2005'te en yüksek getiriyi hisse senetleri sağladı
Güncelleme Tarihi:
A.A.
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 09, 2006 16:04
Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği'nin (TSPAKB), 2005 yılına ilişkin hazırladığı rapora göre, geçen yıl yatırım araçları arasında en yüksek getiriyi hisse senetleri sağladı, döviz ise reel kayba yol açtı.
TSPAKB, sermaye piyasasının ülke kalkınmasındaki kilit rolünü vurgulamak, piyasanın gelişmesinin önündeki engelleri belirleyerek çözüm önerileri geliştirebilmek amacıyla hazırladığı 2005 Türkiye Sermaye Piyasası Raporu'nu yayınladı.
Rapora göre, 2005 yılında aracı kurum sektörü uzun süredir görülmeyen karlılık düzeyine ulaştı. Sektörün aktif toplamı 2,6 milyar YTL, özsermayesi 1,5 milyar YTL, net karı ise 273 milyon YTL oldu.
PİYASALAR
Rapora göre, 2005 yılı hem uluslararası sermaye piyasaları hem de Türkiye için olumlu koşullarda geçti.
İMKB uluslararası borsalar içinde yüksek getirisi ve likiditesiyle öne çıktı. Yatırım araçları arasında en yüksek getiriyi hisse senetleri sağladı, döviz ise reel kayba yol açtı.
Dolar bazında İMKB-100 endeksi yüzde 61, İMKB'de işlem gören şirketlerin toplam piyasa değeri yüzde 65, hisse senedi işlem hacmi yüzde 37 oranında arttı.
Faiz oranları geriledi, sabit getirili menkul kıymet işlem hacimleri önemli oranlarda artarken, toplam hacim hala 2000 yılı seviyelerinin altında kaldı. Birincil halka arz piyasasındaki canlanma, 11 yeni şirketin 1,8 milyar dolarlık arzıyla sürdü. 2004'te 12 şirket 482 milyon dolarlık halka arz yaparken, yatırım fonlarının toplam portföy değeri yüzde 24 artarak 31 milyar YTL'ye ulaştı.
Yatırım fonu büyüklüğünün yüzde 93'ü B tipi, yüzde 3'ü A tipi, yüzde 4'ü de bireysel emeklilik yatırım fonlarından oluştu.
Bireysel emeklilik fonlarının büyüklüğü 4 kat, sistemdeki katılımcı sayısı ise 2 kat arttı.
Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası faaliyete geçti. En yüksek hacim ve en yüksek sayıda işlem, dövize dayalı sözleşmelerde, özellikle de dolar sözleşmelerinde oldu.
ARACI KURULUŞLAR
Rapora göre 2005'te faaliyette olan aracı kuruluş sayısı gerilemeye devam etti. Banka sayısı 41, aracı kurum sayısı 101 oldu.
Toplam sabit getirili menkul kıymet işlemleri (kesin alım-satım ve repo dahil) yüzde 24 arttı.
Repo işlemlerinin bireysel yatırımcılardan yatırım fonlarına kaymasıyla birlikte, sabit getirili menkul kıymet işlemleri de organize piyasalara yöneldi.
Sabit getirili menkul kıymet işlemlerinin yüzde 82'si bankalar, yüzde 18'i aracı kurumlar tarafından yapıldı. Hisse senedi işlem hacminde banka kökenli aracı kurumların payı yüzde 55 oldu.
İşlem hacminin yüzde 65'ini yerli bireysel yatırımcılar gerçekleştirdi.
Hisse senedi işlem hacminin yaklaşık yüzde 6'sı internet üzerinden yapıldı.
Aracı kurumlarca yönetilen portföy büyüklüğü 3,1 milyar YTL'ye çıkarken, portföy yönetim şirketlerinin yönettiği tutar 30 milyar YTL'yi buldu.
2005 sonunda hisse senedi kredisi tutarı yüzde 30 artışla 381 milyon YTL oldu.
Yatırımcıya hizmet verilen fiziki erişim noktası 4 bin 700'de kaldı.
Aracı kurumlar, sağlam ve likit mali yapılarını korudu. Sektörde aktif toplamı 2,6 milyar YTL, özsermaye 1,5 milyar YTL, net kar ise 273 milyon YTL oldu. Sektör uzun süredir görülmeyen karlılık seviyelerine ulaştı.
YATIRIMCILAR
2005 sonu itibariyle hisse senedi yatırımcı sayısı ise 884 bin oldu. Bunun 880 bini bireysel yatırımcı, 4 bini tüzel kişiden oluştu.
Yabancı fonlar, Merkezi Kayıt Kuruluşu'ndaki hisse senetlerinin yüzde 32'sine, yerli fonlar ancak yüzde 1'ine sahip oldu.
Yerli veya yabancı banka ve aracı kurumları da içeren tüzel kişiler Merkezi Kayıt Kuruluşu'ndaki hisse senetlerinin yüzde 41'ine sahipken, 100 fon yüzde 24'üne sahip oldu.
1 milyon YTL'nin üzerinde hisse senedi portföyü olan bin 392 bireysel yatırımcı sektörde yer aldı.
10 bin YTL'nin altında hisse senedi portföyü olan 717 bin küçük yatırımcı, toplam yatırımcıların yüzde 81'ini oluşturdu. Bu 717 bin kişi toplam hisse senetlerinin sadece yüzde 1,5'ine sahip, ortalama portföy büyüklükleri ise 1,450 YTL olarak gerçekleşti.
Yatırımcıların yüzde 32'sinin İstanbul'da ikamet ettiği ve hisse senetlerinin yüzde 23'üne sahip oldukları tespit edildi.
YATIRIMCILARIN YÜZDE 70'İ ERKEK
Raporda, yatırımcıların yüzde 70'inin, hisse senetlerinin ise yüzde 33'ünün ilk 10 ilde bulunduğu bildirildi.
Rapora göre, yatırımcıların yarısı 40 yaşın altında ve yüzde 70'i erkek.
Yerli yatırımcılar, hisse senetlerinin üçte birini elinde tutarken, likiditenin yüzde 80'ini sağladı.
Yabancı yatırımcıların saklama bakiyeleri, işlem hacimleri ve net yatırımları, son 7 yılın en yüksek seviyesine ulaştı.
Yabancıların saklama bakiyeleri ve işlem hacimleri iki kattan fazla artarak sırasıyla 34 milyar dolar ve 83 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Birincil ve ikincil halka arzlar dahil olmak üzere, hisse senetleri yoluyla sağlanan net yabancı sermaye girişi 5,8 milyar dolar oldu.
Toplam hisse senetlerinin yüzde 67'sine sahip olan yabancı yatırımcılar, işlem hacminin yüzde 21'ini gerçekleştirdiler.
2000-2002 yılları arasındaki kriz ortamında önemli ölçüde zarar eden yabancılar, 2003'ten itibaren başlayan yükseliş hareketi ile 2005 yılı içinde zararlarını kapatarak, önemli sayılabilecek kar elde ettiler.
2005'te yabancı yatırımcıların portföy değer artış kazançları, 12 milyar dolar, yerli yatırımcıların ise 10 milyar dolar oldu.
Yerli yatırımcılar, yabancı yatırımcılardan daha fazla getiri sağlamaya devam etti. Yerli yatırımcıların getirisi yüzde 156, yabancıların ise yüzde 54 oldu.
Yabancı yatırımcıların ortalama yatırım vadesi 2004'te 7 ay iken, 2005'te yaklaşık 6,5 aya indi.
Rapora göre, 2005 yılında aracı kurum sektörü uzun süredir görülmeyen karlılık düzeyine ulaştı. Sektörün aktif toplamı 2,6 milyar YTL, özsermayesi 1,5 milyar YTL, net karı ise 273 milyon YTL oldu.
PİYASALAR
Rapora göre, 2005 yılı hem uluslararası sermaye piyasaları hem de Türkiye için olumlu koşullarda geçti.
İMKB uluslararası borsalar içinde yüksek getirisi ve likiditesiyle öne çıktı. Yatırım araçları arasında en yüksek getiriyi hisse senetleri sağladı, döviz ise reel kayba yol açtı.
Dolar bazında İMKB-100 endeksi yüzde 61, İMKB'de işlem gören şirketlerin toplam piyasa değeri yüzde 65, hisse senedi işlem hacmi yüzde 37 oranında arttı.
Faiz oranları geriledi, sabit getirili menkul kıymet işlem hacimleri önemli oranlarda artarken, toplam hacim hala 2000 yılı seviyelerinin altında kaldı. Birincil halka arz piyasasındaki canlanma, 11 yeni şirketin 1,8 milyar dolarlık arzıyla sürdü. 2004'te 12 şirket 482 milyon dolarlık halka arz yaparken, yatırım fonlarının toplam portföy değeri yüzde 24 artarak 31 milyar YTL'ye ulaştı.
Yatırım fonu büyüklüğünün yüzde 93'ü B tipi, yüzde 3'ü A tipi, yüzde 4'ü de bireysel emeklilik yatırım fonlarından oluştu.
Bireysel emeklilik fonlarının büyüklüğü 4 kat, sistemdeki katılımcı sayısı ise 2 kat arttı.
Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası faaliyete geçti. En yüksek hacim ve en yüksek sayıda işlem, dövize dayalı sözleşmelerde, özellikle de dolar sözleşmelerinde oldu.
ARACI KURULUŞLAR
Rapora göre 2005'te faaliyette olan aracı kuruluş sayısı gerilemeye devam etti. Banka sayısı 41, aracı kurum sayısı 101 oldu.
Toplam sabit getirili menkul kıymet işlemleri (kesin alım-satım ve repo dahil) yüzde 24 arttı.
Repo işlemlerinin bireysel yatırımcılardan yatırım fonlarına kaymasıyla birlikte, sabit getirili menkul kıymet işlemleri de organize piyasalara yöneldi.
Sabit getirili menkul kıymet işlemlerinin yüzde 82'si bankalar, yüzde 18'i aracı kurumlar tarafından yapıldı. Hisse senedi işlem hacminde banka kökenli aracı kurumların payı yüzde 55 oldu.
İşlem hacminin yüzde 65'ini yerli bireysel yatırımcılar gerçekleştirdi.
Hisse senedi işlem hacminin yaklaşık yüzde 6'sı internet üzerinden yapıldı.
Aracı kurumlarca yönetilen portföy büyüklüğü 3,1 milyar YTL'ye çıkarken, portföy yönetim şirketlerinin yönettiği tutar 30 milyar YTL'yi buldu.
2005 sonunda hisse senedi kredisi tutarı yüzde 30 artışla 381 milyon YTL oldu.
Yatırımcıya hizmet verilen fiziki erişim noktası 4 bin 700'de kaldı.
Aracı kurumlar, sağlam ve likit mali yapılarını korudu. Sektörde aktif toplamı 2,6 milyar YTL, özsermaye 1,5 milyar YTL, net kar ise 273 milyon YTL oldu. Sektör uzun süredir görülmeyen karlılık seviyelerine ulaştı.
YATIRIMCILAR
2005 sonu itibariyle hisse senedi yatırımcı sayısı ise 884 bin oldu. Bunun 880 bini bireysel yatırımcı, 4 bini tüzel kişiden oluştu.
Yabancı fonlar, Merkezi Kayıt Kuruluşu'ndaki hisse senetlerinin yüzde 32'sine, yerli fonlar ancak yüzde 1'ine sahip oldu.
Yerli veya yabancı banka ve aracı kurumları da içeren tüzel kişiler Merkezi Kayıt Kuruluşu'ndaki hisse senetlerinin yüzde 41'ine sahipken, 100 fon yüzde 24'üne sahip oldu.
1 milyon YTL'nin üzerinde hisse senedi portföyü olan bin 392 bireysel yatırımcı sektörde yer aldı.
10 bin YTL'nin altında hisse senedi portföyü olan 717 bin küçük yatırımcı, toplam yatırımcıların yüzde 81'ini oluşturdu. Bu 717 bin kişi toplam hisse senetlerinin sadece yüzde 1,5'ine sahip, ortalama portföy büyüklükleri ise 1,450 YTL olarak gerçekleşti.
Yatırımcıların yüzde 32'sinin İstanbul'da ikamet ettiği ve hisse senetlerinin yüzde 23'üne sahip oldukları tespit edildi.
YATIRIMCILARIN YÜZDE 70'İ ERKEK
Raporda, yatırımcıların yüzde 70'inin, hisse senetlerinin ise yüzde 33'ünün ilk 10 ilde bulunduğu bildirildi.
Rapora göre, yatırımcıların yarısı 40 yaşın altında ve yüzde 70'i erkek.
Yerli yatırımcılar, hisse senetlerinin üçte birini elinde tutarken, likiditenin yüzde 80'ini sağladı.
Yabancı yatırımcıların saklama bakiyeleri, işlem hacimleri ve net yatırımları, son 7 yılın en yüksek seviyesine ulaştı.
Yabancıların saklama bakiyeleri ve işlem hacimleri iki kattan fazla artarak sırasıyla 34 milyar dolar ve 83 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Birincil ve ikincil halka arzlar dahil olmak üzere, hisse senetleri yoluyla sağlanan net yabancı sermaye girişi 5,8 milyar dolar oldu.
Toplam hisse senetlerinin yüzde 67'sine sahip olan yabancı yatırımcılar, işlem hacminin yüzde 21'ini gerçekleştirdiler.
2000-2002 yılları arasındaki kriz ortamında önemli ölçüde zarar eden yabancılar, 2003'ten itibaren başlayan yükseliş hareketi ile 2005 yılı içinde zararlarını kapatarak, önemli sayılabilecek kar elde ettiler.
2005'te yabancı yatırımcıların portföy değer artış kazançları, 12 milyar dolar, yerli yatırımcıların ise 10 milyar dolar oldu.
Yerli yatırımcılar, yabancı yatırımcılardan daha fazla getiri sağlamaya devam etti. Yerli yatırımcıların getirisi yüzde 156, yabancıların ise yüzde 54 oldu.
Yabancı yatırımcıların ortalama yatırım vadesi 2004'te 7 ay iken, 2005'te yaklaşık 6,5 aya indi.