Teşbih nedir? Teşbih (Benzetme) sanatı çeşitleri, örnekleri ve özellikleri konu anlatımı

Teşbih sanatı Türk Edebiyatı'nda sıklıkla kullanılmaktadır. Hem günlük yaşamda hem de yazı dilinde teşbih sanatına başvurulmaktadır.

 Teşbih Nedir?

 Türk edebiyatında önemli bir yeri olan teşbih cümlede ifadeyi güçlendirmek için kullanılır. Teşbih sanatı genel olarak ifadelerin güçlü olması için biri zayıf biri güçlü olan kavramların zayıf olanın güçlüye benzetilmesidir. Teşbih halk dilinde benzetme sanatı olarak bilinir. Edebiyat derslerinde ve günlük yaşamda teşbih çok sık kullanılmaktadır. Türk edebiyatında söz sanatları kullanımı çok önem taşır. Söz sanatlarının kullanıldığı ifadeler anlatıma ahenk ve ayrı bir güzellik katar. Bunun yanı sıra teşbih sanatının dört ana ögesi bulunur.

 Teşbih sanatında benzeyen, kendisine benzetilen, benzetme yönü ve benzetme edatı bulunmaktadır. Bu sanatlar arasında benzeyen zayıf olan varlığı ve ya durumu temsil etmektedir. Ayrıca kendisine benzetilen özelliği güçlü olan varlık ve ya durumdur. Benzetme yönü ise teşbih sanatında benzetilen özellik olarak öne çıkar. Teşbih sanatında kullanılan gibi, kadar, sanki, güya söylemleri ise benzetme edatlarıdır.

 Teşbih (Benzetme) Sanatı Çeşitleri Nelerdir?

 Türk edebiyatında çok kullanılan teşbih yani benzetme sanatının pek çok farklı çeşidi bulunmaktadır. En çok bilinen teşbih türü Tam (ayrıntılı) teşbih olarak bilinmektedir. Bu benzetme sanatında teşbih sanatının dört ögesi de birlikte bulunur.

 Özellikle "ah bu türküler köy türküleri, ana sütü gibi candan ana sütü gibi temiz" ifadesinde köy türküleri benzeyen, ana sütü kendisine benzetilen, temiz ve candan olması benzetme yönü olarak bilinmektedir. Gibi ise benzetme edatıdır. Kısaltılmış teşbih ise benzetme yönü bulunmayan benzetme sanatıdır. Ayrıca pekiştirilmiş teşbih benzetme edatı bulunmayan benzetme sanatı olarak ön plana çıkar. Yalın teşbih benzeyen ve kendisine benzetilen ile yapılan benzetme sanatıdır.

 Teşbih Sanatı Örnekleri Nelerdir?

 Teşbih sanatı, Türk edebiyatında sık sık kullanılmaktadır. Benzetme sanatı olarak da bilinen teşbih sanatına şu örnekler verilebilir;

 "Bir siyah kadındır kaldırımlarda gece"

 Benzeyen- gece

 Kendisine benzetilen- kadın

 Benzetme yönü- saran

 Benzetme edatı- gibi

 "Selviler içinde bir alevdir Pierre Lotti"

 Benzeyen- Pierre Lotti

 Kendisine benzetilen- bir alev

 "Kutu gibi bir dairesi var"

 Benzeyen- daire

 Kendisine benzetilen- kutu

 Benzetme edatı- gibi

 Benzetme yönü- yok

 Teşbih Sanatı Özellikleri Konu Anlatımı

 Türk edebiyatında kullanılan söz sanatları çok önemlidir. Bu söz sanatları doğru bir şekilde kullanıldığında cümlenin ve anlatımın içeriğini derinleştirir. Bu şekilde kullanılan teşbih yani benzetme sanatı yazım türlerinde de çok sık kullanılır. Çeşitli benzetme durumlarında cümlenin anlamı da daha iyi pekişir. Ayrıca teşbih sanatının dört farklı ögesi bulunmaktadır. Bu ögeler benzeyen, kendisine benzetilen, benzetme yönü ve benzetme edatıdır. Buna göre benzeyen zayıf olan varlık ve ya durumdur. Kendisine benzetilen güçlü olan varlık ve ya durumdur.

 Teşbih sanatında benzetilen özellik ise benzetme yönü olarak adlandırılır. Teşbih sanatında benzetme edatları gibi, kadar, sanki ve ya güya olabilir. Tam teşbih sanatında mecaz anlatım bulunmamaktadır. Bu nedenle tam teşbihte kullanılan tüm sözcükler gerçek anlamları ile kullanılır.

 Teşbihte benzetme durumu ne kadar kısalırsa anlatım da o kadar güçlendirilir. Bu anlatımda ise mecaz kullanımı da gerçekleşebilir. Özellikle cümlelerde yalın teşbihte mecaz anlatım daha güçlüdür. Teşbih sanatı yapılırken anlatımın çok daha güçlü olması için kullanılan her kelimenin de özenle seçilmesi gerekir.