Ünsüz Düşmesi Nedir? Ünsüz Düşmesi Örnek Cümleler, Sorular Ve Konu Anlatımı
Güncelleme Tarihi:
Ünsüz düşmesi, bazı sözcüklerin ek almasıyla oluşur. Kelimenin kökü ile aldığı ek ses olarak benzeşmezse sondaki ek düşer. Bu, ses olayı söz konusu kelimelerin çok daha hızlı ve kolay bir şekilde telaffuz edilmesini sağlar. Türkçede ünsüz düşmesi nedir? Örnek sorular ve cümleler ile birlikte ayrıntılı bir şekilde derledik.
Ünsüz düşmesinin iki temel nedeni vardır. Bunlardan ilki hem zamana hem de farklı yerlerdeki telaffuz farklılıklarına bağlı olarak ortaya çıkar. Örneğin Yunus Emre'nin ''Öldü diyeler, kaydım tutalar'' şiirindeki ''diyeler'' sözcüğü günümüzde ''derler'' şeklinde kullanılır. Aynı şekilde ''tutalar'' ile ''tutarlar'' kelimelerinde de ''R'' harfi yazılmamıştır.
Ünsüz Düşmesi Nelerdir?
Ünsüz düşmesi bir kelimenin sonuna gelen ek ile birlikteki sondaki sessiz harfin düşmesi demektir.
Ünsüz Düşmesi Konu Anlatımı
Türkçede genellikle -cık - cik eki alan sözcüklerde ünsüz düşmesi olur. Bunun dışında birçok işteş fiilin sonundaki ünsüz harf de, çekim ya da yağım eki aldığında düşer.
Son olarak eski Türkçe ile günümüz Türkçesi arasında deyiş farklılıkları vardır. Bu da birçok ünlü ve ünsüz düşmesine neden olur. Kelimeleri doğru yazmak için telaffuz etmek için bu harfler yazılmamalı ve okunmamalıdır.
Ünsüz Düşmesi Örnekler
1- Küçültme eki ile oluşan ünsüz düşmesi:
Yumuşak kelimesi -cık - cik eki aldığında:
Yumuşakcık * Yanlış
Yumuşacık - Doğru
2- Ünsüz düşmesine uğrayan bazı kelimeleri teaffuz edildiği gibi yazmak yanlıştır.
Gelicem- Yanlış
Geleceğim - Doğru
Olucam - Yanlış
Olacağım
Her iki kelimenin söylenişinde de ''ğ'' harfi düşer. Ancak kelimeleri yazarken söylendiği gibi yazılmamasına dikkat edilmelidir.
Ünsüz Düşmesi Örnek Cümleler
1- Balonlar gökyüzüne doğru yükselmeye başladı.
Yüksek - Yükselmeye - Düşen ünsüz: K
2- Bulutlar alçaldı, güneş yüzünü gösterdi.
Alçak - Alçaldı - Düşen ünsüz: K
Ünsüz Düşmesi Örnek Sorular ve Cevapları
1- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz düşmesi kuralına uyulmamıştır.
- a) Bu küçücük şehirde yapacak şeylerin sayısı çok az.
- b) Bozuk paraları o minikçik elinde sımsıkı tutuyordu.
- c) Bu daracık mont sana da bana olmaz.
- d) Kendinize iyi bakın ve sağlıcakla kalın.
- e) Üsteğmen sizi odasında bekliyor.
A,C,D ve E şıklarında yer alan kelimeler ünsüz düşmesine kuralına uygun bir şekilde yazılmıştır. B şıkkında ise ''minicik'' şeklinde yazılması gereken kelime ''minikçik'' olarak yazılmıştır.
Doğru cevap: B şıkkı
2- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem ünlü hem de ünsüz düşmesi vardır?
- a) İki hafta geçmesine rağmen ağzımdaki yaraların hiçbiri iyileşmedi.
- b) Herkes kendi fikrini açıkça söylemekte özgür olmalı.
- c) Gönlümden geçenleri doğrudan söylemek yerine şiir yazıyorum.
- d) Çoğu zaman hoşlanmadığım insan burnumun dibinde bitiyor.
- e) Böyle sıcacık bir evde oturduğun için haline şükretmelisin.
Ağız - Ağzım
Fikir - Fikrini
Gönül - Gönlüm
Burun - Burnumun
Kelimelerinde sadece ünlü düşmesi var. E şıkkında ise:
Sıcak - Sıcacık - (K harfi) - Ünsüz düşmesi
Şükür - Şükretmelisin - (Ü harfi) - Ünlü düşmesi
Doğru cevap: E şıkkı
3- Aşağıda cümlelerin hangisinde birden fazla kelimede ünsüz düşmesi vardır?
- a) Adaşım Mustafa ile birlikte dört yıl boyunca aynı sınıfta okuduk.
- b) Kedi küçücük patileriyle mamasına ulaşmaya çalışıyordu.
- c) Yazışırken cümlesinin sonuna hem gülücük hem de öpücük işareti koydu.
- d) Acelesi var gibiydi, hiçbir şey demeden evden çabucak çıktı.
- e) Şu poşetleri kaldırmama yardımcı olur musun?
Gülüş - Gülücük
Öpüş - Öpücük
Her iki kelimede de ''ş'' harfi düşmüştür.
Doğru cevap: C şıkkı