADAN GEÇME!