Totoloji nedir ve ne demek? Totoloji önermesi ve hakkında bilgiler
Güncelleme Tarihi:
Bir bileşik önermenin kendisini oluşturan önermelerin her değeri için her zaman doğru sonuç vermesi durumu totoloji olarak bilinmektedir. Yeni bir bilgi vermeyen, bir şeyi kendi kaplamı ile ifade eden tanımlar olan totolojiye ilişkin Totoloji nedir ve ne demek? Totoloji önermesi ve hakkında bilgileri derledik.
Totoloji; psikoloji, mantık, felsefe ve mantık terimi olarak bütün yorumlamaları doğru olan önermedir. Doğruluğu biçiminden çıkan, yüklemi ve öznesi aynı terimden oluşan önerme türüdür. Matematik ve geometri terimi olarak da totoloji terimi yine kullanılmaktadır. Doğruluk değeri daima 1 olan bileşik önerme manasında bu alanlarda kullanılmaktadır.
Bir bileşik önerme, kendisini meydana getiren her değer için daima doğru olduğunda bu bileşik önerme türü totoloji olarak ifade edilir. Daima yanlış olması halinde bileşik önermeye çelişki denilmektedir. Verilen p herhangi bir önerme için p V p' ile p Λ q' bileşik önermelerin doğruluk değerleri tablosu yapılarak, p V p' ≡ 1 ile p Λ p' ≡ 0 önermeleri oluşturulmaktadır. Bu oluşum dikkate alındığında p V p' bileşik önermesi totoloji iken p Λ p' önermesi ise bir çelişkidir.
Önermeler, kesin olarak doğru ya da yanlış olduğu bilinen ifadelere önerme adı verilmektedir. Doğruluğu kesin olarak bilinen ifadelere doğru önerme denilmektedir. Yanlış olanlara ise yanlış önerme denir. Önermeler genel olarak p, q, r gibi harfler ile gösterilmektedir.
Totoloji Ne Demek?
Aynı şeyleri türlü şekillerde tekrarlamak olan davranış şekli de totoloji olarak belirtilmektedir. Klasik mantıkta tutarsız olmadığı sürece reddedilemeyecek kadar açık olan bir ifade manasını taşımaktadır. Sembolik mantıkta her girdi için netice doğru çıkıyorsa o ifade totolojik olarak ifade edilmektedir. Mantıkta bir bileşik önerme kendisini oluşturan önermelerin her değeri için hep doğru ise totoloji, hep yanlış ise çelişme kavramı ortaya çıkmaktadır.
Totoloji Önermesi ve Hakkında Bilgiler
Totoloji, mantık önermelerinin doğruluğunu ispat etmek amacı ile kullanılmaktadır. Mantığın bize sağladığı kurallar, belirtilen aşamalardan geçen neticenin doğru olduğunun ispatlanması sürecinde basamaklarda hatalı bir kısmın bulunup bulunmadığı hakkında değerlendirme yapılmasını sağlar. Mantıksal anlam incelemeleri içerisinde totoloji önemli ve özel bir yere sahiptir.
İki önerme arasında oluşabilecek bir diğer yapıya bağımlı ilişki de mantıksal anlamdır. Eğer bir P önermesi her doğru olduğu zaman Q önermesi de doğru oluyor ise, P önermesi mantıksal bakımdan bir değerlendirme yapıldığında Q önermesi anlamına gelir. Ancak bu durumun tersi doğru değildir. Bir başka deyişle Q, P yanlış olduğu zamanda da doğru olabilmektedir.
Mantıksal anlam ├ işareti ile sembolize edilmektedir. P├ Q ifadesi açıklanmak istenirse; bu sembolik ifade P mantıksal olarak Q anlamına gelir manasını taşır. P├ Q ile P → Q bir totolojidir ifadeleri benzer ifadeler olarak kabul edilir. P ├ Q ise P doğru iken Q hiç bir durumda yanlış değildir. Bu da yalnız
P → Q'nun yanlış olduğu durumda mümkün olduğundan P → Q' nun yanlış olduğu durumda mümkün olduğundan P → Q bir totoloji olmaktadır. ,
Totoloji, bir şeyi kendi kaplamı ile ifade eden tanımlamaların yeni bir bilgi vermediği belirtilmektedir. Bu durum örneklemeler ile açıklanırsa: Örneğin, "Ev, evdir." ; "Adam gibi adam" ; "Totoloji gibi totoloji" gibi tanımlar kendi başlarına yeni bilgi vermemektedir. Totolojiler ancak belirli bir bağlam dahilinde öznenin görüşü hakkında bilgi vermektedirler. Örneğin Ahmet Haşim Sofokles'teki trajik bilinç gibi trajik bilinç derken totolojiyle Sofokles'i trajik bilinç'i en iyi karşılayan yazar olarak tanımlar.