27'inci izin tezkeresi yine Irak için

Türkiye'de hükümetler, Körfez Krizi'nden bu yana yurt dışına asker göndermek ve yurt içinde yabancı asker bulundurulmasına iliÅŸkin 26 kez TBMM'den izin aldı. 1 Mart 2003'te yapılan oylamada ise Irak'a asker gönderilmesine Meclis'ten onay çıkmamıştıIrak'ın Kuveyt'i iÅŸgaliyle baÅŸlayan Körfez Krizi ve sonrasında savaşı sürecinde, ABD ve müttefiklerinin Irak'a yönelik askeri harekatı aÅŸamasında Türkiye'de çok uluslu bir gücün konuÅŸlandırılmasının gündeme gelmesiyle dönemin Hükümeti, ''ülkemize bir tecavüz vukuu halinde derhal mukabele edilmesi maksadına münhasır olarak'' gerekçesiyle Türk Silahlı Kuvvetlerinin yabancı ülkelere gönderilmesi veya yabancı silahlı kuvvetler mensuplarının Türkiye'de bulunması konularında TBMM'den izin istedi. Bu izin 12 AÄŸustos 1990 tarihinde hükümete TBMM tarafından verildi. Önceleri Çekiç Güç olarak adlandırılan, ÅŸimdi ise sadece hava gücüyle sınırlı olan Kuzeyden KeÅŸif Harekatı, bu izin kapsamında Türkiye'ye konuÅŸlandırıldı. Halen de bu güç bölgede konuÅŸlu bulunuyor.Yine dönemin hükümeti, TBMM'den 1990'da izin isterken, her zamanki tezkere sürecinde olduÄŸu gibi Anayasa'nın 92. maddesinin yanı sıra 117. maddesine de atıfta bulundu. Öte yandan, hükümetler, 1992'de Somali ve Bosna-Hersek'e, 1994'te Azerbaycan'a, 1997'desrail-Filistin çatışmalarının yaÅŸandığı El Halil'e, 1997'de Arnavutluk'a, 1998'de Kosova'ya asker göndermek için TBMM'ne baÅŸvurdular ve burdan izin aldılar.KÖRFEZ KRÄ°ZÄ° VE TEZKEREAkbulut Hükümeti'nin (47. Hükümet), Irak'ın Kuveyt'i 2 AÄŸustos 1990'da iÅŸgaliyle patlak veren "Körfez Krizi" nedeniyle, "hudut ve şümulü Hükümetçe takdir olunacak ÅŸekilde, Türk Silahlı Kuvvetlerinin yabancı ülkelere gönderilmesi ve yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye'de bulunması" konularında 4 Eylül 1990'da TBMM'den izin istedi... Konuyla ilgili Hükümet Tezkeresi, 5 Eylül 1990'da TBMM Genel Kurulu'nun "kapalı oturumu"nda görüşüldü ve Hükümete izin verildi. Görüşmeler öncesinde, anamuhalefet partisi SHP'nin milletvekilleri, Tezkerenin, "yasama yetkisinin devri" anlamına geldiÄŸini ve Anayasa'nın 6, 7 ve 92. maddelerine aykırı olduÄŸunu ileri sürdüler, Bunun üzerine, kapalı oturumdan önce "Anayasaya aykırılık ve usul hakkında" görüşmeler yapıldı. Muhalfete raÄŸmen TBMM Kararı, 7 Eylül 1990'da Resmi Gazete'de yayımlandı. Ä°ÅžTE KÖRFEZ TEZKERESÄ°BaÅŸbakan Yıldırım Akbulut imzasıyla sunulan Hükümet Tezkeresi şöyle: "Irak'ın Kuveyt'i iÅŸgal ve ilhak etmesi sonucu ortaya çıkan Körfez Krizi sebebiyle, öncelikle OrtadoÄŸu'da barışın ve istikrarın yeniden tesisini ve ülkemizin muhtemel tehlikelere karşı güvenliÄŸinin idame ettirilmesini saÄŸlamak; kriz süresince ve sonrasında hasıl olabilecek geliÅŸmeler istikametinde Türkiye'nin yüksek menfaatlerini etkili bir ÅŸekilde kollamak, hadiselerin seyrine göre ileride telafisi güç bir durumla karşılaÅŸmamaya yönelik süratli ve dinamik bir politika izlenmesine yardımcı olmak üzere; lüzum, hudut ve şümulü Hükümetçe takdir ve tayin olunacak ÅŸekilde Türk Silahlı Kuvvetlerinin yabancı ülkelere gönderilmesine ve yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye'de bulunmasına Anayasanın 92 nci maddesi uyarınca izin verilmesine karar ittihazını arz ve teklif ederim" GEREKÇE Tezkerenin gerekçesi ise şöyle: "2 AÄŸustos 1990 günü Irak, BirleÅŸmiÅŸ Milletler Ana SözleÅŸmesine aykırı olarak Kuveyt'i önce iÅŸgal, sonra ilhak etmiÅŸ ve bilahare de 19 uncu vilayeti saydığını açıklamıştır. Bu geliÅŸmeler karşısında BirleÅŸmiÅŸ Milletler Güvenlik Konseyi Irak'ın tutumunu takbih ederek, Irak'ın Kuveyt'ten derhal, kayıtsız ÅŸartsız çekilmesini karara baÄŸlamıştır. BirleÅŸmiÅŸ Milletler Güvenlik Konseyi bununla da kalmamış, Irak'ın Kuveyt'ten çekilmesini temine yönelik, esas itibariyle ekonomik yaptırımları ihtiva eden bir ambargo kararı almıştır. Ambargonun tam ve kesin olarak uygulanabilmesini saÄŸlamak üzere, sınırlı askeri müdahaleye de imkan veren yeni bir kararla da, ambargo kararını pekiÅŸtirmiÅŸtir. Hükümetimizce BirleÅŸmiÅŸ Milletler Güvenlik Konseyi'nin, bölgede ciddi surette bozulan barış ve istikrarın yeniden tesisi için aldığı bu kararlar, BirleÅŸmiÅŸ Milletler TeÅŸkilatının kurucu üyelerinden olan ve Büyük Atatürk'ün "Yurtta Sulh, Cihanda Sulh" ilkesini kendisine ÅŸiar edinen Türkiye Cumhuriyeti Devletinin temel esaslarına ve uluslararası hukuk kurallarına uyularak, aynen benimsenmiÅŸ ve uygulamaya konulmuÅŸtur. Bölgede bozulan barış ve istikrarın yeniden tesisini ve ülkemizin muhtemel tehlikelere karşı güvenliÄŸinin idame ettirilmesini saÄŸlamak; kriz süresince ve sonrasında hasıl olabilecek geliÅŸmeler istikametinde Türkiye'nin yüksek menfaatlerini etkili bir ÅŸekilde kollamak, hadiselerin seyrine göre ileride telafisi güç bir durumla karşılaÅŸmamaya yönelik süratli ve dinamik bir politika izlenmesine yardımcı olmak üzere Hükümetin inisiyatif kullanabilecek ÅŸekilde teçhizi gerekmektedir. Ãœlkemize çok yakın ve sıkı iliÅŸkiler içerisinde bulunduÄŸumuz bu bölgede cereyan eden ve dünya barışının ciddi ÅŸekilde sarsılmasına yol açan bu olayların etkisi dışında kalabileceÄŸimizi düşünmek mümkün deÄŸildir. Meydana gelen krizin sıcak bir çatışmaya dönüşmeden ve kan dökülmeden, BirleÅŸmiÅŸ Milletler Güvenlik Konseyi kararları ve uluslararası hukuk kuralları da göz önünde bulundurularak ülkemizin yüksek menfaatlerini etkili bir ÅŸekilde kollamak ve ileride telafisi güç emrivakilerle karşılaÅŸmamak için süratle geliÅŸen ve deÄŸiÅŸen olayların önüne geçebilecek tedbirlerin zamanında alınması gerekmektedir. Bu itibarla lüzum, hudut ve şümulü Hükümetçe takdir ve tayin olunacak ÅŸekilde Türk Silahlı Kuvvetlerinin yabancı ülkelere gönderilmesine ve yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye'de bulunmasına Anayasanın 92 nci maddesi uyarınca izin verilmesine karar ittihazı arz ve talep edilmektedir."TEZKEREDE ANAYASAL DAYANAKHükümetin Anayasa'nın 92 ve 117. maddeleri uyarınca aldığı izin, ''kapsamı, sınırı, zamanı ve süresi Hükümetçe belirlenmek üzere, terörizme karşı baÅŸlatılan Sürekli Özgürlük Harekatı ve devamının icrası kapsamında, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yabancı ülkelere gönderilmesi, yabancı silahlı kuvvetler unsurlarının Türkiye'de bulunması ve hükümetçe verilecek izin ve belirlenecek esaslar çerçevesinde bu kuvvetlerin kullanılmasını'' öngörüyor.Hükümet'e verilen iznin Anayasal dayanaklarını oluÅŸturan maddeler, ÅŸunlar:Madde 92''SavaÅŸ hali ilanı ve silahlı kuvvet kullanılmasına izin verme''''Milletlerarası hukukun meÅŸru saydığı hallerde savaÅŸ hali ilanınave Türkiye'nin taraf olduÄŸu milletlerarası andlaÅŸmaların veya milletlerarası nezaket kurallarının gerektirdiÄŸi haller dışında, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yabancı ülkelere gönderilmesine veya yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye'de bulunmasına izin verme yetkisi TürkiyeBüyük Millet Meclisi'nindir.Türkiye Büyük Millet Meclisi tatilde veya ara vermede iken ülkeninani bir silahlı saldırıya uÄŸraması ve bu sebeple silahlı kuvvet kullanılmasına karar verilmenin kaçınılmaz olması halinde CumhurbaÅŸkanı da Türk Silahlı Kuvvetleri'nin kullanılmasına karar verebilir.''Madde 117''BaÅŸkomutanlık ve Genelkurmay BaÅŸkanlığı''''BaÅŸkomutanlık, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin manevi varlığından ayrılamaz ve CumhurbaÅŸkanı tarafından temsil olunur.Milli güvenliÄŸin saÄŸlanmasından ve Silahlı Kuvvetlerin yurt savunmasına hazırlanmasından, Türkiye Büyük Millet Meclisine karşı, Bakanlar Kurulu sorumludur.Genelkurmay BaÅŸkanı, Silahlı Kuvvetlerin komutanı olup, savaÅŸta BaÅŸkomutanlık görevlerini CumhurbaÅŸkanlığı namına yerine getirir.Genelkurmay BaÅŸkanı, Bakanlar Kurulu'nun teklifi üzerine, CumhurbaÅŸkanınca atanır, görev ve yetkileri kanunla düzenlenir. Genelkurmay BaÅŸkanı, bu görev ve yetkilerinden dolayı BaÅŸbakana karşı sorumludur.Milli Savunma Bakanlığı'nın, Genelkurmay BaÅŸkanlığı ve Kuvvet Komutanlıkları ile görev iliÅŸkileri ve yetki alanı kanunla düzenlenir.'' KÖRFEZ KRÄ°ZÄ°NDEN BU GÃœNE KADAR ÇIKARILAN TEZKERELERHükümetin TBMM'ye gönderdiÄŸi ve aldığı izinler şöyle:126 nolu karar- Körfez Savaşı (Çok uluslu güç) 180 nolu karar- Çekiç Güç204 nolu karar- Somaliye Asker gönderilmesi(Çok uluslu güç)206 nolu karar- Çekiç Güç205 nolu karar - Bosna-Hersek'e asker gönderilmesi(çok uluslu güç)245 nolu karar - Çekiç Güç325 nolu karar - Çekç Güç353 nolu karar - Çekiç Güç371 nolu karar - Çekiç Güç386 nolu karar - Çekiç Güç435 nolu karar- Çekiç Güç452 nolu karar - Çekiç Güç492 nolu karar - Arnavutluk'a asker gönderilmesi(Çok uluslu güç)506 nolu karar - Kuzeyden KeÅŸif Harekatı528 nolu karar - Kuzeyden KeÅŸif Harekatı556 nolu karar - Kuzeyden KeÅŸif harekatı587 nolu karar - Arnavutluk'a asker gönderilmesi (çok uluslu güç)596 nolu karar - Kosova'ya askere gönderilmesi (çok uluslu güç)621 nolu karar - Kuzeydehn KeÅŸif Harekatı642 nolu karar - Kuzeyden KeÅŸif Harekatı698 nolu karar - Kuzeyden KeÅŸif Harekatı710 nolu karar - Kuzeyden keÅŸif Harekatı720 nolu karar - Kuzeyden KeÅŸif Harekatı730 nolu karar - Kuzeyden KeÅŸif Harekatı743 nolu karar - Kuzeyden KeÅŸif Harekatı753 nolu karar - Kuzeyden KeÅŸif HarekatıÂ